645948

LibreOffice Calc 5.1 Handleiding

50
Verklein
Vergroot
Pagina terug
1/53
Pagina verder
Handleiding voor beginners
Hoofdstuk 5
Kennismaken met Calc
Werkbladen gebruiken in LibreOffice
Documentatie voor LibreOffice is beschikbaar op
www.nl.libreoffice.org/ondersteuning/documentatie/
en www.odfauthors.org/libreoffice/nederlands
ii | Kennismaken met Calc
Auteursrecht
Dit document is onder auteursrecht © 2010 – 2016 van het LibreOffice Documentation team,
waarvan de bijdragers hieronder zijn genoemd. Iedereen mag het verspreiden en/of aanpassen
met inachtneming van de condities van GNU General Public License
(http://www.gnu.org/licenses/gpl.html), versie 3 of hoger of de Creative Commons Attribution
License (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0), versie 4 of hoger.
Alle handelsmerken in deze gids zijn eigendom van de rechtmatige eigenaars.
Medewerkers
Jean Hollis Weber Peter Schofield David Michel
Hazel Russman Ron Faile Jr. Martin Saffron
John A Smith Olivier Hallot
Reacties
Opmerkingen en suggesties kunnen aan de oorspronkelijke auteurs van de Engelstalige
handleiding via de mailinglijst van het documentatieteam (documentation@global.libreoffice.org)
gezonden worden.
Bedenk wel dat alles wat u naar een mailinglijst stuurt, inclusief uw e-mailadres en andere
persoonlijke informatie die in het bericht staan, openbaar gearchiveerd wordt en niet verwijderd
kan worden.
Heeft u op- of aanmerkingen over de Nederlandstalige vertalingen dan kunt u terecht op de
mailinglijst: discuss@nl.libreoffice.org
Inschrijven kan via een mailtje aan discuss+subscribe@nl.libreoffice.org
Dankwoord
Deze handleiding is gebaseerd op en bijgewerkt van eerdere versies van dit hoofdstuk. De
medewerkers hieraan zijn:
Richard Barnes Richard Detwiler John Kane
Peter Kupfer Joe Sellman Jean Hollis Weber
Linda Worthington Michele Zarri
Vertalers
Kees Kriek
Publicatiedatum en softwareversie
Gepubliceerd 30 juni 2016. Gebaseerd op LibreOffice 5.1.
Vertaald september 2016
Kennismaken met Calc | iii
Opmerking
Tijdens het maken van dit hoofdstuk werd de pictogrammenset Klein – Tango gebruikt.
De pictogrammen kunnen eenvoudig aangepast worden via Extra > Opties... >
LibreOffice > Weergave en dan uw keuze maken bij Pictogramgrootte en stijl.
Opmerking voor gebruikers van Mac
Sommige toetsaanslagen en menu-items zijn anders op een Mac dan in Windows en Linux. De
tabel hieronder geeft enkele algemene vervangingen voor de instructies in dit hoofdstuk. Voor een
meer gedetailleerde lijst, bekijk de Help van deze toepassing.
Windows/Linux Equivalent voor Mac Effect
Menuselectie Extra >
Opties
LibreOffice > Voorkeuren Toegang tot instellingsopties
Klik met rechts
Control+klik of met rechts
klikken, afhankelijk van de
computerinstellingen
Contextmenu openen
Ctrl (Control) (Command)⌘ Gebruikt met andere toetsen
F5 Shift+⌘+F5 De Navigator openen
F11 ⌘+T
Het venster Stijlen en opmaak openen
4 | Kennismaken met Calc
Inhoud
Auteursrecht.................................................................................................................................. iii
Opmerking voor gebruikers van Mac...........................................................................................4
Wat is Calc?.................................................................................................................................... 7
Werkbladen, bladen en cellen.......................................................................................................7
Delen van het hoofdvenster van Calc...........................................................................................7
Titelbalk....................................................................................................................................... 7
Menubalk..................................................................................................................................... 8
Werkbalken................................................................................................................................. 9
Formulebalk................................................................................................................................. 9
Lay-out van een werkblad.........................................................................................................10
Een CSV-bestand openen............................................................................................................13
Werkbladen opslaan..................................................................................................................15
In andere werkbladindelingen opslaan......................................................................................15
Binnen werkbladen navigeren....................................................................................................17
Celnavigatie...............................................................................................................................17
Bladnavigatie............................................................................................................................. 18
Navigatie met het toetsenbord...................................................................................................19
De Enter-toets aanpassen.........................................................................................................21
Items in een werkblad selecteren...............................................................................................21
Cellen selecteren.......................................................................................................................21
Kolommen en rijen selecteren...................................................................................................22
Bladen selecteren......................................................................................................................23
Met kolommen en rijen werken...................................................................................................24
Kolommen en rijen invoegen.....................................................................................................24
Kolommen en rijen verwijderen.................................................................................................24
Werken met bladen......................................................................................................................25
Nieuwe bladen invoegen...........................................................................................................25
Bladen verplaatsen en kopiëren................................................................................................26
Slepen en neerzetten................................................................................................................26
Het dialoogvenster gebruiken....................................................................................................26
Bladen verwijderen....................................................................................................................27
Bladen hernoemen.................................................................................................................... 27
Calc weergeven............................................................................................................................ 28
De documentweergave wijzigen................................................................................................28
Rijen en kolommen vastzetten...................................................................................................28
Het venster splitsen................................................................................................................... 29
Het toetsenbord gebruiken..........................................................................................................30
Getallen..................................................................................................................................... 30
Negatieve getallen.....................................................................................................................30
Voorloopnullen........................................................................................................................... 30
Getallen als tekst.......................................................................................................................32
Tekst..........................................................................................................................................32
Datum en tijd............................................................................................................................. 32
Opties voor AutoCorrectie.........................................................................................................33
Gegevensinvoer versnellen.........................................................................................................34
Gereedschap Vullen gebruiken.................................................................................................35
Keuzelijsten gebruiken..............................................................................................................38
Kennismaken met Calc | v
Inhoud tussen bladen delen........................................................................................................38
Celinhoud valideren (Geldigheid)...............................................................................................39
Gegevens bewerken.................................................................................................................... 39
Gegevens verwijderen...............................................................................................................39
Gegevens vervangen................................................................................................................40
Gegevens bewerken..................................................................................................................40
Gegevens opmaken..................................................................................................................... 40
Meerdere regels tekst................................................................................................................40
Tekst verkleinen om in de cel te passen....................................................................................42
Getallen opmaken.....................................................................................................................42
Het lettertype opmaken.............................................................................................................42
Celranden opmaken.................................................................................................................. 43
Achtergrond van de cel opmaken..............................................................................................43
Cellen automatisch opmaken......................................................................................................44
AutoOpmaak gebruiken.............................................................................................................44
Een nieuwe AutoOpmaak definiëren.........................................................................................44
Thema’s gebruiken......................................................................................................................45
Voorwaardelijke opmaak gebruiken...........................................................................................46
Gegevens verbergen en weergeven...........................................................................................46
Gegevens verbergen en beveiligen...........................................................................................46
Gegevens weergeven................................................................................................................47
Gegevens sorteren....................................................................................................................... 48
Formules en functies gebruiken.................................................................................................48
Gegevens analyseren.................................................................................................................. 49
Afdrukken..................................................................................................................................... 49
Afdrukbereiken.......................................................................................................................... 49
Afdrukopties.............................................................................................................................. 50
Rijen of kolommen op elke pagina afdrukken............................................................................50
Pagina-einden...........................................................................................................................51
Kop- en voetteksten................................................................................................................... 52
vi | Kennismaken met Calc
Wat is Calc?
Calc is de werkbladcomponent van LibreOffice. U kunt het werkblad vullen met gegevens
(gewoonlijk numeriek) en dan die gegevens manipuleren om bepaalde resultaten te produceren.
U kunt gegevens ook invoeren en dan Calc gebruiken op een ‘Wat als...’-manier door enkele
gegevens te wijzigen en de resultaten te bekijken, zonder dat u het gehele werkblad of blad
opnieuw moet typen.
Calc voorziet in vele functionaliteiten, waaronder;
• Functies, die gebruikt kunnen worden om formules te maken, die ingewikkelde
berekeningen met gegevens uitvoeren
• Database functies, om gegevens te ordenen, op te vragen en te filteren
• Dynamische grafieken; een groot aantal 2D en 3D grafieken
• Macro’s, voor het opnemen en uitvoeren van veel voorkomende handelingen;
ondersteunde scripting-talen zijn LibreOffice Basic, Python, BeanShell en JavaScript.
