645945

LibreOffice Calc Handleiding

3
Verklein
Vergroot
Pagina terug
1/34
Pagina verder
Handleiding voor Calc
Hoofdstuk 1
Starten met Calc
Werkbladen gebruiken in LibreOffice
Documentatie voor LibreOffice is beschikbaar op
www.nl.libreoffice.org/ondersteuning/documentatie/
en www.odfauthors.org/libreoffice/nederlands
ii | Starten met Calc
Auteursrechten
Dit document is onder auteursrecht © 2010 – 2016 van de bijdragers die onderstaand zijn
genoemd. U mag het verspreiden en/of aanpassen met inachtneming van de condities van GNU
General Public License (http://www.gnu.org/licenses/gpl.html), versie 3 of hoger of de Creative
Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0), versie 4 of hoger.
Alle handelsmerken in deze gids zijn eigendom van de rechtmatige eigenaars.
Medewerkers
Barbara Duprey Gabriel Godoy Jean Hollis Weber
John A Smith Chirstian Chenal Laurent Balland-Poirier
Philippe Clément Pierre-Yves Samyn Shelagh Manton
Peter Schofield
Reacties
Opmerkingen en suggesties kunnen aan de oorspronkelijke auteurs van de Engelstalige
handleiding via de mailinglijst van het documentatieteam (documentation@global.libreoffice.org)
gezonden worden.
Opmerking: alles wat u naar de mailinglijst stuurt, inclusief uw e-mailadres en andere persoonlijke
informatie die in het bericht staat, wordt openbaar gearchiveerd en kan niet verwijderd worden.
Heeft u op- of aanmerkingen over de Nederlandstalige vertalingen dan kunt u terecht op de
mailinglijst: discuss@nl.libreoffice.org
Inschrijven kan via een mailtje aan discuss+subscribe@nl.libreoffice.org
Dankwoord
Dit hoofdstuk is herzien en bijgewerkt van Hoofdstuk 1 van de OpenOffice.org 3.3 handleiding van
Calc. De bijdragers aan dat hoofdstuk zijn:
Rick Barnes Nicole Cairns Peter Kupfer
Jean Hollis Weber Krishna Aradhi Andy Brown
Alexandre Martins Anthony Petrillo Gary Schnabl
Barbara M Tobias
Vertalers
Kees Kriek Pieter Kristensen
Publicatiedatum en softwareversie
Gepubliceerd op 8 augustus 2013. Gebaseerd op LibreOffice 4.2.
Vertaald februari 2016
Starten met Calc |
iii
Opmerking
In deze handleiding wordt de pictogrammenset Klein – Galaxy gebruikt. In te stellen bij
Extra > Opties > LibreOffice > Weergave
Opmerking voor gebruikers van Mac
Sommige toetsaanslagen en menu-items zijn anders op een Mac dan die in Windows en Linux. De
tabel hieronder geeft enkele algemene vervangingen voor de instructies in dit hoofdstuk. Voor een
meer gedetailleerde lijst, bekijk de Help van deze toepassing.
Windows/Linux Equivalent voor Mac Effect
Menuselectie Extra >
Opties
LibreOffice > Voorkeuren Toegang tot instellingsopties
Klik met rechts Control+klik Contextmenu openen
Ctrl (Control) ⌘ (Command) Gebruikt met andere toetsen
F5 Shift+ ⌘ +F5 De Navigator openen
F11 ⌘ +T
Het venster Stijlen en opmaak openen
iv | Starten met Calc
Inhoud
Auteursrechten.................................................................................................iii
Opmerking voor gebruikers van Mac................................................................iv
Wat is Calc?........................................................................................................7
Werkbladen, bladen en cellen............................................................................7
Het hoofdvenster van Calc.................................................................................7
Titelbalk..................................................................................................................... 8
Menubalk................................................................................................................... 8
Werkbalken................................................................................................................ 9
Formulebalk............................................................................................................... 9
Werkbladlay-out....................................................................................................... 10
Afzonderlijke cellen............................................................................................. 10
Bladtabs............................................................................................................... 10
Statusbalk................................................................................................................ 11
Bladnummer................................................................................................... 11
Pagina-opmaakprofiel.................................................................................... 11
Modus Invoegen............................................................................................. 12
Modus Selectie............................................................................................... 12
Niet opgeslagen wijzigingen..........................................................................12
Digitale handtekening.................................................................................... 12
Cel- of objectinformatie.................................................................................12
Zoom-schuifbalk.............................................................................................12
Zoompercentage............................................................................................ 12
Werkbladen maken, openen en opslaan..........................................................12
Maken en openen.................................................................................................... 12
Sjablonen gebruiken................................................................................................13
CSV-bestanden openen............................................................................................ 13
Werkbladen opslaan.........................................................................................15
In andere formaten opslaan.....................................................................................15
Wachtwoordbeveiliging........................................................................................... 17
Navigeren binnen werkbladen.........................................................................18
Naar een bepaalde cel gaan....................................................................................18
Werkbladnavigatie................................................................................................... 19
Navigatie met het toetsenbord................................................................................19
De effecten van de Enter-toets aanpassen..........................................................21
Items in een blad of werkblad selecteren........................................................21
Cellen selecteren..................................................................................................... 21
Enkele cel....................................................................................................... 21
Bereik van aaneengesloten cellen..................................................................21
Bereik van niet aaneengesloten cellen..........................................................22
Kolommen en rijen selecteren.................................................................................22
Enkele kolom of rij.........................................................................................22
Meerdere kolommen of rijen..........................................................................22
Gehele werkblad............................................................................................ 22
Bladen selecteren.................................................................................................... 23
Eén enkel blad..................................................................................................... 23
Meerdere opeenvolgende bladen........................................................................23
Meerdere niet opeenvolgende bladen.................................................................23
Starten met Calc |
v
Alle bladen........................................................................................................... 23
Met kolommen en rijen werken.......................................................................24
Kolommen en rijen invoegen...................................................................................24
Enkele kolom of rij.........................................................................................24
Meerdere kolommen of rijen...............................................................................24
Kolommen en rijen verwijderen...............................................................................24
Enkele kolom of rij............................................................................................... 24
Meerdere kolommen of rijen...............................................................................25
Werken met bladen..........................................................................................25
Nieuwe bladen invoegen.........................................................................................25
Bladen verplaatsen en kopiëren..............................................................................26
