38
Hoe kun je je lichaamssamenstelling bepalen? De lichaamssamenstelling kan op verschillende
manieren worden geschat, variërend van veldonderzoeken waarbij alleen een rekenmachine of
meetlint nodig is tot geavanceerde tests die in een klinische of laboratoriumopstelling worden
uitgevoerd door een ervaren technicus. Veelgebruikte methodes voor het verkennen van het
vetgehalte zijn body mass index (BMI), tailleomtrek, huidplooien, bio-elektrische impedantieana-
lyse en de Bod Pod.
Twee technieken die niet het percentage lichaamsvet bepalen maar wel nuttig kunnen zijn, zijn
BMI en tailleomtrek. BMI wordt gebruikt om gewicht ten opzichte van lengte te evalueren en wordt
berekend door het gewicht in kilogrammen (kg) te delen door de lengte in meters in het kwadraat
(kg m²). Een BMI van 25 of hoger wordt als overgewicht beschouwd en een BMI van 30 of hoger als
zwaarlijvigheid. Hoewel BMI iemand een algemeen idee kan geven over verhoogd risico op
gezondheidsproblemen gerelateerd aan zwaarlijvigheid, wordt er geen onderscheid gemaakt naar
de samenstelling van het gewicht. Het meten van de tailleomtrek biedt inzicht in verhoogd risico
op gezondheidsproblemen gerelateerd aan zwaarlijvigheid vanwege de locatie van het veto-
verschot. De tailleomtrek kan worden gemeten door een ontspannen houding aan te nemen en een
meetlint te plaatsen rond het smalste deel van de taille. De tailleomtrek dient voor mannen
kleiner of gelijk te zijn aan 101 cm en voor vrouwen 89 cm. Androïde zwaarlijvigheid, gekenmerkt
door overgewicht rond de romp, leidt tot een groter risico op hoge bloeddruk, metabool syndroom,
diabetes type 2, hoog cholesterolgehalte, hart- en vaatziekten en voortijdig overlijden.
Het percentage lichaamsvet kan worden geschat via diverse technieken, waarvan sommige
eenvoudig en andere ingewikkelder. Dit artikel beschrijft drie veelgebruikte technieken die je
tegen kunt komen: huidplooimetingen, Bod Pod-metingen en bio-elektrische impedantieanalyse
(BIA). Het percentage lichaamsvet kan worden geschat door op verschillende plekken van het
lichaam met een schuifmaat de dikte van de huidplooi te meten. Het totaal van de gemeten
huidplooien op verschillende plekken kan worden gebruikt om het percentage lichaamsvet te
berekenen. Deze methode is redelijk snel uit te voeren en kan nauwkeurig zijn. Maar het is
belangrijk dat de metingen worden uitgevoerd door iemand die daar ervaring mee heeft. Als de
metingen niet op de juiste manier worden uitgevoerd of als een verkeerde formule wordt
toegepast, kan dat leiden tot onjuiste waarden. Een vrij nieuwe en 'hightech' benadering om de
lichaamssamenstelling te bepalen, is de Bod Pod. Deze toestellen van glasvezel zijn speciaal
ontwikkeld om het lichaamsgewicht en lichaamsvolume (de totale grootte van het lichaam) te
meten. Doordat vet een lagere dichtheid heeft dan mager weefsel, kan de verhouding tussen
gewicht en volume gebruikt worden om het percentage lichaamsvet te voorspellen. Een andere
methode die vaak in fitnessinstellingen wordt gebruikt, is BIA. Het principe achter deze techniek is
dat vet weinig water bevat; het meeste water bevindt zich in de magere delen van het lichaam.
Daarom ondervindt een elektrische stroom in vet meer weerstand. Door te meten hoe gemakkelijk
elektriciteit door het lichaam stroomt, kan de hoeveelheid lichaamsvet worden geschat.
Al deze technieken voor het berekenen van het percentage lichaamsvet kunnen het best worden
uitgevoerd door deskundige gezondheids- en fitnessprofessionals. Zij zijn niet alleen in staat om
nauwkeurige inschattingen te maken, maar kunnen je ook uitleg geven over de resultaten. Neem
contact op met je plaatselijke fitnessinstelling om te zien welke methoden voor jou beschikbaar
zijn.
Wat kun je doen met je resultaten? De resultaten van de beoordeling van je lichaamssamenstelling
kunnen worden gebruikt om risico's te bepalen, je trainingsprogramma aan te passen of te
evalueren hoe goed je huidige trainings- en voedingsprogramma bij je past. Als je je binnen een
gezond bereik blijkt te bevinden, kun je gewoon doorgaan met je trainings- en eetgewoonten. Als
je lichaamssamenstelling verbeterd kan worden, kijk dan eens wat je kunt doen om je huidige
activiteiten en voeding te verbeteren. Gebruik meer dan alleen de weegschaal om je lichaams-
samenstelling te bepalen. Ook al blijft het getal op de weegschaal hetzelfde, dan nog kunnen er
veranderingen optreden in vet en magere massa. Het veranderen van je lichaamssamenstelling kost
tijd en moeite, maar de positieve gevolgen voor je gezondheid en kwaliteit van leven maken het de
moeite waard. Regelmatig bewegen en lichamelijke activiteiten ondernemen en een gezonde,
evenwichtige voeding vormen de belangrijkste elementen om een gezonde lichaamssamenstelling
te krijgen en te houden.