• Mogelijkheid om Microsoft Excel werkbladen te openen, te bewerken en op te slaan
• Importeren en exporteren van werkbladen in veel formaten, inclusief HTML, CSV, PDF, en
PostScript
Opmerking
Als u macro's wilt gebruiken die, in Microsoft Excel, met de VBA macrocode zijn
geschreven, dan moet u eerste de code in de LibreOffice Basic Editor bewerken. Zie
Hoofdstuk 13, Kennismaken met Macro's, in dit boek en Hoofdstuk 12 in de
Handleiding voor Calc.
Werkbladen, bladen en cellen
Calc werkt met documenten die werkbladen worden genoemd. Werkbladen bestaan uit een aantal
individuele bladen, elk bestaande uit cellen die in rijen en kolommen zijn geschikt. Iedere cel wordt
met zijn rijnummer en kolomletter benoemd.
Deze cellen bevatten de individuele elementen - tekst, getallen, formules etc. die samen de
gegevens vormen, die weergegeven en bewerkt kunnen worden.
Elk werkblad kan veel bladen bevatten en elk blad kan veel individuele cellen hebben. In Calc kan
elk blad maximaal 1.048.576 rijen (65.536 rijen in Calc 3.2 en ouder) hebben en maximaal 1024
kolommen. LibreOffice Calc kan tot 32000 bladen bevatten.
Delen van het hoofdvenster van Calc
Als Calc wordt gestart, opent het hoofdvenster Afbeelding 1. De delen van dit venster worden
hieronder beschreven.
Titelbalk
De Titelbalk, bovenaan, geeft de naam van het huidige werkblad weer. Als een werkblad nieuw
aangemaakt is van een sjabloon of een leeg document, dan is de naam "Geen titel X", waarbij X
een getal is. Als u een nieuw werkblad voor de eerste keer opslaat, zal u gevraagd worden om een
naam in te voeren.
Delen van het hoofdvenster van Calc | 7
Menubalk
Wanneer u een item op de Menubalk selecteert, wordt er een submenu met opdrachten
weergegeven. U kunt de Menubalk ook aanpassen, zoals besproken in Hoofdstuk 14, LibreOffice
aanpassen.
• Bestand – bevat opdrachten die op het hele document van toepassing zijn; zoals Openen,
Opslaan, Assistenten, Exporteren als PDF, Afdrukken en Digitale Handtekeningen.
• Bewerken – bevat opdrachten voor het bewerken van het document; zoals Ongedaan
maken, Kopiëren, Wijzigingen, Vullen en Plug-in.
• Beeld – bevat opdrachten voor het aanpassen van de weergave van de
gebruikersinterface van Calc; zoals Werkbalken, Rij- en kolomkoppen, Volledig scherm, In-
en uitzoomen.
• Invoegen – bevat opdrachten voor het invoegen van elementen in een werkblad; zoals
Afbeelding, Frame, Speciale tekens, Diagram en Functies.
• Opmaak – bevat opdrachten om de lay-out van een werkblad aan te passen; zoals Cellen,
Pagina, Stijlen en opmaak en Uitlijning.
• Blad – bevat veelgebruikte opdrachten voor het behandelen van tabellen; zoals invoegen
en verwijderen van cellen, kolommen, rijen en bladen, alsook notities en celvulling.
• Extra – bevat verschillende functies die u helpen het werkblad te controleren en te
optimaliseren; zoals Spelling, Document delen, Galerij en Macro's.
8 | Kennismaken met Calc
1 Titelbalk 5 Actieve cel 9 Rij-koppen
2 Menubalk 6 Naamvak 10 Bladtabs
3 Werkbalk Standaard 7 Kolomkoppen 11 Statusbalk
4 Werkbalk Opmaak 8 Formulebalk 12 Zijbalk
Afbeelding 1: Hoofdvenster van Calc
• Gegevens – bevat opdrachten om de gegevens in het werkblad te manipuleren; zoals
Bereik definiëren, Sorteren, Statistieken, Draaitabel en Consolideren.
• Venster – bevat opdrachten voor het weergavevenster; zoals Nieuw venster, Splitsen.
• Help – bevat koppelingen naar het helpsysteem van LibreOffice en diverse andere
functies; zoals Help voor LibreOffice, Licentie informatie en Controleren op versie
bijwerken.
Werkbalken
Standaard opent Calc met de werkbalken Standaard en Opmaak als vastgezette werkbalken
bovenaan de werkruimte (Afbeelding 1).
Werkbalken van Calc kunnen op hun plek vastgezet of zwevend zijn, waardoor u de werkbalk naar
een meer geschikte plek in de werkruimte kunt verplaatsen. Vastgezetten werkbalken kunnen
losgemaakt worden en naar een andere positie van de werkruimte worden verplaatst of zwevend
gelaten. Werkbalken die zwevend zijn als Calc wordt geopend, kunnen op een vaste plaats in de
werkruimte worden vastgezet.
De standaardset pictogrammen (soms knoppen genoemd) op werkbalken bieden een breed scala
van veelgebruikte opdrachten en functies. U kunt pictogrammen van de werkbalk verwijderen of
toevoegen, zie Hoofdstuk 14, LibreOffice aanpassen voor meer informatie.
Formulebalk
De Formulebalk bevindt zich bovenaan het blad in de werkruimte van Calc. De Formulebalk is
permanent vastgezet en kan niet zwevend gebruikt worden. Als de Formulebalk niet zichtbaar is,
ga dan naar Beeld op de Menubalk en kies Formulebalk.
Afbeelding 2: Formulebalk
Van links naar rechts bestaat de Formulebalk uit het volgende, zie Afbeelding 2:
• Naamvak – geeft de celverwijzing naar de actieve cel weer met een combinatie van een
letter en een getal, bijvoorbeeld A1. De letter geeft de kolom, van de geselecteerde cel,
aan en het getal de rij. Als u een bereik van cellen heeft geselecteerd, dat ook een
benoemd bereik is, zal de naam van het bereik in dit vak worden weergegeven. U kunt ook
een celverwijzing in het Naamvak typen om nar de overeenkomende cel te verplaatsen. Als
u de naam van een benoemd bereik intypt en dan op Enter drukt, wordt het benoemde
bereik geselecteerd en weergegeven.
• Functie-assistent – opent een dialoogvenster waarin u een lijst met beschikbare
functies kunt doorzoeken. Dit kan erg bruikbaar zijn, omdat het ook weergeeft hoe de
functies zijn opgebouwd.
• Som – telt de waarden van de cellen boven de geselecteerde cel op en plaatst het
totaal in de geselecteerde cel. Als er geen getallen boven de geselecteerde cel staan,
worden de aangrenzende cellen aan de linkerkant bij elkaar opgeteld.
• Functie – voegt een “is gelijk aan”-teken in, in de geselecteerde cel en in de
Invoerregel, waardoor een formule geaccepteerd wordt.
• Invoerregel – geeft de inhoud van de geselecteerde cel weer (gegevens, formule of
functie) en u kunt de inhoud van de cel bewerken. Om de Invoerregel meerdere regels te
laten bevatten, voor erg lange formules bijvoorbeeld, klikt u op de pijl aan de rechterkant.
Delen van het hoofdvenster van Calc | 9
• U kunt de inhoud van een cel ook direct in de cel zelf bewerken door er op te
dubbelklikken. Wanneer u gegevens in een cel invoert, wijzigen de functies Som en
Functie in Annuleren en Accepteren .
Opmerking
In een spreadsheet dekt de term functie veel meer dan alleen wiskundige functies. Zie
Hoofdstuk 7, Formules en functies van de Handleiding voor Calc, voor meer informatie.
Lay-out van een werkblad
Individuele cellen
Het hoofdgedeelte van het werkruimte in Calc geeft de individuele cellen weer in de vorm van een
raster, met elke cel op de kruising van een kolom en een rij.
Boven de kolommen en aan de linkerzijde van de rijen staan een reeks grijze vakken met letters
en getallen. Dit zijn de kolom- en rijkoppen. De kolommen beginnen met A en gaan door naar
rechts en de rijen beginnen met 1 en gaan door naar beneden.
Deze kolom- en rijkoppen vormen de celverwijzingen, die in het vak Naam op de Formulebalk
verschijnen (Afbeelding 2). Als de koppen in het werkblad niet zichtbaar zijn, ga dan naar Beeld
op de Menubalk en selecteer Rij- en kolomkoppen.
Bladtabs
In Calc kunt u meer dan één blad in een werkblad hebben. Onderaan het raster van cellen in een
werkblad staan de bladtabs, die aangeven hoeveel bladen het werkblad bevat. Door op een
bladtab te klikken kunt u naar elk individueel blad gaan en wordt deze weergegeven. Het zichtbare
(actieve) blad heeft een witte bladtab met vette letters (standaardinstelling van Calc). U kunt
meerdere bladen selecteren door de toets Ctrl ingedrukt te houden tijdens het klikken op een
bladtab.