Slepen en neerzetten...............................................................................................26
Het dialoogvenster Verplaats/Kopieer werkblad gebruiken................................27
Bladen verwijderen.................................................................................................. 27
Bladen hernoemen...................................................................................................27
Calc weergeven.................................................................................................28
De documentweergave wijzigen..............................................................................28
Rijen en kolommen fixeren...................................................................................... 28
Een rij en een kolom fixeren..........................................................................28
Fixeren opheffen............................................................................................ 28
Het scherm splitsen................................................................................................. 29
Horizontaal of verticaal splitsen..........................................................................29
Horizontaal en verticaal splitsen.........................................................................29
Schermsplitsing verwijderen...............................................................................30
De Navigator gebruiken...................................................................................30
Documenteigenschappen gebruiken...............................................................32
Algemeen................................................................................................................. 32
Beschrijving............................................................................................................... 1
Gebruikergedefinieerde eigenschappen....................................................................1
Beveiliging................................................................................................................. 1
Lettertype.................................................................................................................. 1
Statistiek.................................................................................................................... 1
vi | Starten met Calc
Wat is Calc?
Calc is de werkbladcomponent van LibreOffice. U kunt het werkblad vullen met gegevens
(gewoonlijk numerieke) en dan die gegevens manipuleren om bepaalde resultaten te produceren.
Als alternatief kunt u gegevens invoeren en dan Calc gebruiken op een ‘Wat als...’-manier door
enkele gegevens te wijzigen en de resultaten te bekijken, zonder dat u het gehele werkblad of blad
opnieuw moet typen.
Andere mogelijkheden die in Calc zijn opgenomen zijn:
• Functies die gebruikt kunnen worden om formules te maken om complexe berekeningen
op gegevens uit te voeren
• Databasefuncties, om gegevens te schikken, op te slaan en te filteren
• Dynamische diagrammen met een breed scala van 2D- en 3D-diagrammen
• Macro's voor het opnemen en uitvoeren van herhalende taken; scripttalen die worden
ondersteund zijn LibreOffice Basic, Python, BeanShell en JavaScript
• De mogelijkheid om werkbladen van Microsoft Excel te openen, te bewerken en op te slaan
• Importeren en exporteren van werkbladen in meerdere indelingen, zoals HTML, CSV, PDF
en PostScript
Opmerking
Indien u in LibreOffice macro's wilt gebruiken die geschreven zijn in Microsoft Excel
met behulp van de VBA-macrocode, moet u eerst de code bewerken in de LibreOffice
Basic IDE-editor. Zie, voor meer informatie Hoofdstuk 12 Macro's in Calc in dit
handboek of Hoofdstuk 13, Starten met macro's, in de Handleiding voor beginners.
Werkbladen, bladen en cellen
Calc werkt met elementen, werkbladen genoemd. Werkbladen bestaan uit een aantal individuele
bladen, elk bestaande uit cellen die zijn geschikt in rijen en kolommen. Een bepaalde cel wordt
gedefinieerd door zijn kolomletter en rijnummer.
Cellen bevatten de individuele elementen – tekst, getallen, formules etc. – die samen de gegevens
vormen, die kunnen worden weergegeven en bewerkt.
Elk werkblad kan vele bladen bevatten en elk blad kan veel individuele cellen hebben. In Calc kan
elk blad maximaal 1.048.576 rijen hebben en maximaal 1024 kolommen.
Het hoofdvenster van Calc
Als Calc wordt gestart, opent het hoofdvenster en verschillende gedeeltes van dit hoofdvenster
worden hieronder beschreven Afbeelding 1.
Opmerking
Als enig deel van het venster van Calc in Afbeelding 1 niet wordt weergegeven, kunt u
het weergeven met behulp van het menu Beeld. Bijvoorbeeld: Beeld > Statusbalk zal
schakelen (weergeven of verbergen) met de Statusbalk. Het is niet altijd nodig om alle
delen weer te geven, zoals getoond; geef ze weer of verberg ze zoals u dat wilt.
Het hoofdvenster van Calc
| 7
Titelbalk
De Titelbalk, bovenaan, geeft de naam van het huidige werkblad weer. Als het werkblad nieuw is,
dan is de naam Geen titel X, waarbij X een getal is. Als u een nieuw werkblad voor de eerste keer
opslaat, zal u gevraagd worden om een naam in te voeren.
1 Titelbalk 5 Formulebalk 9 Rijkoppen
2 Menubalk 6 Verwijzing actieve cel (Naamvak) 10 Bladtabs
3 Werkbalk Standaard 7 Actieve cel 11 Statusbalk
4 Werkbalk Opmaak 8 Kolomkoppen
Afbeelding 1: Delen van het venster van Calc
Menubalk
Onder de Titelbalk staat de Menubalk. Als u één van de menu's kiest, zal een submenu
verschijnen met andere opties. U kunt de Menubalk aanpassen, zoals wordt besproken in
hoofdstuk 14, Calc instellen en aanpassen.
• Bestand – bevat opdrachten die van toepassing zijn op het gehele document, zoals
Openen, Opslaan, Assistenten, Exporteren als PDF, Afdrukken en Digitale
handtekeningen.
• Bewerken – bevat opdrachten voor het bewerken van het document, zoals Ongedaan
maken, Kopiëren, Wijzigingen, Vullen en PLug-in.
• Beeld – bevat opdrachten voor het aanpassen van het uiterlijk van de gebruikersinterface
van Calc, zoals Werkbalken, Kolom- en Rijkoppen, Volledig scherm en In-/uitzoomen.
8 | Starten met Calc
• Invoegen – bevat opdrachten voor het invoegen van elementen, zoals Cellen, Rijen,
Kolommen, Bladen en Afbeelding in een werkblad.
• Opmaak – bevat opdrachten voor het aanpassen van de lay-out van een werkblad, zoals
Cellen, Pagina, Stijlen en opmaak en Uitlijning.
• Extra – bevat verschillende functies om u te helpen bij het controleren en aanpassen van
uw werkblad, zoals Spellingscontrole, Document delen, Celinhoud, Galerij en Macro's.
• Gegevens – bevat opdrachten voor het manipuleren van gegevens in uw werkblad, zoals
Bereik definiëren, Sorteren, Filter en Draaitabel.
• Venster – bevat opdrachten voor het weergavevenster, zoals Nieuw venster, Splitsen en
Fixeren.
• Help – bevat koppelingen naar de Helpbestanden die met de software zijn meegeleverd en
andere aanvullende functies, zoals Help voor LibreOffice, Licentie-informatie en
Controleren op updates.
Werkbalken
De standaardinstelling als Calc opent, is dat de werkbalken Standaard en Opmaak bovenaan het
venster zijn vastgezet (Afbeelding 1).
De werkbalken van Calc kunnen vastgezet en op hun plaats gefixeerd worden of zwevend zijn,
waardoor u de werkbalk op een gewenste plek in uw werkruimte kunt zetten. Vastgezette
werkbalken kunnen losgemaakt worden en op een andere plek weer vastgezet worden of zwevend
gemaakt worden. Werkbalken die zwevend zijn als ze geopend worden kunnen op een plek in de
werkruimte vastgezet worden.
Om werkbalken zichtbaar te maken, te verbergen, te verplaatsen, zwevend te maken en voor meer
informatie over werkbalken, zie Hoofstuk1, Kennismaken met LibreOffice, van de Handleiding voor
Beginners.
De standaard set van pictogrammen (soms knoppen genoemd) op werkbalken bieden een breed
scala aan opdrachten en functies. U kunt pictogrammen ook aan werkbalken toevoegen of er van
verwijderen, Zie Hoofdstuk 14, Calc instellen en aanpassen in dit Handboek en Hoofdstuk 14,
LibreOffice aanpassen, van de Handleiding voor beginners voor meer informatie.
Plaatsen van de muisaanwijzer boven een van de pictogrammen geeft een klein vak weer,
genaamd een Helptip. Het geeft een korte verklaring over de functie van het pictogram. Voor een
meer gedetailleerde verklaring, selecteer Help > Wat is dit? op de Menubalk en houd de
aanwijzer boven het pictogram. Klik eenmaal naast het pictogram of druk op de Esc-toets om deze
mogelijkheid weer uit te schakelen. Tips en Uitgebreide Help kunnen worden in- of uitgeschakeld
via Extra > Opties > LibreOffice > Algemeen op de Menubalk.
Formulebalk
De Formulebalk is bovenaan uw werkblad in de werkruimte van Calc geplaatst. Deze Formulebalk
is definitief op deze plek vastgezet en kan niet as zwevende werkbalk gebruikt worden. Als de
Formulebalk niet zichtbaar is, ga dan naar Beeld > Formulebalk op de Menubalk.
Afbeelding 2: Formulebalk
Van links naar rechts (zoals in Afbeelding 2 te zien is) bestaat de Formulebalk uit het volgende:
Het hoofdvenster van Calc
| 9
• Naamvak – hierin staat de celverwijzing, met een combinatie van een letter en een cijfer,
bijvoorbeeld A1. De letter vertegenwoordigt de kolom en het cijfer vertegenwoordigt de rij
van de geselecteerde cel.
• Functie-Assistent – opent een dialoogvenster waarin u een lijst met beschikbare
