54
Wat is een geluidsveld?
Om de indrukwekkende functies van het DSP nader te kunnen
verklaren, dienen we eerst te begrijpen wat precies een
geluidsveld is.
De rijke, volle klanken van een live instrument worden in feite
bepaald door de meervoudige weerkaatsingen van de muren
van de kamer. Afgezien van het feit dat het geluid “live”
gemaakt wordt, stellen deze weerkaatsingen ons in staat te
vertellen waar de muzikant gezeten is, alsmede de grootte en
de vorm van de kamer waarin we ons bevinden. We kunnen
zelfs opmerken of de kamer bijzonder weerkaatsend is met
oppervlakken van staal en glas, of meer absorberend is met
houten panelen, vloerbedekking en gordijnen.
De elementen van een geluidsveld
In elke omgeving zijn er naast het directe geluid dat vanaf het
instrument van de muzikant recht naar onze oren toe komt
twee aparte soorten geluidsweerkaatsingen die samen in
combinatie het geluidsveld bepalen:
(1) Eerste weerkaatsingen.
Weerkaatste geluiden bereiken onze oren bijzonder snel
(50 ms – 100 ms na het directe geluid), na weerkaatsing
van slechts één oppervlak — bijvoorbeeld vanaf het
plafond of een muur. Deze weerkaatsingen vallen voor
elke soort omgeving onder specifieke patronen zoals
aangegeven in het schema op pagina 56 en geven
belangrijke informatie aan onze oren door. Eerste
weerkaatsingen zorgen er voor dat er helderheid aan het
directe geluid wordt toegevoegd.
(2) Nagalm.
Dit wordt veroorzaakt door de weerkaatsingen van meer
dan één oppervlak — muren, plafond, de achterzijde van
de kamer — zo talrijk dat deze samensmelten en een
onafgebroken akoestische “nagloei” vormen. Deze zijn
niet-richtingbepaald en verminderen de helderheid van het
directe geluid.
De combinatie van direct geluid, eerste weerkaatsingen en
daaropvolgende nagalm helpen ons de relatieve grootte en
vorm van de kamer te bepalen. Het is deze informatie die door
het DSP voor het creëren van geluidsvelden gereproduceerd
wordt.
Indien u de juiste eerste weerkaatsingen en daaropvolgende
nagalm in uw luisterkamer zou kunnen creëren, zou u in staat
zijn uw eigen luister-omgeving te kunnen samenstellen. De
akoestiek in uw kamer zou veranderd kunnen worden in die
van een concertzaal, een dansvloer of in feite elke kamer van
wat voor grootte dan ook. Deze mogelijkheid om willekeurig
welk geluidsveld dan ook te kunnen creëren is precies datgene
wat Yamaha met het DSP bereikt heeft.
DSP programma’s bestaan uit een aantal parameters voor het
bepalen van de grootte van de kamer, de nagalmtijd, de
afstand tussen u en de muzikant, enz. In elk programma zijn
deze parameters voorgeprogrammeerd met waarden die door
Yamaha precies zijn berekend voor de samenstelling van een
geluidsveld dat uniek is voor het programma. Het wordt
aanbevolen de DSP programma’s te gebruiken zonder de
waarden van de parameters te veranderen. Met deze
apparatuur echter is het mogelijk uw eigen geluidsvelden te
creëren. Te beginnen met een van de ingebouwde
programma’s, is het mogelijk deze parameters af te stellen.
Ook wanneer het netsnoer van dit apparaat uit het stopcontact
wordt verwijderd, zullen de door uzelf samengestelde
geluidsvelden gedurende ongeveer twee weken in het
geheugen van het DSP bewaard blijven. Op de volgende
pagina wordt in detail beschreven hoe u uw eigen
geluidsvelden kunt samenstellen.
Afgezien van de “TYPE” parameter welke de sub-programma’s
binnen elk van de DSP programma’s kiest (bijv. “Europe Hall
A”, en “Europe Hall B” voor het programma 1, “CONCERT
HALL 1”), beschikt elk programma ook over een groep
parameters die u in staat stellen de karakteristieken van de
akoestische omgeving te veranderen om precies het door u
gewenste effect te kunnen creëren. Deze parameters komen
overeen met de vele natuurlijke akoestische factoren die het
geluidsveld bepalen dat u ervaart in een echte concertzaal of
andere luisteromgeving. De grootte van de kamer bijvoorbeeld
is van invloed op de lengte van tijd tussen de “eerste
weerkaatsingen” — dit wil zeggen, de eerste paar ver uit
elkaar liggende weerkaatsingen die u hoort na het directe
geluid. Met de “ROOM SIZE” parameter die in vele van de
DSP programma’s aanwezig is kan de tijdsduur tussen deze
weerkaatsingen gewijzigd worden, waardoor de vorm van de
“kamer” die u hoort veranderd wordt. Afgezien van de grootte
van de kamer, hebben de vorm van de kamer en de
karakteristieken van de oppervlakken ervan een belangrijke
invloed op het uiteindelijke geluid. Oppervlakken die geluid
absorberen bijvoorbeeld, zorgen er voor dat de
weerkaatsingen en de nagalm sneller uitsterven, terwijl
oppervlakken die in hoge mate weerkaatsend zijn er voor
zorgen dat de weerkaatsingen gedurende een langere
tijdsperiode blijven doorgaan. Met behulp van de DSP
parameters kunnen deze en vele overige factoren die uw
persoonlijk samengestelde geluidsveld bepalen geregeld
worden, waardoor u in feite in staat gesteld wordt de
beschikbare concertzalen, theaters, enz. “opnieuw te
ontwerpen” voor het samenstellen van naar eigen voorkeur
gecreëerde luisteromgevingen die op ideale wijze
overeenkomen met uw eigen smaak en muzikale preferenties.
Zie “Beschrijvingen van digitale geluidsveldparameters” op de
pagina’s 56–58 voor een beschrijving van wat elke parameter
doet, hoe deze van invloed is op het geluid en het regelbare
bereik ervan.
Samenstellen van uw eigen geluidsvelden
GEAVANCEERDE MOGELIJKHEDEN