Om de standaardnaam (Blad1, Blad2 enz) van een blad te wijzigen, klikt u met rechts op de
bladtab en kies Bladnaam wijzigen in het contextmenu. Een dialoogvenster opent, waarin u een
nieuwe naam voor het blad kunt typen. Als u klaar bent klikt u op OK om het dialoogvenster te
sluiten.
Om de kleur van een tab te wijzigen, klikt u met rechts op de bladtab en daarna op Tabkleur in het
contextmenu om het dialoogvenster Tabkleur te openen (Afbeelding 3). Kies een kleur en klik als
u klaar bent op OK om het dialoogvenster te sluiten. Om een nieuwe kleur aan het kleurenpalet toe
te voegen, zie Hoofdstuk 14, LibreOffice aanpassen, voor meer informatie.
10 | Kennismaken met Calc
Statusbalk
De statusbalk van Calc (Afbeelding 4) geeft informatie over het werkblad en ook snelle en handige
manieren om sommige functies op het werkblad te wijzigen. De meeste velden zijn gelijk aan de
andere componenten van LibreOffice; zie Hoofdstuk 1, Kennismaken met LibreOffice, van dit boek
en hoofdstuk 1, Starten met Calc, in de Handleiding voor Calc.
1 Bladnummer 4 Selectiemodus 7 Cel- of objectinformatie
2 Pagina-opmaakprofiel 5 Niet opgeslagen wijzigingen 8 Zoomschuifbalk
3 Invoegmodus 6 Digitale handtekening 9 Zoompercentage
Afbeelding 4: Statusbalk van Calc
Zijbalk
De Zijbalk van Calc (Beeld > Zijbalk) is aan de rechterzijde van het hoofdvenster geplaatst. Het is
een mix van een werkbalk. Het is gelijk aan de Zijbalk van Writer (weergegeven in Hoofdstuk 1 en
Hoofdstuk 4 van deze handleiding) en bevat vijf panelen: Eigenschappen, Stijlen en opmaak,
Galerij, Navigator en Functies. Elk paneel heeft een corresponderend pictogram op de balk rechts
van de Zijbalk, waarmee u tussen de panelen kunt wisselen.
Delen van het hoofdvenster van Calc | 11
Afbeelding 3: Dialoogvenster Tabkleur
Afbeelding 5: Paneel Eigenschappen op de Zijbalk
De panelen worden hieronder beschreven:
• Eigenschappen: Dit paneel bevat vier delen voor inhoud.
– Opmaakprofielen: Toegang tot de beschikbare opmaakprofielen, maken en
bijwerken van cel-opmaakprofielen.
– Teken: Opmaken van tekst, zoals lettertype, grootte en kleur, Sommige controles,
zoals superscript, worden alleen actief als de tekstcursor in de Invoerregel van de
Formulebalk van de cel actief is.
– Getalnotatie: Snel getallen opmaken, waaronder decimalen, valuta, datums of
numerieke tekst. Numerieke- en Titelvelden voor formulieren zijn ook beschikbaar.
– Uitlijning: Op verschillende manieren uitlijnen van tekst, zoals horizontale en verticale
uitlijning, omloop, inspringing, samenvoegen, tekstoriëntatie en verticaal stapelen.
– Vormgeving cel: Weergave-opties voor cellen, zoals achtergrondkleur en opmaak
voor randen, waaronder lijnkleur en -stijl en rasterlijnen.
Elk van deze panelen heeft een knop Meer opties, die een dialoogvenster opent met een
groter aantal opties. Deze dialoogvensters zetten het document op slot voor bewerken
totdat ze worden gesloten.
• Stijlen en opmaak: Dit paneel heeft één gedeelte, dat hetzelfde is als het venster dat
zwevend kan worden gemaakt door het uit de Zijbalk te slepen.
• Galerij: Dit paneel heeft één gedeelte, dat hetzelfde is als die geopend wordt door Galerij
te selecteren in de werkbalk Standaard of Extra> Galerij op de Menubalk.
• Navigator: Dit paneel heeft één gedeelte, dat in wezen hetzelfde is als het venster
Navigator dat geopend wordt door op de knop Navigator op de werkbalk Standaard te
klikken of Beeld> Navigator op de Menubalk te kiezen. Alleen de knop Inhoud ontbreekt
in het paneel Navigator van de Zijbalk.
• Functies: Dit paneel heeft één gedeelte, dat hetzelfde is als het venster dat geopend wordt
met Invoegen > Functie.
12 | Kennismaken met Calc
Aan de rechterzijde van de Titelbalk van elk geopend paneel is een knop Sluit zijbalk (X), welke
de Zijbalk sluit en alleen de Paneel-knoppen weergeeft. Op één van de Paneel-knoppen klikken
opent de Zijbalk weer.
Om de Zijbalk te verbergen of zichtbaar te maken, klikt u op de rand op de knop
Verbergen/Weergeven. De breedte van het paneel wordt aangepast door het aan de linkerzijde
van de Zijbalk te verslepen.
Een CSV-bestand openen
Kommagescheidenwaarde-bestanden (Comma-separated-values, CSV) zijn werkbladbestanden in
een tekstopmaak, waarvan de celinhoud gescheiden wordt door een teken, zoals een komma of
een puntkomma. Elke regel in een CSV-tekstbestand vertegenwoordigd een rij in een werkblad.
Tekst wordt tussen twee aanhalingstekens ingevoerd; getallen worden zonder aanhalingstekens
ingevoerd.
Tip
De meeste CSV-bestanden zijn afkomstig uit tabellen van databases, query's of
rapporten, waar verdere berekeningen en grafieken zijn vereist. Met Microsoft
Windows, hebben CSV-bestanden vaak de bestandsextensie .xls om ze er te laten
uitzien als een Excel-bestand, maar ze zijn inwendig nog steeds CSV-bestanden.
Om een CSV-bestand in Calc te openen:
1) Kies Bestand > Openen op de Menubalk en zoek het CSV-bestand op dat u wilt openen.
2) Selecteer het bestand en klik op Openen. Een CSV-bestand heeft standaard de
extensie .csv. Soms kan een CSV-bestand echter de extensie .txt hebben.
3) Het dialoogvenster Tekstimport (Afbeelding 6) opent. Hier kunt u verschillende
beschikbare opties kiezen voor het importeren van een CSV-bestand in een werkblad van
Calc.
4) Klik op OK om het bestand te openen en te importeren.
Een CSV-bestand openen | 13
Afbeelding 6: Dialoogvenster Tekstimport
De opties voor het importeren van CSV-bestanden in een werkblad van Calc zijn als volgt:
• Importeren
– Tekenset – bepaalt de tekenset die in het geïmporteerde bestand wordt gebruikt.
– Taal – bepaalt hoe getallen geïmporteerd worden.
Als de taal voor CSV-import op Standaard is ingesteld, zal Calc de algemeen
ingestelde taal gebruiken. Als de taal op een specifieke taal is ingesteld, zal die taal
worden gebruikt voor het importeren van getallen.
– Vanafrij – Stelt de rij in waar vanaf de import zal starten. De rijen zijn zichtbaar in het
voorbeeldvenster onderaan het dialoogvenster.
• Opties voor scheidingstekens – bepaalt of uw gegevens scheidingstekens of vaste
breedte als scheiding gebruikt.
– Vaste breedte – scheidt gegevens met vaste breedte (gelijk aantal tekens) in
kolommen. Klik in het voorbeeldvenster op de liniaal om de breedte in te stellen.
– Gescheiden – kies het scheidingsteken dat in de gegevens wordt gebruikt om
gegevens in kolommen te verdelen. Als u Andere kiest, moet u een teken opgeven
die gebruikt wordt om de gegevens in kolommen te scheiden. Dit kolom-
scheidingsteken moet ook in de gegevens voorkomen.
– Scheidingstekens samenvoegen – combineert opeenvolgende scheidingstekens en
verwijdert lege datavelden.
– Tekstscheidingsteken – kies een teken om tekst te scheiden.
• Andere opties
14 | Kennismaken met Calc
– Velden met aanhalingstekens als tekst – als deze optie is ingeschakeld, worden
velden of cellen, waarvan de waarden in hun geheel zijn aangegeven (de eerste en
de laatste letters van de waarde gelijk aan de tekstbegrenzer), geïmporteerd als tekst.
– Detecteer speciale getallen – als deze optie is ingeschakeld, zal Calc automatisch alle
getalnotatie detecteren, zoals speciale getalnotatie, zoals data, tijd en
wetenschappelijke notatie, detecteren.
De gekozen taal beïnvloed ook hoe speciale getallen gedetecteerd worden, omdat
veel van de verschillende talen en regio's verschillende conventies hebben voor zulke
speciale getallen.
Als deze optie is uitgeschakeld, zal Calc alleen decimale getallen detecteren en omzetten.