functies kunt doorzoeken. Dit kan erg handig zijn, omdat het ook weergeeft hoe de functies
opgemaakt zijn.
• Som – op het pictogram Som klikken totaliseert de getallen in de cellen boven de
geselecteerde cel en plaatst de uitkomst in de geselecteerde cel. Als er geen getallen in de
cellen boven de geselecteerde cel staan, dan worden de cellen links ervan bij elkaar
opgeteld.
• Functie – door op het pictogram Functie te klikken wordt een is gelijk teken (=) in de
geselecteerde cel ingevoegd en kan een formule in de cel worden ingevoerd.
• Invoerregel – geeft de inhoud van de geselecteerde cel weer (gegevens, formule of
functie) en hiermee kunt u de inhoud van de cel wijzigen. Klik in de invoerregel om de
inhoud aan te kunnen passen en typ dan de wijzigingen in. Om de huidige cel te bewerken,
kunt u er gewoon op dubbelklikken.
• U kunt de inhoud van een cel ook rechtstreeks in de cel wijzigingen door er op te
dubbelklikken. Als u nu nieuwe gegevens in de cel invoert, wijzigen de pictogrammen van
Som en Functie naar Annuleren en Accepteren .
Opmerking
In een werkblad houdt de term functie meer dan alleen maar rekenkundige fiuncties in.
Zie Hoofdstuk 7, Formules en functies in dit Handboek voor meer informatie.
Werkbladlay-out
Afzonderlijke cellen
Het hoofdgedeelte van het scherm geeft de celen weer in de vorm van een raster, met elke cel op
de kruising van een kolom en een rij.
Bovenaan de kolommen en links van de rijen staan vakjes met letters en cijfers. De kolomkoppen
gebruiken alfabetische waarden beginnend met A en naar rechts oplopend. Rijkoppen gebruiken
numerieke waarden beginnend met 1 en omlaag oplopend.
Deze kolom- en rijkoppen vormen de celreferenties die in het Naamvak van de Formulebalk
worden weergegeven (Afbeelding 2). Als de koppen niet in uw werkblad zichtbaar zijn, ga dan naar
Beeld > Rij- en kolomkoppen op de Menubalk.
Bladtabs
In Calc kunt u meer dan één blad in een werkblad hebben. Onder het raster van cellen in een
werkblad staan de bladtabs, die aangeven hoeveel bladen er in uw werkblad zitten. Op een
bladtab klikken geeft toegang tot elk afzonderlijk blad en geeft dat blad weer. Een actief bad wordt
aangeduid door een witte tab met vetgedrukte tekens (standaardinstelling van Calc). U kunt ook
meervoudige bladen selecteren door de Ctrl-toets ingedrukt te houden als u op bladtabs klikt.
Om de standaardnaam van een blad te wijzigen (Blad1, Blad2, enzovoort):
1) Klik met rechts op een bladtab en kies Bladnaam wijzigen in het contextmenu. Een
dialoogvenster opent waarin u een nieuwe naam voor het blad kunt typen.
2) Klik op OK, als u klaar bent, om het dialoogvenster te sluiten.
10 | Starten met Calc
Om de kleur van een bladtab te wijzigen:
1) 1) Klik met rechts op een bladtab en kies Tabkleur in het contextmenu om het
dialoogvenster Tabkleur te openen (Afbeelding 4).
2) Kies uw kleur en klik op OK als u klaar bent om het dialoogvenster te sluiten.
Afbeelding 3:
Dialoogvenster Tabkleur
3) Om meer kleuren aan het kleurenpallet toe te voegen, zie Hoofdstuk 14, LibreOffice
aanpassen, van de Handleiding voor beginners, voor meer informatie.,
Statusbalk
De statusbalk van Calc (Afbeelding 4) geeft informatie over het werkblad en handige manieren om
snel enkele eigenschappen van zijn mogelijkheden te wijzigen. De meeste velden komen overeen
met degene in ander componenten van LibreOffice; zie Hoofdstuk 1, Kennismaken met
LibreOffice, van de Handleiding voor beginners, voor meer informatie.
1
Bladnummer
4
Modus Selectie
7
Cel- of objectinformatie
2
Pagina-opmaakprofiel
5
Niet opgeslagen wijzigingen
8
Zoom-schuifbalk
3
Modus invoegen
6
Digitale handtekening
9
Zoompercentage
Afbeelding 4: De statusbalk van Calc
Bladnummer
Geeft het volgnummer van het huidige blad weer en het totale aantal bladen in het werkblad.
Het volgnummer hoeft niet overeen te komen met de naam ervan op het tabblad, als het blad
verplaatst is. Dubbelklik op dit gebied om de Navigator te openen.
Het hoofdvenster van Calc
| 11
Pagina-opmaakprofiel
Geeft het paginaopmaakprofiel van het huidige blad weer. Dubbelklik op dit veld om het
paginaopmaakprofiel te bewerken. Het dialoogvenster Paginaopmaakprofiel opent.
Modus Invoegen
Geeft het type van de modus Invoegen weer. Druk op de toets Ins om de modus te wijzigen.
Dit veld is leeg als het werkblad in de modus Invoegen staat en het geeft Overschrijven weer
als het in de modus Overschrijven staat.
Modus Selectie
Klik hier om een contextmenu te openen, om te wisselen tussen Standaard selectie, Selectie
uitbreiden, Selectie toevoegen en Blokselectie. Het pictogram verandert niet als er een andere
selectiemodus wordt gekozen, maar de Helptip toont de huidige status.
• Standaard selectie – klik in de tekst of in een cel waar u de cursor wilt plaatsen om de cel
actief te maken. Elke andere selectie wordt opgeheven.
• Selectie uitbreiden – in de volgende tekst klikken breidt de huidige selectie uit of verkleind
het.
• Selectie toevoegen – een nieuwe selectie wordt aan de huidige selectie toegevoegd. Het
resultaat is een meervoudige selectie.
• Blokselectie – er kan een blok tekst geselecteerd worden.
Niet opgeslagen wijzigingen
Dit pictogram geeft aan of er niet opgeslagen wijzigingen zijn. Dubbelklik op dit pictogram of
gebruik Bestand > Opslaan om het werkblad op te slaan.
Digitale handtekening
Als het document digitaal is ondertekend, wordt in dit gebied een pictogram weergegeven. U
kunt op het pictogram dubbelklikken om het certificaat te bekijken. Zie Hoofdstuk 6, Afdrukken,
exporteren en e-mailen, voor meer over digitale handtekeningen. Een document kan alleen
digitaal worden ondertekend als het is opgeslagen.
Cel- of objectinformatie
Geeft informatie weer die relevant is voor de positie van de cursor of over de geselecteerde
items van het werkblad. Als een groep cellen is geselecteerd, wordt de som van de inhoud
standaard weergegeven. Klik met rechts op dit veld en kies andere functies, zoals de
gemiddelde waarde, maximale waarde, minimale waarde of aantal (aantal geselecteerde
items).
Zoom-schuifbalk
Sleep de zoom-schuifbalk of klik op de '+'- en '–'-tekens om de grootte van de weergave te
wijzigen.
Zoompercentage
Geeft de vergrotingsfactor van het document weer. Klik met rechts op het percentage van het
zoomniveau om een lijst met vergrotingswaardes te openen waaruit u kunt kiezen. Er op
dubbelklikken opent het dialoogvenster In-/uitzoomen & weergavelay-out.
12 | Starten met Calc
Werkbladen maken, openen en opslaan
Maken en openen
Het maken en openen van werkbladen is identiek aan het maken en openen van documenten in
de andere modules van LibreOffice. Meer informatie over het maken en openen van werkbladen
vindt u in Hoofdstuk1, Kennismaken met LibreOffice, van de Handleiding voor beginners.
Sjablonen gebruiken
Calc-documenten kunnen ook vanuit sjablonen worden gemaakt. Voor informatie over het maken
en gebruiken van sjablonen, zie Hoofdstuk 3, Opmaakprofielen en sjablonen van de Handleiding
voor beginners en Hoofdstuk 4, Opmaakprofielen en sjablonen in dit Handboek.
CSV-bestanden openen
Kommagescheiden bestanden (CSV) zijn werkbladen in tekstopmaak, waarvan de celinhoud
gescheiden wordt door een teken, bijvoorbeeld een komma, punt-komma enzovoort. Elke regel in
een CSV-tekstbestand is een rij in een werkblad. Tekst staat tussen twee aanhalingstekens;
getallen zijn zonder aanhalingstekens ingevoerd.
Om een CSV-bestand in Calc te openen:
1) Kies Bestand > Openen op de Menubalk en zoek het CSV-bestand op dat u wilt openen.
2) Selecteer het bestand en klik op Openen. Standaard heeft een CSV-bestand de
extensie .csv. Hoewel sommige CSV-bestanden de extensie .txt kunnen hebben.
3) Het dialoogvenster Tekstimport (Afbeelding 5) opent, waarmee u verschillende opties kunt
instellen, voor het importeren van een CSV-bestand in een werkblad van Calc.
4) Klik op OK om het bestand te openen en te importeren.
De verschillende opties oor het importeren van een CSV-bestand zijn als volgt:
• Importeren
– Tekenset – definieert de tekenset die in het geïmporteerde bestand moet worden
gebruik.
– Taal – bepaalt hoe de getallenreeksen worden geïmporteerd. Als de taal op de
standaardtaal voor het importeren van het CSV-bestand staat, gebruikt Calc de taal
die standaard is ingesteld voor het importeren. Als de taal op een specifieke taal is
ingesteld, wordt die taal gebruikt bij het importeren van getallen.
– Vanafrij – bepaalt de rij vanaf waar de import start. De rijen zijn zichtbaar in het
voorbeeldvenster aan de onderkant van het dialoogvenster.
Werkbladen maken, openen en opslaan
| 13
Afbeelding 5: Dialoogvenster Tekstimport
• Opties voor scheidingstekens – bepaalt of uw gegevensset scheidingstekens gebruikt of
vaste breedte.
– Vaste breedte – scheidt gegevens met een vaste breedte (gelijk aantal letters of
cijfers) in kolommen. Klik op de liniaal in het voorbeeldvenster om de breedte in te
stellen.
– Gescheiden – kies het scheidingsteken die in de gegevensset wordt gebruikt om de
gegevens in kolommen te scheiden. Als u Andere kiest, geef dan het teken op
waarmee de gegevens in kolommen worden gescheiden. Dit aangepaste teken
moet ook in uw gegevensset zijn gebruikt.
– Scheidingstekens samenvoegen – combineert opeenvolgende scheidingstekens en
verwijdert lege velden.
– Tekstscheidingssteken – kies een teken om tekstgegevens te scheiden.
• Andere opties
– Veld met aanhalingstekens als tekst – als deze optie is ingeschakeld, worden
velden of cellen waarvan de waarde tussen aanhalingstekens staat, in hun geheel
(de eerste en de laatste letters van de waarde zijn de tekstscheiding) geïmporteerd
als tekst.
14 | Starten met Calc
– Detecteer speciale getallen – als deze optie is ingeschakeld, zal Calc automatisch
alle getalformaten detecteren, inclusief speciale getalformaten zoals datum, tijd en
wetenschappelijke notatie.
– De gekozen taal beïnvloedt ook hoe zulke speciale getallen worden gedetecteerd,
aangezien verschillende talen en regio's verschillende conventies voor deze
speciale getallen hebben.
– Wanneer deze optie is uitgeschakeld, zal Calc alleen decimale getallen detecteren
en converteren. De rest, zoals getallen in wetenschappelijke notatie, wordt als tekst
geïmporteerd. Een decimale getallenreeks kan de cijfers 0-9, scheidingstekens voor
duizendtallen en decimalen hebben. Scheidingstekens voor duizendtallen decimalen
kunnen variëren met de gekozen taal en regio.
• Velden – toont hoe uw gegevens er uit zal zien als het in kolommen is gescheiden.
– Kolomtype – selecteer een kolom in het voorbeeldvenster en kies het gegevenstype
die op de geïmporteerde gegevens moet worden toegepast.
– Standaard – Calc bepaald het gegevenstype.
– Tekst – geïmporteerde gegevens worden als tekst behandeld.
– VS-Engels – Getallen die opgemaakt zijn in VS-Engels worden opgezocht en
ingevoegd, ongeacht de systeemtaal. Er wordt geen getalopmaak toegepast. Als er
geen gegevens met VS-Engels aanwezig zijn wordt de opmaak Standaard
toegepast.
– Verbergen – de gegevens in de kolom worden niet geïmporteerd.
Werkbladen opslaan
Informatie over het handmatig of automatisch opslaan van bestanden vindt u in Hoofdstuk 1,
Kennismaken met LibreOffice, in de Handleiding voor beginners. Calc kan werkbladen in een
variatie van bestandsformaten opslaan en ook exporteren naar PDF, HTML en XHTML
bestandsformaten; zie Hoofdstuk 6, Afdrukken, Exporteren en E-mailen in dit Handboek voor meer
informatie.
In andere formaten opslaan
Als u bestanden met andere gebruikers moet uitwisselen, de niet in staat zijn om werkbladen in
Open Document Format (ODF) (*.ods) te ontvangen, dat Calc als standaardformaat gebruikt, kunt
u uw werkblad in een ander formaat opslaan.
1) Sla uw werkblad op in Calc werkblad-indeling (*.ods).
Werkbladen opslaan
| 15
Afbeelding 6. Dialoogvenster Opslaan als
2) Selecteer Bestand > Opslaan als op de Menubalk op het dialoogvenster Opslaan als te
openen (Afbeelding 6).
3) Voer, als u dat wilt, een nieuwe naam voor het werkblad in het vak Bestandsnaam in en
kies de map waar u het bestand in wilt opslaan.
4) Kies in de keuzelijst Bestandstype het bestandsindeling waarin u het werkblad wilt opslaan
en klik op Opslaan.
5) Elke keer als u op Opslaan klik bij het opslaan van een bestandsindeling anders dan het
ODF-formaat, opent het dialoogvenster Bestandsformaat bevestigen (Afbeelding 7). Klik
op Gebruik [xxx] formaat om door te gaan met het opslaan in uw gekozen
bestandsindeling of klik op Gebruik ODF-opmaak om uw werkblad in de ODF-opmaak van
Calc op te slaan.
6) Als u Tekst CSV (.csv) voor uw werkblad kiest, opent het dialoogvenster Tekstbestand
exporteren (Afbeelding 8) waarmee u de tekenset, het veldscheidingssteken, het
tekstscheidingssteken enzovoort kunt kiezen die voor het CSV-bestand gebruikt moeten
worden.
Opmerking
Zodra u een werkblad hebt opgeslagen in een andere indeling, komen alle wijzigingen
die u in het werkblad aanbrengt alleen in de indeling die u gebruikt, voor, want u heeft
de naam en het bestandstype van het document gewijzigd. Als u weer met een *.ods-
versie wilt werken, moet u het werkblad opnieuw openen.
16 | Starten met Calc
Afbeelding 8: Dialoogvenster Tekstbestand exporteren
Tip
Om te zorgen dat Calc bestanden standaard in Microsoft Excel bestandsindeling
opslaat, ga naar Extra > Opties > Laden/Opslaan > Algemeen. In het gedeelte
Standaard bestandsindeling en ODF instellingen, kies bij Bestandstype voor Werkblad
en bij Altijd opslaan als uw gewenste bestandsindeling.
Wachtwoordbeveiliging
Om een werkblad te beschermen en te beperken wie kan openen, lezen en wijzigingen
aanbrengen, moet u wachtwoordbeveiliging gebruiken. Wachtwoordbeveiliging is voor alle
modules binnen LibreOffice hetzelfde en meer informatie is te vinden in Hoofdstuk 1,
Kennismaken met LibreOffice, in de Handleiding voor beginners.
Werkbladen opslaan
| 17
Afbeelding 7: Venster Bestandsformaat bevestigen
Navigeren binnen werkbladen
Calc heeft vele manieren om binnen een werkblad te navigeren, van cel naar cel en van blad naar
blad. U kunt elke methode gebruiken die uw voorkeur heeft.
Naar een bepaalde cel gaan
Wanneer een cel geselecteerd of in focus is, zijn de randen van de cel geaccentueerd. Wanneer
een groep cellen geselecteerd is, is het gebied van de cellen gekleurd. De accentkleur van de
celranden en de kleur van een groep geselecteerde cellen is afhankelijk van het gebruikte
besturingssysteem en hoe u LibreOffice hebt ingesteld.
• Met de muis – plaats de muisaanwijzer boven een cel en klik met links. Om de focus op
een andere cel te plaatsen, verplaatst u gewoon de muisaanwijzer naar de cel waar u de
focus op wilt hebben en klik met links.
• Met behulp van een celverwijzing – markeer of verwijder de bestaande celverwijzing in
het Naamvak van de Formulebalk (Afbeelding 2 op pagina 9). Typ de celverwijzing van de
cel waar u naartoe wilt gaan en druk op Enter. Celverwijzingen zijn niet hoofdlettergevoelig:
bijvoorbeeld, a3 of A3 intypen zal de cursor naar cel verplaatsen.
• Met de Navigator – klik op het pictogram Navigator op de werkbalk Standaard of druk op
F5 om het dialoogvenster Navigator te openen (Afbeelding 9). Typ de celverwijzing in de
velden Kolom en Rij en druk op Enter.
Afbeelding 9: De Navigator in Calc
• Met de Enter-toets – op de Enter-toets drukken verplaatst de celfocus in een kolom
omlaag naar de volgende rij. Op Shift+Enter drukken verplaatst de celfocus in een kolom
omhoog naar de volgende rij.
• Met de Tab-toets – op de Tab-toets drukken verplaatst de celfocus in een rij naar rechts
naar de volgende kolom. op de Shift+Tab drukken verplaatst de celfocus in een rij naar
links naar de volgende kolom.
• Met de pijl-toetsen – op de pijltoetsen van het toetsenbord drukken verplaatst de celfocus
in de richting van de pijl waarop gedrukt wordt.
• Met behulp van Home, End, Page Up en Page Down
– Home verplaatst de celfocus naar het begin van de rij.
18 | Starten met Calc
– End verplaatst de celfocus naar rechts, naar de laatste cel in de rij die gegevens
bevat.
– Page Down verplaatst de celfocus een volledig scherm omlaag.
– Page Up verplaatst de celfocus een volledig scherm omhoog.
Werkbladnavigatie
Elk blad in een werkblad is afhankelijk van de andere bladen, hoewel verwijzingen ook gekoppeld
kunnen zijn van een werkblad naar een andere werkblad. Er zijn drie manieren om tussen bladen
in een werkblad te navigeren.
• Met de Navigator – als de Navigator geopend is (Afbeelding 9), opent dubbelklikken op
één van de bladen uit de lijst het blad.
• Met het toetsenbord – met de toetscombinatie Ctrl+Page Down verplaats de focus één
blad naar rechts en met Ctrl+Page Up één blad naar links.
• Met de muis – op één van de bladtabs onderaan het werkblad klikken opent dat blad.
Als er veel baden in uw werkblad aanwezig zijn, zijn sommige van deze bladen mogelijk verborgen
achteraan de horizontale schuifbalk onderaan het werkbad. Als dit zo is kunt u de vier knoppen
links van de bladtabs gebruiken om bladen weer te geven (Afbeelding 10).
1 Ga naar het eerste blad 3 Ga één blad naar rechts 5 Bladtabs
2 Ga één blad naar links 4 Ga naar het laatste blad
Afbeelding 10: Door bladtabs navigeren
Opmerking
De pijlen voor de bladtabs die in Afbeelding 10 verschijnen zijn alleen actief als er
bladtabs zijn die niet te zien zijn.
Opmerking
Wanneer u een nieuw blad aan uw werkbad toevoegt, gebruikt Calc automatisch het
volgende nummer in de numerieke volgorde voor de naam. Afhankelijk van welk blad
er open is wanneer u een nieuw blad opent, kan het zijn dat de bladen niet in
numerieke volgorde staan. Het is aan te bevelen om bladen in uw werkblad een
nieuwe naam te geven om ze meer herkenbaar te maken.
Navigatie met het toetsenbord
Door op een toets of een toetscombinatie te drukken kunt u door uw werkblad navigeren met het
toetsenbord. Een toetscombinatie is wanneer u meer dan één toets tegelijk indrukt, bijvoorbeeld de
toetscombinatie Ctrl+Home om naar cel A1 te gaan. Tabel 1 Geeft een opsomming van toetsen en
toetscombinaties om door een werkblad van Calc te navigeren.
Navigeren binnen werkbladen
| 19
Tabel 1. Celnavigatie met het toetsenbord
Toetscombinatie Verplaatsing
→ Eén cel naar rechts
←
Eén cel naar links
↑
Eén cel naar boven
↓
Eén cel naar beneden
Ctrl+→
Verplaatst de celfocus naar rechts, naar de eerste kolom in de rij die
gegevens bevat, als de huidige cel leeg is.
Verplaatst de celfocus naar rechts, naar de laatste kolom in de rij die
gegevens bevat, als de huidige cel gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus naar rechts, naar de laatste kolom van het
werkblad als er geen cellen meer zijn die gegevens bevatten.
Ctrl+←
Verplaatst de celfocus naar links, naar de laatste kolom in de rij die