De rest, zoals getallen die in wetenschappelijke notatie opgemaakt zijn, wordt als tekst
geïmporteerd. Een decimale tekenreeks kan de cijfers 0-9, scheidingstekens voor
duizendtallen en een decimaal scheidingsteken hebben. Scheidingstekens voor
duizendtallen en decimale scheidingstekens kunnen variëren met de gekozen taal en regio.
• Velden – toont hoe de gegevens er uit zien wanneer het in kolommen is verdeeld.
– Kolomtype – selecteer een kolom in het voorbeeldvenster en kies het gegevenstype
dat op de geïmporteerde gegevens toegepast moet worden.
– Standaard – Calc bepaalt het gegevenstype.
– Tekst – geïmporteerde gegevens worden als tekst behandeld.
– VS Engels – getallen die in het Amerikaans Engels opgemaakt zijn, worden gezocht
en opgenomen, ongeacht de systeemtaal. Een getalnotatie wordt niet toegepast. Als
er geen Amerikaans Engels notaties zijn, wordt de standaard notatie toegepast.
– Verbergen – de gegevens in die kolom worden niet geïmporteerd.
Werkbladen opslaan
Bekijk Hoofdstuk 1, Kennismaken met LibreOffice, voor meer informatie over het handmatig of
automatisch opslaan van werkbladen. Calc kan werkbladen ook in verscheidene
bestandsindelingen opslaan en ook werkbladen exporteren naar PDF, HTML en XHTML
bestandsindelingen, zie de Hoofdstuk 6, Printen exporteren en e-mailen, in de Handleiding voor
Calc voor meer informatie.
In andere werkbladindelingen opslaan
Als u bestanden met gebruikers uitwisselt, die geen werkbladindelingen in Open Document Format
(ODF) (*.ods), kunnen ontvangen, die Calc als standaardindeling gebruikt, kunt u een werkblad in
een andere indeling opslaan.
1) Sla het bestand op in het werkbladindeling van Calc (*.ods).
2) Kies Bestand > Opslaan als op de Menubalk om het dialoogvenster Opslaan als te
openen (Afbeelding 7).
Een CSV-bestand openen | 15
3) Bij Bestandsnaam kunt u een nieuwe naam voor het werkblad invoeren.
4) Kies, in de keuzelijst Bestandstype, de werkbladindeling die u wilt gebruiken.
5) Als Automatische bestandsnaamextensie geselecteerd is, zal de juiste bestandsextensie
voor de werkbladindeling dat u gekozen heeft aan de bestandsnaam worden toegevoegd.
6) Klik op Opslaan.
7) Elke keer dat u op Opslaan klikt, zal er een bevestigingsvenster voor de indeling openen
(Afbeelding 8). Klik op Gebruik [xxx] formaat om verder te gaan met het opslaan in uw
gekozen werkbladindeling op te slaan. Kies Gebruik ODF-opmaak om het werkblad in
Calc ods-indeling op te slaan.
8) Als u de indeling Tekst CVS (.csv) voor uw werkblad kiest, opent het dialoogvenster
Tekstbestand exporteren (Afbeelding 9). Hier kunt u de Tekenset, Veldscheidingsteken,
Tekstscheidingsteken enzovoort kiezen dat voor het CSV-bestand gebruikt wordt.
16 | Kennismaken met Calc
Afbeelding 8: Dialoogvenster bestandsindeling bevestigen
Afbeelding 7: Dialoogvenster Opslaan als
Tip
Om Calc documenten standaard in een andere indeling dan de standaard ODF-
indeling op te laten slaan, ga naar Extra > Opties > Laden/Opslaan > Algemeen. Bij
Standaard bestandsindeling en ODF-instellingen > Documenttype, kies Werkblad, kies
daarna bij Altijd opslaan als uw gewenste bestandsindeling.
Binnen werkbladen navigeren
Calc voorziet in meerdere mogelijkheden om binnen een werkblad tussen cellen en bladen te
navigeren. U kunt in het algemeen de methode gebruiken, die u wilt.
Celnavigatie
Als een cel geselecteerd of in focus is, worden de celranden benadrukt. Als een groep cellen
geselecteerd zijn, wordt het gebied gekleurd. De kleur van de benadrukte celrand en de kleur
van de groep cellen hang af van het gebruikte besturingssysteem en de instellingen van
LibreOffice.
• Met de muis – plaats de muisaanwijzer boven een cel en klik met links. Om de focus met
de muis naar een andere cel te verplaatsen, verplaatst u eenvoudigweg de muisaanwijzer
naar de cel waarop u wilt focussen en klik met links.
• Met een celverwijzing – benadruk of verwijder de bestaande celverwijzing in het
Naamvak op de Formulebalk (Afbeelding 2 op pagina 9). Typ de nieuwe celverwijzing van
de cel waar u naartoe wilt en druk op Enter. Celverwijzingen zijn niet hoofdlettergevoelig:
als u bijvoorbeeld a3 of A3 typt gaat de focus naar cel A3.
• Met de Navigator – druk op F5 om het dialoogvenster Navigator te openen (Afbeelding
10) of klik op de knop Navigator in de geopende Zijbalk. Typ de celverwijzing in de kolom-
en rijvelden en druk op Enter.
Binnen werkbladen navigeren | 17
Afbeelding 9: Dialoogvenster Tekstbestand exporteren voor CSV-
bestanden
• Met Enter-toets – op Enter drukken verplaatst de focus naar de cel in de kolom omlaag
naar de volgende rij. Op Shift+Enter drukken verplaatst de focus naar de cel in de kolom
omhoog naar de vorige rij.
• Met de Tab-toets – op Tab drukken verplaatst de focus van de cel in de rij naar rechts naar
de volgende kolom. Op Shift+Tab drukken verplaatst de focus van de cel in de rij naar links
naar de vorige kolom.
• Met de pijl-toetsen – door op een pijltoets te drukken verplaatst de celfocus in de richting
van de gekozen pijl.
Afbeelding 10: De Navigator in Calc
• Met Home, End, Page Up en Page Down
– Home verplaatst de focus naar de cel aan het begin van een rij.
– End verplaatst de focus naar rechts naar de laatste cel in de rij die gegevens bevat.
– Page Down verplaatst de celfocus één heel scherm omlaag.
– Page Up verplaatst de celfocus één heel scherm omhoog.
Bladnavigatie
Elk blad in een werkblad is onafhankelijk van de anderen, hoewel zij met verwijzingen van het ene
blad naar het andere kunnen worden gekoppeld. Er zijn drie manieren om tussen de bladen in een
werkblad te navigeren.
Met de Navigator
Als de Navigator geopend is (Afbeelding 10), selecteert dubbelklikken op één van de
weergegeven bladen het werkblad.
Met het toetsenbord
Op Ctrl+PgDn drukken verplaatst één blad naar rechts en op Ctrl+PgUp drukke verplaatst
één blad naar links.
Met de muis
Op één van de bladtabs aan de onderzijde van het werkblad klikken, selecteert dat blad.
18 | Kennismaken met Calc
Als uw werkblad veel bladen heeft, kunnen sommige van de bladtabs achter de horizontale
schuifbalk aan de onderzijde van het scherm verborgen zijn. Als dat het geval is:
• De vier knoppen aan de linkerzijde van de bladtabs kunnen de tabs weer zichtbaar
maken. Afbeelding 11 laat zien hoe.
• Het uiteinde van de schuifbalk naar rechts trekken kan alle tabbladen zichtbaar
maken.
• Op één van de pijlen met rechts klikken, opent een contextmenu waar u een blad kunt
kiezen (Afbeelding 12).
Opmerking
Wanneer u een nieuw blad in het werkblad invoegt, gebruikt Calc automatisch het
volgende nummer in de reeks als naam. Afhankelijk van welk blad er open is als u een
nieuw blad invoegt en de wijze waarop u het invoegt, zal het blad mogelijk niet in de
numerieke volgorde staan. Het wordt aanbevolen om de bladen in een werkblad een
naam te geven om ze meer herkenbaar te maken.
Navigatie met het toetsenbord
Door op een toets of een combinatie van toetsen te drukken kunt u, met het toetsenbord, door uw
werkblad navigeren. Een combinatie van toetsen is als u meer dan één toets samen indrukt, de
toetscombinatie Ctrl+Home bijvoorbeeld om naar cel A1 te gaan. Tabel 1 benoemt de toetsen en
toetscombinaties die u voor celnavigatie in Calc kunt gebruiken.
Binnen werkbladen navigeren | 19
Afbeelding 12: Met rechts op één van de pijlen
klikken
1 Ga naar het eerste blad 3 Ga naar het volgende blad 5 Bladtabs
2 Ga naar het vorige blad 4 Ga naar het laatste blad
Afbeelding 11: Navigatie bladtabs
Tabel 1. Celnavigatie met het toetsenbord
Toetscombinatie Verplaatsing
→ Eén cel naar rechts
←
Eén cel naar links
↑
Eén cel naar boven
↓
Eén cel naar beneden
Ctrl+→
Verplaatst de celfocus naar rechts, naar de eerste kolom in de rij die
gegevens bevat, als de huidige cel leeg is.
Verplaatst de celfocus naar rechts, naar de laatste kolom in de rij die
gegevens bevat, als de huidige cel gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus naar rechts, naar de laatste kolom van het werkblad
als er geen cellen meer zijn die gegevens bevatten.
Ctrl+←
Verplaatst de celfocus naar links, naar de laatste kolom in de rij die gegevens
bevat, als de huidige cel leeg is.
Verplaatst de celfocus naar links, naar de eerste kolom in de rij die gegevens
bevat, als de huidige cel gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus naar de eerste kolom van die rij als er geen cellen
meer zijn die gegevens bevatten.
Ctrl+↑
Verplaatst de celfocus vanuit een lege cel in dezelfde kolom omhoog, naar de
eerste cel die gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus vanuit een cel die gegevens bevat, naar rij 1 in
dezelfde kolom.
Ctrl+↓
Verplaatst de celfocus vanuit een lege cel in dezelfde kolom omlaag, naar de
eerste cel die gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus vanuit een cel die gegevens bevat, in dezelfde kolom,
naar laatste cel die gegevens bevat.
Verplaatst de celfocus vanuit de laatste cel die gegevens bevat in dezelfde
kolom, naar laatste rij van het werkblad.
Ctrl+Home
Verplaatst de celfocus vanuit elke plek in het werkblad naar cel A1
Ctrl+End
Verplaatst de celfocus vanuit elke plek in het werkblad naar de laatste cel die
gegevens bevat, in de rechter benedenhoek van een rechthoekig gebied van
cellen in hetzelfde werkblad.
Alt+Page Downn
Verplaatst de celfocus één scherm naar rechts (indien mogelijk)
Alt+Page Up
Verplaatst de celfocus één scherm naar links (indien mogelijk)
Ctrl+Page Down
Verplaatst de celfocus naar dezelfde cel op het volgende blad naar rechts in
de bladtabs, als het werkblad meer dan één blad heeft.
Ctrl+Page Up
Verplaatst de celfocus naar dezelfde cel op het volgende blad naar links in de
bladtabs, als het werkblad meer dan één blad heeft.
Tab
Verplaatst de celfocus naar de volgende cel rechts
Shift+Tab
Verplaatst de celfocus naar de volgende cel links
Enter
Eén cel omlaag (tenzij door de gebruiker gewijzigd)
Shift+Enter
Eén cel omhoog (tenzij door de gebruiker gewijzigd)
20 | Kennismaken met Calc
De Enter-toets aanpassen
U kunt de richting waarin de Enter-toets de focus verplaatst aanpassen door naar Extra > Opties
> LibreOffice Calc > Algemeen te gaan. Kies daar de richting waarin de cel beweegt uit de
keuzelijst. Afhankelijk van het bestand of het type gegevens dat gebruikt wordt, kan het instellen
van een andere richting nuttig zijn. De Enter-toets kan ook gebruikt worden om in en uit de
bewerkingsmodus te gaan. Gebruik de eerste twee opties onder Invoerinstellingen in Afbeelding
13 om de instellingen van de Enter-toets te veranderen.
Afbeelding 13: De Enter-toets aanpassen
Items in een werkblad selecteren
Cellen selecteren
Enkele cel
Klik met links in de cel. U kunt uw selectie controleren in het Naamvak op de Formulebalk
(Afbeelding 2 op pagina 9).
Bereik van aaneengesloten cellen
Een celbereik kan worden geselecteerd met behulp van het toetsenbord of met de muis.
Een celbereik selecteren door het slepen met de muis:
1) Klik in een cel.
2) Druk op de linker muisknop en houd die ingedrukt.
3) Verplaats de muis over het scherm.
4) Als het gewenste blok met cellen is geselecteerd, laat dan de linker muisknop los.
Een celbereik selecteren zonder het slepen met de muis:
1) Klik in de cel die een hoekpunt van het celbereik moet zijn.
2) Verplaats de muis naar het tegenoverliggende hoekpunt van het celbereik.
3) Houd de Shift-toets ingedrukt en klik.
Items in een werkblad selecteren | 21
Tip
U kunt ook een aaneengesloten bereik van cellen selecteren door eerst in het veld
Selectiemodus op de Statusbalk (Afbeelding 4 op pagina 11) te klikken en voor
Selectie uitbreiden te kiezen, vóórdat u in de tegenovergestelde hoek van het bereik
van de cellen klikt. Ga daarna terug naar Standaard selectie, om te voorkomen dat u
onbedoeld een selectie uitbreidt.
Een celbereik selecteren zonder de muis te gebruiken:
1) Selecteer de cel die een hoekpunt van het celbereik zal zijn.
2) Gebruik, met ingedrukte Shift-toets, de pijltjestoetsen om de rest van het bereik te
selecteren.
Tip
U kunt ook direct een aaneengesloten celbereik selecteren met behulp van het
Naamvak. Klik in het Naamvak op de Formulebalk (Afbeelding 2 op pagina 9). Voer de
celverwijzing in voor de cel in de linker bovenhoek, gevolgd door een dubbelepunt (:)
en dan de verwijzing voor de cel aan de rechter onderzijde om een celbereik te
selecteren. U zou, bijvoorbeeld, A3:C6 moeten invoeren om het bereik dat van A3 naar
C6 gaat te selecteren.
Celbereik van niet-aaneengesloten cellen
1) Selecteer de cel of het celbereik met behulp van één van de bovenstaande methoden.
2) Verplaats de muisaanwijzer naar het begin van het volgende bereik of naar een enkele cel.
3) Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik of klik-en-sleep om een bereik te selecteren en aan de
lijst met bereiken toe te voegen.
4) Herhaal indien nodig.
Kolommen en rijen selecteren
Enkele kolom of rij
• Klik op de kolomkop om één enkele kolom te selecteren (Afbeelding 1 op pagina 8).
• Klik op het rijnummer om één enkele rij te selecteren.
Meerdere kolommen of rijen
Meerdere aaneengesloten kolommen of rijen selecteren:
1) Klik op de eerste kolom of rij in de groep.
2) Houd de Shift-toets ingedrukt.
3) Klik op de laatste kolom of rij in de groep.
Meerdere niet aaneengesloten kolommen of rijen selecteren:
1) Klik op de eerste kolom of rij in de groep.
2) Houd de Ctrl-toets ingedrukt.
3) Klik op alle kolommen of rijen die u wenst te selecteren, terwijl de Ctrl-toets is ingedrukt.
22 | Kennismaken met Calc
Gehele blad
Om het gehele blad te selecteren, klik op het kleine vak tussen de kolom- en rijkoppen (Afbeelding
14), gebruik de toetscombinatie Ctrl+A of ga naar Invoegen op de Menubalk en kies Alles
selecteren.
Afbeelding 14: Vak Alles selecteren
Bladen selecteren
U kunt één of meerdere bladen selecteren. Het kan zijn voordelen hebben om meerdere bladen te
selecteren, vooral als u, op meerdere bladen tegelijk, wijzigingen wilt maken.
Enkel blad
Klik op de bladtab van het blad dat u wilt selecteren. De actieve bladtab wordt wit
(standaardinstelling van Calc).
Meerdere aaneengesloten bladen
Meerdere opeenvolgende bladen selecteren:
1) Klik op de bladtab van het eerste gewenste blad.
2) Plaats de muisaanwijzer boven de bladtab van het laatste gewenste blad.
3) Houd de Shift-toets ingedrukt en klik op de bladtab.
4) Alle bladtabs tussen deze twee geselecteerde bladen zullen wit worden
(standaardinstelling van Calc). Elke actie die u nu uitvoert zal invloed hebben op alle
geselecteerde bladen.
Meerdere niet aaneengesloten bladen
Meerdere niet aaneengesloten bladen selecteren:
1) Klik op de bladtab voor het eerste gewenste blad.
2) Plaats de muisaanwijzer boven de bladtab van het tweede gewenste blad.
3) Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik op de bladtab.
4) Herhaal indien nodig.
5) De geselecteerde tabs zullen wit worden (standaardinstelling van Calc). Elke actie die u nu
uitvoert zal invloed hebben op alle geselecteerde bladen.
Alle bladen
Klik met rechts op een willekeurige bladtab en selecteer Alle bladen selecteren in het
contextmenu.
Items in een werkblad selecteren | 23
Met kolommen en rijen werken
Kolommen en rijen invoegen
Opmerking
Als u kolommen of rijden invoegt, wordt de opmaak van de cellen overgenomen van de
overeenkomende cellen in de kolom links of rij erboven).