gegevens bevat, als de huidige cel leeg is.
Verplaatst de celfocus naar links, naar de eerste kolom in de rij die
gegevens bevat, als de huidige cel gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus naar de eerste kolom van die rij als er geen
cellen meer zijn die gegevens bevatten.
Ctrl+↑
Verplaatst de celfocus vanuit een lege cel in dezelfde kolom omhoog,
naar de eerste cel die gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus vanuit een cel die gegevens bevat, naar rij 1 in
dezelfde kolom.
Ctrl+↓
Verplaatst de celfocus vanuit een lege cel in dezelfde kolom omlaag,
naar de eerste cel die gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus vanuit een cel die gegevens bevat, in dezelfde
kolom, naar laatste cel die gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus vanuit de laatste cel die gegevens bevat in
dezelfde kolom, naar laatste rij van het werkblad.
Ctrl+Home
Verplaatst de celfocus vanuit elke plek in het werkblad naar cel A1
Ctrl+End
Verplaatst de celfocus vanuit elke plek in het werkblad naar de laatste
cel die gegevens bevat, in de rechter benedenhoek van een rechthoekig
gebied van cellen in hetzelfde werkblad.
Alt+Page Downn
Verplaatst de celfocus één scherm naar rechts (indien mogelijk)
Alt+Page Up
Verplaatst de celfocus één scherm naar links (indien mogelijk)
Ctrl+Page Down
Verplaatst de celfocus naar dezelfde cel op het volgende blad naar
rechts in de bladtabs, als het werkblad meer dan één blad heeft.
Ctrl+Page Up
Verplaatst de celfocus naar dezelfde cel op het volgende blad naar links
in de bladtabs, als het werkblad meer dan één blad heeft.
Tab
Verplaatst de celfocus naar de volgende cel rechts
Shift+Tab
Verplaatst de celfocus naar de volgende cel links
Enter
Eén cel omlaag (tenzij door de gebruiker gewijzigd)
Shift+Enter
Eén cel omhoog (tenzij door de gebruiker gewijzigd)
20 | Starten met Calc
De effecten van de Enter-toets aanpassen
U kunt de richting waarin de Enter-toets de focus verplaatst aanpassen door naar Extra > Opties
> LibreOffice Calc > Algemeen te gaan. Kies de richting in de keuzelijst. Afhankelijk van het
gebruikte bestand of het type van gegevens dat wordt ingevoerd, kan een andere richting handig
zijn. De Enter-toets kan ook gebruikt worden om de modus Bewerken aan of uit te zetten. Gebruik
de eerste twee opties onder Invoerinstellingen in Afbeelding 11 om de instellingen van de Enter-
toets te wijzigen.
Afbeelding 11: Aanpassen van het effect van de Enter-toets
Items in een blad of werkblad selecteren
Cellen selecteren
Enkele cel
Klik met links in de cel. U kunt uw selectie verifiëren door te kijken in het Naamvak op de
Formulebalk (Afbeelding 2 op pagina 9).
Bereik van aaneengesloten cellen
Een celbereik kan worden geselecteerd met behulp van het toetsenbord of met de muis.
Een celbereik selecteren door met de muis te slepen:
1) Klik in een cel.
2) Druk op de linker muisknop en houd die ingedrukt.
3) Verplaats de muis over het scherm.
4) Als het gewenste blok met cellen is geselecteerd, laat dan de linker muisknop los.
Een celbereik selecteren zonder met de muis te slepen:
1) Klik in de cel die een hoekpunt van het celbereik is.
2) Verplaats de muis naar het tegenoverliggende hoekpunt van het celbereik.
3) Houdt de Shift-toets ingedrukt en klik.
Items in een blad of werkblad selecteren
| 21
Tip
U kunt ook een aaneensluitend bereik van cellen selecteren door eerst te klikken in het
veld voor de selectiemodus op de Statusbalk (Afbeelding 4 op pagina 11) en dat dan
wijzigen naar Selectie uitbreiden, vóór het klikken in de tegenoverliggende hoek van
het celbereik. Indien u deze methode gebruikt, zorg er dan voor dat u weer naar
Standaard selectie wijzigt of u zult ongewenst een cel-selectie uitbreiden.
Een celbereik selecteren zonder de muis te gebruiken:
1) Selecteer de cel die een hoekpunt van het celbereik is.
2) Gebruik, met ingedrukte Shift-toets, de pijltjestoetsen om de rest van het bereik te
selecteren.
Tip
U kunt ook direct een celbereik selecteren met behulp van het Naamvak. Klik in het
Naamvak op de Formulebalk (Afbeelding 2 op pagina 9). Voer de celverwijzing in voor
de cel in de linker bovenhoek, gevolgd door een dubbele punt (:) en dan de verwijzing
voor de cel aan de rechter onderzijde om een celbereik te selecteren. U zou,
bijvoorbeeld, A3:C6 moeten invoeren om het bereik van A3 naar C6 te selecteren.
Bereik van niet aaneengesloten cellen
1) Selecteer de cel of het celbereik met behulp van één van bovenstaande methoden.
2) Verplaats de muisaanwijzer naar het begin van het volgende bereik of naar een enkele cel.
3) Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik of klik-en-sleep om een ander celbereik te selecteren
om aan het eerste bereik toe te voegen.
4) Herhaal indien nodig.
Kolommen en rijen selecteren
Enkele kolom of rij
• Klik op de kolomletter (zie Afbeelding 1 op pagina 8) om één enkele kolom te selecteren.
• Klik op het rijnummer om één enkele rij te selecteren.
Meerdere kolommen of rijen
Meerdere kolommen of rijen selecteren die aaneengesloten zijn:
1) Klik op de eerste kolom of rij in de groep.
2) Houd de Shift-toets ingedrukt.
3) Klik op de laatste kolom of rij in de groep.
Meerdere kolommen of rijen selecteren die niet aaneengesloten zijn:
1) Klik op de eerste kolom of rij in de groep.
2) Houd de Ctrl-toets ingedrukt.
3) Klik op alle kolommen of rijen die u wenst te selecteren, terwijl de Ctrl-toets is ingedrukt.
Gehele werkblad
Klik op het kleine vak tussen de kolom- en rijkoppen (Afbeelding 12), gebruik de toetscombinatie
Ctrl+A of ga naar Bewerken op de Menubalk en kies Alles selecteren om het gehele blad te
selecteren .
22 | Starten met Calc
Afbeelding 12. Vak Alles selecteren
Bladen selecteren
U kunt één of meerdere bladen in Calc selecteren. Het kan soms zijn voordelen hebben om
meerdere bladen te selecteren als u op meerdere bladen tegelijk wijzigingen wilt maken.
Eén enkel blad
Klik op de bladtab voor het blad dat u wilt selecteren. De actieve bladtab wordt wit
(standaardinstelling).
Meerdere opeenvolgende bladen
Om meerdere opeenvolgende bladen te selecteren:
1) Klik op de bladtab van het eerste gewenste blad.
2) Plaats de muisaanwijzer boven de bladtab van het laatste blad dat u wilt selecteren.
3) Houd de Shift-toets ingedrukt en klik op de bladtab.
4) Alle bladtabs tussen deze twee bladen zullen wit worden (standaardinstelling van Calc).
Elke actie die u nu uitvoert zal van invloed zijn op alle gemarkeerde bladen.
Meerdere niet opeenvolgende bladen
Om meerdere niet opeenvolgende bladen te selecteren:
1) Klik op de bladtab van het eerste gewenste blad.
2) Plaats de muisaanwijzer boven de bladtab van het tweede gewenste blad.
3) Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik op de bladtab.
4) Herhaal indien nodig.
5) De geselecteerde tabs zullen wit worden (standaardinstelling van Calc). Elke actie die u nu
uitvoert zal van invloed zijn op alle gemarkeerde bladen.
Alle bladen
Klik met rechts op een willekeurige bladtab en selecteer Alle bladen selecteren in het
contextmenu.
Items in een blad of werkblad selecteren
| 23
Met kolommen en rijen werken
Kolommen en rijen invoegen
Opmerking
Als u één nieuwe enkele kolom invoegt, wordt die ingevoegd links van de gemarkeerde
kolom. Als u één nieuwe enkele rij invoegt, wordt die ingevoegd boven de gemarkeerde
rij.
Cellen in de nieuwe kolommen of rijen worden opgemaakt zoals de overeenkomende
cellen in de kolom voor of rij links van de nieuwe kolom of rij.
Enkele kolom of rij
Met behulp van het menu Invoegen:
1) Selecteer de cel, kolom of rij waar u de nieuwe kolom of rij wilt invoegen.
2) Selecteer Invoegen > Kolommen of Invoegen > Rijen op de Menubalk.
Met behulp van de muis:
1) Selecteer de cel, kolom of rij waar u de nieuwe kolom of rij wilt invoegen.
2) Klik met rechts op de kolom- of rijkop.
3) Kies Rijen invoegen of Kolommen invoegen in het contextmenu.
Meerdere kolommen of rijen
Meerdere kolommen of rijen kunnen tegelijkertijd worden ingevoegd in plaats van één voor één.
1) Selecteer het gewenste aantal kolommen of rijen door de linker muisknop ingedrukt te
houden op de eerste kop en dan te slepen over het gewenste aantal koppen.
2) Ga door zoals hierboven vermeld voor het invoegen van één enkele kolom of rij.
Kolommen en rijen verwijderen
Enkele kolom of rij
Om één enkele kolom of rij kan te verwijderen:
1) Selecteer de kolom of rij die u wilt verwijderen.
2) Kies Bewerken > Cellen verwijderen op de Menubalk of klik met rechts en kies
Verwijderen in het contextmenu.
3) Kies de gewenste optie in het dialoogvenster Cellen verwijderen (Afbeelding 13).
24 | Starten met Calc
Afbeelding 13: Dialoogvenster Cellen
verwijderen
Of
1) Klik in de kolom- of rijkop om de kop om of rij te selecteren.
2) Ga naar Bewerken op de Menubalk en kies Cellen verwijderen of klik met rechter en kies
Verwijder geselecteerde rijen of Verwijder geselecteerde kolommen in het
contextmenu.
Meerdere kolommen of rijen
Om meerdere kolommen of rijen te verwijderen:
1) Selecteer het gewenste aantal kolommen of rijen, zie Meerdere kolommen of rijen op
pagina 22, voor meer informatie.
2) Ga naar Bewerken op de Menubalk en kies Cellen verwijderen, klik met rechts en kies
Verwijderen in het contextmenu of klik met rechts op een kolom- of rijkop en kies
Verwijder geselecteerde rijen of Verwijder geselecteerde kolommen in het
contextmenu.
Werken met bladen
Nieuwe bladen invoegen
Klik op het pictogram Blad invoegen . Dit voegt een nieuw blad in achter het laatste blad in
het werkblad, zonder het dialoogvenster Blad invoegen te openen. De volgende methodes
openen het dialoogvenster Blad invoegen (Afbeelding 14), waarin u het nieuwe blad kunt
plaatsen, meer dan één blad kunt aanmaken of een blad van een bestand kunt selecteren.
• Selecteer het blad waar u een nieuw blad wilt invoegen en ga naar Invoegen > Blad op de
Menubalk.
Werken met bladen
| 25
Afbeelding 14: Dialoogvenster Blad invoegen
• Klik met rechts op de bladtab waar u een nieuw blad wilt invoegen en kies Blad invoegen.
• Klik in de lege ruimte aan het einde van de regel met bladtabs.
• Klik met rechts in de lege ruimte aan het einde van de regel met bladtabs en kies Blad
invoegen in het contextmenu.
Elke methode, behalve klikken op het plusteken, zal het dialoogvenster Blad invoegen
(Afbeelding 14) openen. Hier kunt u selecteren of het nieuwe blad vóór of ná het geselecteerde
blad moet komen en hoeveel bladen u wilt invoegen. Als u slechts één blad invoegt, hebt u de
mogelijkheid om het blad een naam te geven.
Bladen verplaatsen en kopiëren
U kunt bladen binnen hetzelfde werkblad verplaatsen of kopiëren door te slepen en neerzetten of
door het dialoogvenster Verplaats/Kopieer werkblad te gebruiken (Afbeelding 15). Om een blad
naar een ander werkblad te verplaatsen moet u het dialoogvenster Verplaats/Kopieer werkblad
gebruiken.
Slepen en neerzetten
Klik op een bladtab en sleep hem naar de nieuwe positie vóór de muisknop los te laten, om een
blad te verplaatsen.
Houd de Ctrl-toets (Option-toets op de Mac) ingedrukt, klik op een bladtab en sleep hem naar de
nieuwe positie vóór de muisknop los te laten, om een blad te kopiëren. De muiswijzer kan een
plusteken (+) toegevoegd krijgen, afhankelijk van de instellingen van uw besturingssysteem.
Afbeelding 15: Dialoogvenster Verplaats/Kopieer
werkblad
26 | Starten met Calc
Het dialoogvenster Verplaats/Kopieer werkblad gebruiken
Met het dialoogvenster Verplaats/Kopieer werkblad kunt u precies opgeven of u het blad in
hetzelfde of naar een ander werkblad wilt verplaatsen of kopiëren, de positie ervan binnen het
werkblad en de naam van het blad.
1) In het huidige document, klik met rechts op de bladtab dat u wilt verplaatsen of kopiëren en
kies Blad verplaatsen/kopiëren in het contextmenu of ga naar Bewerken > Blad >
Verplaatsen/kopiëren op de Menubalk.
2) Kies Verplaats om het blad te verplaatsen of Kopiëren om het blad te kopiëren.
3) Selecteer het werkblad waar u het blad in wilt plaatsen in de keuzelijst Naar document. Dit
kan hetzelfde werkblad zijn, een ander al geopend werkblad of u kunt een nieuw werkblad
maken.
4) Selecteer de positie onder Invoegen vóór waar u het blad in het werkblad wilt plaatsen.
5) Typ een naam in het vak Nieuwe naam als u het blad een nieuwe naam wilt geven
wanneer het verplaatst of gekopieerd is. Als u geen naam invoert, maakt Calc een
standaardnaam aan (Blad1, Blad2 enzovoort).
6) Klik op OK om het verplaatsen of kopiëren te bevestigen en het dialoogvenster te sluiten.
Opmerking
Wanneer u een blad naar een ander werkblad verplaatst of kopieert, kan er een conflict
ontstaan in formules die naar andere bladen in de vorige locatie verwijzen.
Bladen verwijderen
Klik met rechts op een bladtab en kies Blad verwijderen in het contextmenu om dit blad te
verwijderen of ga naar Bewerken > Blad > Verwijderen op de Menubalk. Klik op Ja om het
verwijderen te bevestigen.
Om meerdere bladen te verwijderen selecteert u eerst de bladen (zie Bladen selecteren op pagina
23), klik dan met rechts op één van de bladtabs en kies Blad verwijderen in het contextmenu of ga
naar Bewerken > Blad > Verwijderen op de Menubalk. Klik op Ja om het verwijderen te
bevestigen.
Bladen hernoemen
De standaard naam voor het nieuwe blad is BladX, waar X het getal is van het in te voegen blad.
Voor een klein werkblad met slechts een paar bladen kan dit wel, maar voor een werkblad met veel
bladen wordt het moeilijk om specifieke bladen te vinden.
Een blad een meer betekenisvolle naam geven kan door:
• Voer de naam in het Naamvak, van het dialoogvenster Blad invoegen, in als u het blad
maakt (Afbeelding 14 op pagina 25).
• Klik met rechts op een bladtab en kies Bladnaam wijzigen in het contextmenu om de
bestaande naam door een andere te vervangen.
• Dubbelklik op een bladtab om het dialoogvenster Bladnaam wijzigen te openen.
Werken met bladen
| 27
Opmerking
Bladnamen moeten beginnen met een letter of een nummer; andere tekens, zoals
spaties zijn niet toegestaan. Afgezien van het eerste teken van de bladnaam zijn
letters, getallen, spaties en het onderstrepingstekens toegestaan. Een poging om het
blad te hernoemen met een ongeldige naam zal een foutbericht produceren.
Calc weergeven
De documentweergave wijzigen
Gebruik de zoomfunctie om meer of minder celen in het venster van uw werkblad weer te geven.
Voor meer informatie over zoomen, zie Hoofdstuk 1, Kennismaken met LibreOffice, van de
Handleiding voor beginners.
Rijen en kolommen fixeren
Fixeren zet een aantal rijen aan de bovenzijde van het werkblad vast, een aantal kolommen aan
de linkerzijde van het werkblad of beide. De gefixeerde kolommen en rijen blijven dan in beeld bij
het schuiven binnen het blad.
Afbeelding 16 geeft enkele gefixeerde rijen en kolommen weer. De dikkere horizontale lijn tussen
de rijen 3 en 19 en de dikkere verticale lijn tussen de kolommen E en H geven de gefixeerde
gebieden aan. De rijen 4 tot en met 19 en de kolommen F tot en met G zijn van de pagina
geschoven.
1) Klik op de rijkop onder de rijen die u wilt fixeren of klik op de kolomkop rechts van de
kolommen die u wit fixeren.
2) Ga naar Venster op de Menubalk en kies Fixeren. Er verschijnt een zwaardere lijn tussen
de rijen en kolommen die aanduidt waar de fixering plaatsvindt.
Afbeelding 16. Gefixeerde rijen en kolommen
Een rij en een kolom fixeren
1) Klik in de cel direct onder de rij die u wilt fixeren en direct rechts van de kolom die u wilt fixeren.
2) Kies Venster > Fixeren.
28 | Starten met Calc
Twee lijnen verschijnen op het scherm, een horizontale lijn boven deze cel en een verticale lijn
links van deze cel. Als u nu over het scherm schuift, zal alles boven en links van deze lijnen in
beeld blijven.
Fixeren opheffen
Selecteer Venster > Fixeren om het fixeren van rijen of kolommen op te heffen. Het vinkje voor
Fixeren zal verdwijnen en de zwaarder lijn die het fixeren aangeeft verdwijnt.
Het scherm splitsen
Een andere manier om de weergave te wijzigen is door het splitsen van het venster, ook bekend
als het splitsen van het scherm. Het scherm kan horizontaal of verticaal gesplitst worden, of beide.
Dit stelt u in staat om tot vier gedeelten van het werkblad op één moment in beeld te hebben. Een
voorbeeld van het splitsen van het scherm wordt in Afbeelding 17 getoond, waar de splitsing wordt
weergegeven door een dikkere lijn.
Waarom zou u dit willen doen? Een voorbeeld zou een groot werkblad zijn waarin één van de
cellen een getal bevat, dat wordt gebruikt door drie formules in andere cellen. Met behulp van de
techniek van het splitsen van het scherm, kunt u de cel die het getal bevat in één gedeelte
plaatsen en elk van de andere cellen met formules in de andere gedeelten. Dan kunt u het getal in
de cel veranderen en zien hoe het elk van de formules beïnvloedt.
Afbeelding 17. Voorbeeld scherm splitsen
Horizontaal of verticaal splitsen
1) Klik op de rijkop onder de rijen waar u het scherm horizontaal gesplitst wilt hebben of klik in
de kolomkop rechts van de kolommen waar u het scherm verticaal gesplitst wilt hebben.
2) Ga naar Venster op de Menubalk en kies Splitsen. Een dikkere lijn verschijnt tussen de
rijen of kolommen die aanduidt waar de splitsing geplaatst is. Een voorbeeld van een
splitslijn wordt onder rij 2 in Afbeelding 17.
3) Voor het horizontaal splitsen kunt u ook op het zwarte lijntje aan de bovenzijde van de
verticale schuifbalk klikken (Afbeelding 18) en de splitslijn omlaag trekken, onder de rij
waar u de horizontale splitsing wilt hebben.
4) Voor het verticale splitsen kunt u ook op het zwarte lijntje aan de rechterkant van de
horizontale schuifbalk klikken (Afbeelding 18) en de splitslijn naar rechts trekken, rechts
van de kolom waar u de verticale splitsing wilt hebben.
Calc weergeven
| 29
Afbeelding 18: Splitsbalkjes
Horizontaal en verticaal splitsen
1) Klik in de cel direct onder de rijen en direct rechts naast de kolommen, waar u het scherm
horizontaal en verticaal wilt splitsen.
2) Ga naar Venster op de Menubalk en kies Splitsen. Een dikkere lijn verschijnt tussen de
rijen en kolommen die aanduidt waar de splitsing geplaatst is. Een voorbeeld van een
splitslijn wordt onder rij 2 in Afbeelding 17.
Schermsplitsing verwijderen
Om en schermsplitsing te verwijderen doet u het volgende:
• Dubbelklik op elke splitslijn.
• Klik op een splitslijn en sleep het terug naar de hun plek aan het einde van de
schuifbalken.
• Ga naar Venster op de Menubalk en zet Splitsen uit.
De Navigator gebruiken
De Navigator (Afbeelding 19), die in alle modules van LibreOffice beschikbaar is, bevat
gereedschappen en methodes om snel door een werkblad te navigeren en specifieke items te
vinden. De Navigator categoriseert en groepeert objecten van een werkblad, waarna u er op kunt