Enkele kolom of rij
Met behulp van het menu Blad:
1) Selecteer de cel, kolom of rij waar u de nieuwe kolom of rij wilt invoegen.
2) Ga naar Blad op de Menubalk en kies Kolommen invoegen > Kolommen links of
Kolommen rechts of Rijen invoegen > Rijen erboven of Rijen eronder.
Met behulp van de muis:
1) Selecteer de cel, kolom of rij waar u de nieuwe kolom of rij wilt invoegen.
2) Klik met rechts op de kop van de kolom of rij.
3) Kies Rijen erboven invoegen, Rij er onder invoegen, Kolommen links invoegen of
Kolommen rechts invoegen in het contextmenu.
Meerdere kolommen of rijen
Meerdere kolommen of rijen kunnen tegelijkertijd ingevoegd worden in plaats van één voor één.
1) Markeer het gewenste aantal kolommen of rijen door op de eerste kop de linker muisknop
in te drukken en dan, met ingedrukte muisknop, over het gewenste aantal koppen te
slepen.
2) Ga door, zoals hierboven vermeld, voor het invoegen van één enkele kolom of rij.
Kolommen en rijen verwijderen
Enkele kolom of rij
Eén enkele kolom of rij verwijderen:
1) Selecteer een cel in de kolom of rij die verwijderd moet worden.
2) Ga naar Blad op de Menubalk en kies Cellen verwijderen of klik met rechts en kies
Verwijderen in het Contextmenu.
3) Kies de optie die u nodig heeft in het dialoogvenster Cellen (Afbeelding 15).
24 | Kennismaken met Calc
Afbeelding 15: Dialoogvenster Cellen
verwijderen
Alternatief:
1) Klik in de kolomkop of rijkop om de kolom of de rij te selecteren.
2) Ga naar Blad op de Menubalk en kies Cellen verwijderen of klik met rechts en kies in het
contextmenu.
Meerdere kolommen of rijen verwijderen
Om meerdere kolommen of rijen te verwijderen:
1) Selecteer het gewenste aantal kolommen of rijen, zie Meerdere kolommen of rijen op
pagina 22 voor meer informatie.
2) Ga naar Blad op de Menubalk en kies Cellen verwijderen of klik met rechts en kies
Kolommen verwijderen of Rijen verwijderen in het contextmenu.
Werken met bladen
Nieuwe bladen invoegen
Klik op het pictogram Blad toevoegen aan de onderkant van het venster, om een nieuw blad
ná het laatste blad in het werkblad in tge voegen, zonder het dialoogvenster Blad invoegen te
openen. De volgende manieren openen het dialoogvenster Blad invoegen (Afbeelding 16) waarin
u de positie van het blad kunt bepalen, meer dan één blad in kunt voegen, het nieuw blad een
naam kunt geven of een blad uit een bestand kunt kiezen.
• Selecteer het blad waar u een nieuw blad wilt invoegen en ga dan naar Blad > Blad
invoegen op de Menubalk.
• Klik met rechts op de bladtab waar u een nieuw blad wilt invoegen en kies Blad invoegen
in het contextmenu.
• Kik in de lege ruimte aan het einde van de bladtab.
• Klik met rechts in de lege ruimte aan het einde van de bladtabs en kies Blad invoegen in
het contextmenu.
Afbeelding 16: Dialoogvenster Blad invoegen
Werken met bladen | 25
Bladen verplaatsen en kopiëren
U kunt bladen binnen hetzelfde werkblad verplaatsen en kopiëren door middel van slepen en
neerzetten of met het dialoogvenster Verplaats/Kopieer werkblad. Om een blad naar een ander
werkblad te verplaatsen of te kopiëren moet u het dialoogvenster Verplaats/Kopieer werkblad
gebruiken.
Slepen en neerzetten
Om een blad naar een andere positie binnen een werkblad te verplaatsen, klikt u op de bladtab,
houd deze vast en sleep het naar de nieuwe positie vóórdat u de muisknop los laat.
Om een blad binnen hetzelfde werkblad te kopiëren, houdt u de Ctrl-toetst ingedrukt (Optie-toets
op Mac), klik dan op de bladtab en sleep het naar de nieuwe positie vóórdat u de muisknop los
laat. Afhankelijk van de instellingen van uw besturingssysteem kan aan de muisaanwijzer een
plusteken worden toegevoegd.
Het dialoogvenster gebruiken
Gebruik het dialoogvenster Verplaats/Kopieer blad (Afbeelding 18) om precies aan te duiden of u
uw blad in hetzelfde of een ander werkblad wilt, de positie binnen het werkblad en de naam van
het blad, als u het blad verplaatst op kopieert.
1) Klik met rechts, in het huidige document, op de bladtab die u wilt verplaatsen of kopiëren
en kies Blad verplaatsen/kopiëren in het contextmenu of ga naar Blad > Blad
verplaatsen/kopiëren op de Menubalk.
2) Kies Verplaats om het blad te verplaatsen of Kopiëren om het blad in het actieve gebied
te kopiëren.
3) Kies het werkblad, waar u uw blad wilt plaatsen, uit de keuzelijst onder Naar document. Dit
kan hetzelfde werkblad zijn, een ander al geopend werkblad of een nieuw werkblad.
4) Kies de positie waar u uw blad wilt plaatsen onder Invoegen vóór.
5) Typ een naam in het tekstvak Nieuwe naam, als u het blad een andere naam wilt geven,
nadat het verplaatst of gekopieerd is. Als u geen naam invult, geeft Calc het de
standaardnaam (Blad1, Blad2 enzovoort).
6) Klik op OK om het verplaatsen of kopiëren te bevestigen en het dialoogvenster te sluiten.
Waarschuwing
Als u naar een ander werkblad of een nieuw werkblad verplaats of kopieert, kan er een
conflict ontstaan met formules die aan andere bladen in de vorige locatie gekoppeld
zijn.
26 | Kennismaken met Calc
Afbeelding 17: Dialoogvenster
Verplaats/Kopieer werkblad
Bladen verwijderen
Om één enkel blad te verwijderen, klikt u met rechts op de bladtab die u wilt verwijderen en kies
Blad verwijderen in het contextmenu of ga naar Blad > Blad verwijderen op de Menubalk. Klik
op Ja om het verwijderen te bevestigen.
Om meerdere bladen te verwijderen, selecteert u de bladen (zie Bladen selecteren op pagina 23),
klik dan met rechts op één van de bladtabs en kies Blad verwijderen in het contextmenu of ga
naar Blad > Blad verwijderen op de Menubalk. Klik op Ja om het verwijderen te bevestigen.
Bladen hernoemen
De standaard naam voor het nieuwe blad is BladX, waar X het nummer van het volgende toe te
voegen blad is. Hoewel dit voor een klein werkblad met slechts een paar bladen werkt, kan het
moeilijk worden om bladen te herkennen als een werkblad veel bladen bevat.
U kunt een blad op één van de volgende manieren een andere naam geven:
• Voer de naam in in het vak Naam als u het blad maakt met het dialoogvenster Blad
invoegen (Afbeelding 16 op pagina 25).
• Klik met rechts op een bladtab en kies Bladnaam wijzigen in het contextmenu om de
bestaande naam door een andere te vervangen.
• Dubbelklik op een bladtab om het dialoogvenster Bladnaam wijzigen te openen.
Werken met bladen | 27
Opmerking
Bladnamen moeten beginnen met een letter of een cijfer; andere tekens, zoals spaties
zijn niet toegestaan. Afgezien van het eerste teken van de bladnaam zijn letters, cijfers,
spaties en het onderstrepingsteken toegestaan. Een poging om het blad te hernoemen
met een ongeldige naam zal een foutbericht produceren.
Calc weergeven
De documentweergave wijzigen
Gebruik de functie In-/uitzoomen om meer of minder cellen in het venster weer te geven, wanneer
u aan een werkblad werkt. Voor meer over In- en uitzoomen, zie Hoofdstuk1, Kennismaken met
LibreOffice, in dit boek.
Rijen en kolommen vastzetten
Het vastzetten zet een aantal rijen aan de bovenzijde van het werkblad vast, een aantal kolommen
aan de linkerzijde van het werkblad of beide. De gefixeerde kolommen en rijen blijven dan in beeld
bij het schuiven binnen het blad.
Afbeelding 18 geeft een aantal vastgezette rijen en kolommen weer. De dikkere horizontale lijn
tussen de rijen 2 en 13 en de dikkere verticale lijn tussen de kolommen B en G geven aan dat de
kolommen A tot en met B en de rijden 1 en 2 vastgezet zijn. De rijen 3 tot en met 12 en de
kolommen D tot en met F zijn van de pagina geschoven.
Afbeelding 18: Vastgezette rijen
Rijen of kolommen vastzetten
1) Klik op de rijkop onder de rij die u wilt vastzetten of van de kolomkop rechts van de kolom
die u wilt vastzetten.