klikken om snel naar dat object te verplaatsen. Als er een indicator (plus-teken of driehoek,
afhankelijk van de instellingen van de computer) naast een categorie verschijnt, bestaat er
tenminste één object in die categorie. Om die categorie te openen en een lijst met items te zien,
likt u op dit teken.
Afbeelding 19: De Navigator in Calc
• Wanneer een categorie de lijst met objecten weergeeft, kunt u op een object dubbelklikken
om er direct in het werkblad naartoe te springen.
30 | Starten met Calc
• Objecten zijn veel eenvoudiger te vinden als u ze herkenbare namen heeft gegeven toen u
ze maakte, in plaats van de standaardnaam van LibreOffice te gebruiken, zoals Blad1,
Tabel1, Tabel2 enzovoort. Merk op dat de nummering in de standaardnamen niet
corresponderen met de volgorde van de objecten in het werkblad.
• De Navigator in elke individuele modulen van LibreOffice heeft verschillende functies en
deze functies worden verder uitgelegd in de overeenkomstige handleidingen van elke
module van LibreOffice.
Doe het volgende op de Navigator te openen:
• Klik op het pictogram van de Navigator op de werkbalk Standaard.
• Druk op de toets F5.
• Ga naar Beeld > Navigator op de Menubalk.
• Dubbelklik op het bladnummer aan de linkerkant van de Statusbalk.
U kunt de Navigator in het hoofdvenster van Calc vastzetten of het een zwevend dialoogvenster
laten. Om de Navigator vast te zetten of te laten zweven, houdt u de Ctrl-toets ingedrukt en
dubbelklik dan in een leeg gedeelte naast de pictogrammen bovenaan het dialoogvenster.
De volgende besturingselementen en gereedschappen zijn beschikbaar in de Navigator:
• Kolom – voer een kolomletter in en druk op Enter om de cursor naar een cel in dezelfde rij
van de opgegeven kolom te verplaatsen.
• Rij – voer een rijnummer in en druk op Enter om de cursor naar een cel in dezelfde kolom
van de opgegeven rij te verplaatsen.
• Gegevensbereik – geeft het huidige gegevensbereik aan, die aangeduid wordt door de
positie van de cursor.
• Begin – verplaatst de cursor naar de cel aan het begin van het gegevensbereik, die u
kunt markeren met het pictogram Gegevensbereik.
• Einde – verplaatst de cursor naar de cel aan het einde van het gegevensbereik, die u
kunt markeren met het pictogram Gegevensbereik.
• Inhoud – hiermee kunt u de inhoud van de Navigator weergeven of verbergen.
• Omschakelen – schakelt de weergave van de inhoud om. Alleen de het geselecteerde
element en zijn sub-elementen van de Navigator worden weergegeven. Klik opnieuw op
het pictogram om de weergave van alle elementen te herstellen.
• Scenario's – geeft de beschikbare scenario's weer. Dubbelklik op een naam om dat
scenario toe te passen en het resultaat wordt in het bad weergegeven. Als de Navigator
scenario's weergeeft, kunt u de volgden opdrachten benaderen als u met rechts klikt op
een scenario-item:
– Verwijderen – verwijdert het geselecteerde scenario.
– Eigenschappen – opent het dialoogvenster Scenario bewerken, waarin u de
eigenschappen van de scenario kunt bewerken.
• Sleepmodus – opent een submenu om een sleepmodus te kiezen. U beslist welke
actie wordt uitgevoerd als u een object vanuit de navigator in het document sleept en
neerzet. Afhankelijk van de modus die u kiest, geeft het pictogram aan of er een hyperlink,
een koppeling of een kopie gemaakt is.
– Als Hyperlink invoegen – voegt een hyperlink in als u een object vanuit de Navigator
in een document sleept en neerzet. U kunt later op de aangemaakte hyperlink
klikken om de cursor en de weergave naar het respectievelijke object te zetten. Als
De Navigator gebruiken
| 31
u een hyperlink invoegt die naar een geopend document verwijst, moet u het
document opslaan vóórdat u de hyperlink kunt gebruiken.
– Als koppeling invoegen – maakt een koppeling aan als u een object vanuit de
Navigator in een document sleept en neerzet.
– Als kopie invoegen – maakt een kopie aan als u een object vanuit de Navigator in
een document sleept en neerzet.
Tip
Bereiken, scenario's, afbeeldingen en andere objecten zijn veel eenvoudiger te vinden als u
ze informatieve namen hebt gegeven toen u ze maakte, in plaats van de standaardnamen
van Calc te gebruiken, bijvoorbeeld Afbeelding 1, Afbeelding 2, Object 1 enzovoort. Deze
standaardnamen hoeven niet overeen te komen met de positie van het object in het
document.
Documenteigenschappen gebruiken
Om het dialoogvenster Eigenschappen voor een document te openen, ga naar Bestand >
Eigenschappen op de Menubalk. In het dialoogvenster Eigenschappen kunt u sommige
eigenschappen van het werkblad instellen en het dialoogvenster heeft 6 tabbladen die hieronder
beschreven zijn.
Algemeen
Bevat basisinformatie over het huidige bestand.
• Het tekstvak bovenaan het dialoogvenster geeft de naam van het bestand weer.
• Wijzig Wachtwoord – opent een dialoogvenster waar u het wachtwoord kunt wijzigen en is
alleen actief als er een wachtwoord voor het bestand is ingesteld.
• Soort – toont het type van het huidige document.
• Locatie – geeft het pad en de naam van de map weer, waar het huidige bestand is
opgeslagen.
• Grootte – toont de grootte van het huidige document in bytes.
• Gemaakt – toont de datum, tijd en auteur van het bestand toen het voor het eerst werd
opgeslagen .
• Gewijzigd – toont de datum, tijd en auteur van het bestand van de laatste keer dat het
bestand in een LibreOffice bestandsindeling werd opgeslagen.
• Digitaal ondertekend – toont de datum en tijd van de laatste keer dat het document was
ondertekend en ook de naam van de auteur die het document ondertekende.
• Digitale ondertekening – opent het dialoogvenster Digitale handtekeningen waar u
digitale handtekeningen voor het huidige document kunt beheren.
• Laatst afgedrukt – toont de datum, tijd en gebruikersnaam van de laatste keer dat het
document is afgedrukt.
• Totale bewerkingstijd – toont de tijdsduur dat het document voor bewerken was geopend
sinds het is aangemaakt. De tijdsduur wordt aangepast als u het bestand opslaat.
• Revisie nummer – toont het aantal keren dat het bestand is opgeslagen.
• Gebruikersgegevens toepassen – slaat de volledige naam van de gebruiker op met het
bestand. U kunt de naam aanpassen in Extra > Opties > LibreOffice >
Gebruikersgegevens op de Menubalk.
32 | Starten met Calc
• Terug naar standaard – zet de bewerkingstijd naar nul, de aanmaakdatum naar de
huidige datum en tijd en het versienummer op 1. De datums van aanpassing en afdrukken
worden ook verwijderd.
• Sjabloon – toont het sjabloon waarmee et document is gemaakt.
Beschrijving
Bevat beschrijvende informatie over het werkblad.
• Titel – voer een titel voor het document in.
• Onderwerp – voer een onderwerp voor het document in. U kunt ook een onderwerp voor
een groep documenten met vergelijkbare inhoud gebruiken.
• Sleutelwoorden – voer woorden in die u wilt gebruiken om de inhoud van uw document te
indexeren. Sleutelwoorden moeten door komma's woorden gescheiden. Een sleutelwoord
kan spaties of puntkomma's bevatten.
• Notities – voer notities in die kunnen helpen het document te identificeren.
Gebruikergedefinieerde eigenschappen
Hiermee kunt u aangepaste informatievelden aan uw document toevoegen. U kunt de naam, type
en inhoud van elke rij aanpassen. De informatie in de velden zal als metadata voor andere
bestandsindelingen geerporteed worden.
Klik op Toevoegen om een nieuwe regel aan de gebruikergedefinieerde eigenschappen toe te
voegen. Klik op Herstellen om toegevoegde regels te verwijderen en de standaardregels te
herstellen.
Beveiliging
Stelt de wachtwoordopties voor het huidige document in.
• Bestand openen als alleen lezen – selecteer deze optie om het bestand alleen in de
modus alleen lezen te kunnen openen. Deze optie voor het delen van documenten
beveiligt het document tegen onbedoelde wijzigingen. Het is wel mogelijk om een kopie
van het document te bewerken en die kopie met dezelfde naam als het origineel op te
slaan.
• Wijzigingen bijhouden – selecteer deze optie om wijzigingen bij te houden. Dit is
hetzelfde als Bewerken > Wijzigingen > Bijhouden op de Menubalk. Om de status van
het bijhouden van wijzigingen met een wachtwoord te beveiligen, klik op Beveilig en voer
een wachtwoord in. Andere gebruikers kunnen wijzigingen aanbrengen, maar ze kunnen
Wijzigingen bijhouden niet uit zetten zonder het wachtwoord te kennen.
• Beveiligen of Niet beveiligd – beveiligt de status van het bijhouden van wijzigingen met
een wachtwoord. Als het bijhouden van wijzigingen voor het huidige document met een
wachtwoord is beveiligd, heeft de knop de benaming Niet beveiligd. Klik op Niet beveiligd
en type het juiste wachtwoord in om de beveiliging uit te zetten.
Lettertype
Als Lettertypes in het document invoegen geselecteerd is, worden alle lettertypes die in het
document gebruikt worden in het document ingevoegd. Dit kan handig zijn als u een PDF van uw
werkblad maakt en u wilt bepalen hoe uw werkblad er op een ander computersysteem uit ziet.
Documenteigenschappen gebruiken
| 33
Statistiek
Toont statistieken van het huidige document.
• Aantal bladen – het aantal bladen in het bestand. Deze statistiek telt geen tabellen mee
die als OLE objecten zijn ingevoegd.
• Aantal cellen – het aantal cellen met inhoud in het bestand.
• Aantal pagina's – het aantal pagina's in het bestand.
34 | Starten met Calc
3 …