2) Klik op het pictogram Rijen en kolommen vastzetten op de werkbalk Standaard of ga
naar Beeld op de Menubalk en kies Rijen en kolommen vastzetten. Een dikkere lijn
verschijnt tussen de rijen of kolommen, die aanduidt waar het vastzetten is ingesteld.
Rijen en kolommen vastzetten
1) Klik in de cel direct onder de rij die u wilt vastzetten en direct rechts van de kolom die u wilt
vastzetten.
2) Klik op het pictogram Rijen en kolommen vastzetten op de werkbalk Standaard of ga
naar Beeld op de Menubalk en kies Rijen en kolommen vastzetten. Een dikkere lijn
verschijnt tussen de rijen en kolommen, die aanduidt waar het vastzetten is ingesteld.
28 | Kennismaken met Calc
Vastzetten opheffen
Ga naar Beeld op de Menubalk en kies nogmaals Rijen en kolommen vastzetten of klik
nogmaals op het pictogram Rijen en kolommen vastzetten op de werkbalk Standaard om het
vastzetten van rijen of kolommen op te heffen. De dikkere lijn die het vastzetten aanduidt zal
verdwijnen.
Het venster splitsen
Een andere manier om de weergave te wijzigen is door het venster te splitsen – ook bekend als
het splitsen van het scherm. Het venster kan horizontaal gesplitst worden, verticaal of beide.
Hiermee krijgt u tot vier gedeelten van het werkblad op één moment in beeld. Een voorbeeld van
het splitsen van het venster wordt in Afbeelding 19 getoond, waarbij de splitsing weergegeven
wordt door aanvullende schermranden in het werkblad.
Waarom zou u dit willen doen? Ga er van uit dat u een groot werkblad hebt en dat één van de
cellen een getal bevat dat wordt gebruikt door drie formules in andere cellen. Met behulp van de
techniek van het splitsen van het venster, kunt u de cel die het getal bevat in één gedeelte
plaatsen en elk van de andere cellen met formules in de andere gedeelten. Dan kunt u het getal in
de cel veranderen en zien hoe dit elk van de formules beïnvloedt.
Afbeelding 19: Voorbeeld venster splitsen
Venster horizontaal of verticaal splitsen
1) Klik op de rijkop onder de rijen waar u het venster horizontaal wilt laten splitsen of klik op
de kolomkop rechts van de kolommen waar u het venster verticaal wilt laten splitsen.
2) Ga naar Beeld op de Menubalk en kies Venster splitsen. Schermranden verschijnen
tussen de rijen of kolommen, die aangeven waar de splitsing geplaatst, zie Afbeelding 20.
3) Alternatief:
• Voor een horizontale splitsing kunt u het zwarte lijntje direct boven de verticale
schuifbalk, onder de rij waar u de splitsing wilt, slepen.
• Voor een verticale splitsing kunt u kunt u het zwarte lijntje direct rechts van de
horizontale schuifbalk, rechts van de kolom waar u de splitsing wilt, slepen.
Het venster horizontaal en verticaal splitsen
1) Klik in de cel direct onder de rij waar u het venster horizontaal wilt laten splitsen en direct
rechts van de kolom waar u het venster verticaal wilt laten splitsen.
2) Ga naar Beeld op de Menubalk en kies Venster splitsen. Dikke lijnen verschijnt tussen de
rijen en kolommen waar de splitsing is geplaatst.
Calc weergeven | 29
Afbeelding 20: Schermranden bij gesplitst venster
Gesplitste weergaven verwijderen
Gesplitste weergaven verwijderen:
• Klik op de splitsingslijn en sleep die terug naar zijn plaats aan het einde van de
schuifbalken.
• Ga naar Beeld op de Menubalk en klik nogmaals op Venster splitsen om het uit te zetten.
Het toetsenbord gebruiken
De meeste gegevens kunnen in Calc met het toetsenbord worden ingevoerd.
Getallen
Klik in de cel en typ het getal in met behulp van de numerieke toetsen of de cijfers boven het
hoofdgedeelte.
Negatieve getallen
Typ of een minteken (-) vóór of omsluit het getal met haakjes, bijvoorbeeld (1234) om een
negatief getal in te voeren. Het resultaat is voor beide manieren hetzelfde, bijvoorbeeld -1234.
Voorloopnullen
Om zo weinig mogelijke getallen met een ongelijk aantal cijfers in cellen te hebben en de
getalopmaak te behouden, als er getallen worden ingevoerd, kunnen er voorloopnullen worden
toegevoegd, bijvoorbeeld 1234 en 0012. Voorloopnullen kunnen op de volgende manieren worden
toegevoegd:
Methode 1
1) Klik met rechts op de cel en kies Cellen opmaken in het contextmenu, ga naar Opmaak >
Cellen op de Menubalk of gebruik de sneltoets Ctrl+1 om het dialoogvenster Cellen
opmaken te openen (Afbeelding 21).
30 | Kennismaken met Calc
Afbeelding 21: Dialoogvenster Cellen opmaken, tabblad Getallen
2) Zorg ervoor dat het tabblad Getallen geopend is en kies dan Getal onder Categorie.
3) Onder Opties vult u bij Voorloopnullen het minimale aantal cijfers of tekens in die nodig zijn.
Vul bijvoorbeeld 4 in voor vier tekens. Bij elk getal dat minder dan vier tekens heeft zullen
voorloopnullen worden toegevoegd, 12 wordt bijvoorbeeld 0012.
4) Klik op OK. Het ingevoerde getal zal de getalopmaak behouden en elke in het werkblad
gebruikte formule zal de invoer als een getal behandelen in de formulefuncties.
Methode 2
1) Selecteer de cel.
2) Open de Zijbalk (Beeld > Zijbalk) en klik op het plusteken (+) naast Getalnotatie om dit
gedeelte te openen.
3) Kies Getal in het keuzelijst Categorie.
4) Stel de Voorloopnullen in op 4. De opmaak wordt direct toegepast.
Afbeelding 22: Voorloopnullen instellen
Het toetsenbord gebruiken | 31
Als een getal met voorloopnullen wordt ingevoerd, bijvoorbeeld 01481, zonder eerst de
voorloopnullen te hebben ingesteld, zal Calc standaard automatisch de voorloopnullen weglaten.
Om de voorloopnullen in een getal te behouden:
1) Typ een aanhalingsteken (') vóór het getal, bijvoorbeeld '01481.
2) Verplaats de celfocus naar een andere cel. Het aanhalingsteken wordt automatisch
verwijderd, de voorloopnullen worden behouden en het getal wordt als tekst opgemaakt en
links uitgelijnd.
Getallen als tekst
Getallen kunnen ook op de volgende manieren als tekst ingevoerd worden.
Methode 1
1) Klik met rechts in de cel en kies Cellen opmaken in het contextmenu op, ga naar Opmaak
> Cellen op de Menubalk of gebruik de sneltoets Ctrl+1 om het dialoogvenster Cellen
opmaken te openen (Afbeelding 21).
2) Kies, op het tabblad Getallen, Tekst in de keuzelijst Categorie.
3) Klik op OK en als er een getal wordt ingevoerd zal dit naar tekst worden omgezet en links
worden uitgelijnd.
Methode 2
1) Selecteer de cel.
2) Open de Zijbalk (Beeld > Zijbalk) en klik op het plusteken (+) naast Getalnotatie om dit
gedeelte te openen.
3) Kies Tekst in het keuzelijst Categorie. De opmaak wordt direct op de cel toegepast.
4) Klik weer op de cel. Voer een getal in en verplaats de focus op een andere cel om de
gegevens op te laten maken.
Opmerking
Standaard zullen alle getallen die in een werkblad als tekst zijn opgemaakt, door in het
werkblad gebruikte formules als nul worden behandeld. Formulefuncties zullen deze
tekstgegevens negeren.
Tekst
Klik in de cel en voer tekst in. Standaard wordt tekst links uitgelijnd in de cel.
Datum en tijd
Selecteer de cel en typ de datum of de tijd.
U kunt de elementen van de datum scheiden met een schuine streep (/), een afbreekstreepje (-) of
tekst gebruiken, zoals 10 okt 2012. De datumopmaak verandert automatisch in de door Calc
gebruikte opmaak.
Wanneer een tijd wordt ingevoerd, scheidt dan de tijdelementen met een dubbele punt, zoals
10:43:45. De tijdopmaak verandert automatisch in de door Calc gebruikte opmaak.
Om de opmaak voor datum en tijd die Calc gebruik aan te passen kunt u één van de volgende
methodes gebruiken.
32 | Kennismaken met Calc
Methode 1
1) Klik met rechts op een geselecteerde cel en kies Cellen opmaken in het contextmenu, ga
naar Opmaak > Cellen op de Menubalk of gebruik de sneltoets Ctrl+1 om het
dialoogvenster Cellen opmaken te openen (Afbeelding 21).