Hulp nodig? Stel uw vraag in het forum

Spelregels
1

Forum

LibreOffice-Calc

  • ik wil in een calc spreadsheet een bepaald getal dat meerdere keren voorkomt (bevoorbeeld nr 38) zoeken, ik wil dat dit getal(meerdere) gehighlight word, hoe doe ik dit Gesteld op 2-3-2025 om 19:37

    Reageer op deze vraag Misbruik melden

  • Bij bet maken van randen geef ik boven of onderrand aan maar de uitwerking wordt anders. Kortom hoe maak ik randen Gesteld op 30-5-2024 om 23:00

    Reageer op deze vraag Misbruik melden

    • Typ CTRL 1 dan krijg je het snelmenu Cellen opmaken. Kies daar het tabblad Randen, en kies de gewenste opmaak voor de randen. Geantwoord op 31-5-2024 om 00:01

      Waardeer dit antwoord (2) Misbruik melden

  • hoe kan ik een datumveld dd/mm/jj spitsen in 3 aparte velden? Gesteld op 20-6-2023 om 09:20

    Reageer op deze vraag Misbruik melden

    • Dit is zo'n eenvoudige vraag dat daarom het enige antwoord is: ga een cursus doen. Om goed te kunnen werken met een spreadsheetprogramma, is het nodig je goed voor te bereiden. Dit is zo'n beetje een vraag als: "Hoe sla je rechtsaf in een vrachtwagen", terwijl je nog geen enkel rijbewijs hebt. Geantwoord op 20-6-2023 om 09:43

      Waardeer dit antwoord (1) Misbruik melden

  • Als je dit wilt doen voor de huidige datum:
    =jaar(nu())
    =maand(nu())
    =dag(nu())
    Je kunt de huidige datum natuurlijk vervangen door een verwijzing naar een cel. Denk eraan dat Calc (zoals elk rekenblad) een datum niets anders is dan het aantal dagen sinds een bepaalde dag. De tijd is dat het gedeelte van de datum na de komma. Geantwoord op 29-7-2024 om 18:14

    Waardeer dit antwoord Misbruik melden

  • Ik wil in Calc geldbedragen invullen. Bedragen tot €10000 gaan goed, maar als ik een bedrag hoger dan €10000 invul komt er ### in detabel te staan.
    Gesteld op 5-6-2023 om 14:32

    Reageer op deze vraag Misbruik melden

    • Het antwoord past dan niet meer in de cel bij het opgeven format.
      Wijzig dit format dus (bijv. terugloop, of kleinere letters) of maak de kolom breder. Geantwoord op 5-6-2023 om 14:33

      Waardeer dit antwoord Misbruik melden

  • Ik wil een formule inbrengen in een kasboek om van het totaalbedrag onder de streep het saldo te kunnen berekenen, maar met bv som c22-(c15..c21) gaat het niet. Wat moet anders?
    Gesteld op 23-11-2022 om 09:15

    Reageer op deze vraag Misbruik melden

  • Mijn kolommen in mijn grafieken hebben een waarde.
    Deze staan nu bovenaan de kolommen (dus moeilijk leesbaar).
    Hoe ik deze waarden verslepen in de kolommen (zoals in Office).
    Graaag een seintje a.u.b. Gesteld op 20-7-2022 om 10:26

    Reageer op deze vraag Misbruik melden
6

Misbruik melden

Gebruikershandleiding.com neemt misbruik van zijn services uitermate serieus. U kunt hieronder aangeven waarom deze vraag ongepast is. Wij controleren de vraag en zonodig wordt deze verwijderd.

Product:

Bijvoorbeeld antisemitische inhoud, racistische inhoud, of materiaal dat gewelddadige fysieke handelingen tot gevolg kan hebben.

Bijvoorbeeld een creditcardnummer, een persoonlijk identificatienummer, of een geheim adres. E-mailadressen en volledige namen worden niet als privégegevens beschouwd.

Spelregels forum

Om tot zinvolle vragen te komen hanteren wij de volgende spelregels:

Belangrijk! Als er een antwoord wordt gegeven op uw vraag, dan is het voor de gever van het antwoord nuttig om te weten als u er wel (of niet) mee geholpen bent! Wij vragen u dus ook te reageren op een antwoord.

Belangrijk! Antwoorden worden ook per e-mail naar abonnees gestuurd. Laat uw emailadres achter op deze site, zodat u op de hoogte blijft. U krijgt dan ook andere vragen en antwoorden te zien.

Abonneren

Abonneer u voor het ontvangen van emails voor uw LibreOffice Calc bij:


U ontvangt een email met instructies om u voor één of beide opties in te schrijven.


Ontvang uw handleiding per email

Vul uw emailadres in en ontvang de handleiding van LibreOffice Calc in de taal/talen: Nederlands als bijlage per email.

De handleiding is 0,72 mb groot.

 

U ontvangt de handleiding per email binnen enkele minuten. Als u geen email heeft ontvangen, dan heeft u waarschijnlijk een verkeerd emailadres ingevuld of is uw mailbox te vol. Daarnaast kan het zijn dat uw internetprovider een maximum heeft aan de grootte per email. Omdat hier een handleiding wordt meegestuurd, kan het voorkomen dat de email groter is dan toegestaan bij uw provider.

Stel vragen via chat aan uw handleiding

Stel uw vraag over deze PDF

Uw handleiding is per email verstuurd. Controleer uw email

Als u niet binnen een kwartier uw email met handleiding ontvangen heeft, kan het zijn dat u een verkeerd emailadres heeft ingevuld of dat uw emailprovider een maximum grootte per email heeft ingesteld die kleiner is dan de grootte van de handleiding.

Er is een email naar u verstuurd om uw inschrijving definitief te maken.

Controleer uw email en volg de aanwijzingen op om uw inschrijving definitief te maken

U heeft geen emailadres opgegeven

Als u de handleiding per email wilt ontvangen, vul dan een geldig emailadres in.

Uw vraag is op deze pagina toegevoegd

Wilt u een email ontvangen bij een antwoord en/of nieuwe vragen? Vul dan hier uw emailadres in.



Info