2) Op het tabblad Getallen, selecteer Datum of Tijd uit de keuzelijst Categorie.
3) Selecteer de gewenste datum- of tijdopmaak uit de keuzelijst onder Opmaak.
4) Klik op OK.
Methode 2
1) Selecteer de cel.
2) Open de Zijbalk (Beeld > Zijbalk) en klik (indien nodig) op het plusteken (+) naast
Getalnotatie om dit gedeelte te openen.
3) Kies Datum in de keuzelijst Categorie of klik op het pictogram Getalnotatie: datum naast
het keuzevak.
4) Klik op het pictogram Meer opties in de titelbalk van het gedeelte Getalnotatie om het
dialoogvenster Cellen opmaken te openen.
5) Kies de gewenste datum- of tijdopmaak in de keuzelijst onder Opmaak.
6) Klik op OK.
Afbeelding 23: Selecteer datum en Meer opties
Opties voor AutoCorrectie
Calc brengt automatisch veel correcties aan tijdens de gegevensinvoer met AutoCorrectie, tenzij u
deze wijzigingen uitschakelt. U kunt ook direct iedere automatische correctie ongedaan maken met
Ctrl+Z of handmatig door naar iedere wijziging toe te gaan en de wijziging te vervangen door
datgene wat u werkelijk wilt zien.
Om de opties van AutoCorrectie te wijzigen, ga naar Extra > Opties voor AutoCorrectie op de
Menubalk, om het dialoogvenster AutoCorrectie te openen (Afbeelding 24 ).
Vervangen
Bewerkt de vervangingstabel voor het automatisch corrigeren of vervangen van woorden of
afkortingen in het document
Uitzonderingen
Definieer de afkortingen of lettercombinaties die u LibreOffice niet automatisch wilt laten
corrigeren.
Opties
Selecteer de opties voor het automatisch corrigeren van fouten terwijl u typt en klik op OK.
Het toetsenbord gebruiken | 33
Gelokaliseerde opties
Definieer de AutoCorrectie-opties voor aanhalingstekens en voor opties die specifiek zijn voor de
taal van de tekst.
Herstellen
Zet de gewijzigde waarden terug naar de standaardwaarden van LibreOffice.
Afbeelding 24: Dialoogvenster AutoCorrectie
Automatische wijzigingen uitschakelen
Sommige AutoCorrectie-instellingen worden toegepast wanneer u op de spatiebalk drukt nadat u
gegevens invoert. Om de AutoCorrectie van Calc aan of uit te zetten, ga naar Extra op de
Menubalk en zet AutoInvoer aan of uit.
Gegevensinvoer versnellen
Gegevens in een werkblad invoeren kan zeer arbeidsintensief zijn, maar Calc heeft verschillende
gereedschappen om het vervelende werk van de invoer te verminderen.
De meest eenvoudige mogelijkheid is de inhoud van een cel, met de muis, naar een andere cel te
slepen en daar neer te zetten. Calc heeft echter ook verschillende andere gereedschappen om
invoer te automatiseren, speciaal voor herhalende gegevens. Dit zijn onder andere het
gereedschap Vullen, Selectielijsten en de mogelijkheid om informatie in meerdere bladen van
hetzelfde document in te voeren.
34 | Kennismaken met Calc
Gereedschap Vullen gebruiken
Het gereedschap Vullen van Calc wordt gebruikt om bestaande inhoud te dupliceren of om series
in een gebied van cellen in uw werkblad te maken (Afbeelding 25).
1) Selecteer de cel die de inhoud bevat die u wilt kopiëren of waar u een serie vanuit wilt
starten.
2) Sleep de muis in elke gewenste richting of houd de Shift-toetst gedrukt en klik op de laatste
cel die u wilt vullen.
3) Ga naar Blad > vullen op de Menubalk en kies de richting waarin u wilt kopiëren of
gegevens wilt genereren (Omhoog, Omlaag, Links of Rechts) of Reeks en Willekeurig
getal in het submenu.
U kunt ook een snelkoppeling gebruiken om cellen te vullen.
1) Selecteer de cellen die de inhoud bevatten die u wilt kopiëren of waar u een serie vanuit
wilt starten.
2) Verplaats de muisaanwijzer naar het kleine vierkantje rechts in de onderste hoek van de
geselecteerde cellen. De muisaanwijzer verandert van vorm.
3) Klik en sleep in de richting waarin u de cellen wilt laten vullen. Als de originele cel tekst
bevat, wordt de tekst automatisch gekopieerd. Als de originele cel een getal bevat, wordt er
een serie gegenereerd.
Afbeelding 25: Gereedschap Vullen gebruiken
Een vulreeks gebruiken
Als u een reeks vult met Blad > Cellen vullen > Reeks, opent het dialoogvenster Series vullen
(Afbeelding 26). Hier kunt u het type voor de serie kiezen.
Gegevensinvoer versnellen | 35
Afbeelding 26: Dialoogvenster Series vullen
• Richting – bepaalt de richting waarin de reeks wordt gemaakt.
– Omlaag – maakt de reeks vanuit de geselecteerde cel in de kolom omlaag in het
geselecteerde gebied van cellen, met de vastgestelde toename tot de eindwaarde.
– Rechts – maakt een reeks van links naar rechts in het geselecteerde gebied van
cellen, met de vastgestelde toename tot de eindwaarde.
– Omhoog – maakt de reeks vanuit de geselecteerde cel in de kolom omhoog in het
geselecteerde gebied van cellen, met de vastgestelde toename tot de eindwaarde.
– Links – maakt een reeks van rechts naar links in het geselecteerde gebied van cellen,
met de vastgestelde toename tot de eindwaarde.
• Reekstype – bepaalt het type van de serie.
– Linear – maakt een lineaire getallenreeks met de vastgestelde toename en
eindwaarde.
– Groei – maakt een groeireeks met de vastgestelde toename en eindwaarde.
– Datum – maakt een gegevensreeks met de vastgestelde toename en eindwaarde..
– Autovullen – maakt een reeks rechtstreeks in het werkblad. De functie Autovullen
houdt rekening met de aangepaste lijsten. Bijvoorbeeld, door januari in de eerste
cel in te vullen wordt de serie afgemaakt met gebruik van de lijst die in Extra > Opties
> LibreOffice Calc > Sorteerlijsten gedefinieerd is. Autovullen probeert een
gegevensreeks te voltooien met behulp van een bepaald patroon. Bijvoorbeeld, een
numerieke reeks die 1,3,5 gebruikt, wordt automatisch voltooid met 7,9,11,13; bij een
datum- en tijdreeks die 01.01.99 en 15.01.99 gebruikt, wordt een interval van veertien
dagen gebruikt.
• Tijdseenheid – in dit gebied stelt u de gewenste tijdseenheid in. Dit gebied is alleen actief
als de de optie Datum is gekozen in het gebied Type serie.
– Dag – gebruik het Reekstype Dag en deze optie om een reeks van zeven dagen te
maken.
– Weekdag – gebruik het Reekstype Datum en deze optie om een reeks van vijf dagen
te maken.
– Maand – gebruik het Reekstype Datum en deze optie om een reeks van de namen of
afkortingen van de maanden te maken.
– Jaar – gebruik het Reekstype Datum en deze optie om een reeks van jaren te maken.
• Beginwaarde – bepaalt de startwaarde voor de reeks. Gebruik getallen, datums of tijden.
• Eindwaarde – bepaalt de eindwaarde voor de reeks. Gebruik getallen, datums of tijden.
36 | Kennismaken met Calc
• Toename – bepaalt de waarde waarin de reeksen van het gekozen type bij elke stap
toenemen. Er kunnen alleen waarden worden ingevuld als het Type serie is ingesteld op
Lineair, Groei of Datum.
Afbeelding 27: Dialoogvenster Sorteerlijsten
Een vulreeks definiëren
Om uw eigen vulreeks te definiëren:
1) Ga naar Extra > Opties > LibreOffice Calc > Sorteerlijsten om het dialoogvenster
Sorteerlijsten te openen (Afbeelding 27). Dit dialoogvenster geeft de vooraf gedefinieerde
reeksen weer in het vak Lijsten en de inhoud van de gemarkeerde lijst in het vak Items.
2) Klik op Nieuw en het vak Items wordt leeg gemaakt.
3) Typ de reeks voor de nieuwe lijst in het vak Items (één item per regel).
4) Klik op Toevoegen en de nieuwe lijst zal nu in het vak Items verschijnen.
5) Klik op OK om de nieuwe lijst op te slaan.
Een vulreeks maken van een bereik in een blad
U kunt een bereik van tekstwaarden definiëren als een vulreeks.
1) Selecteer een bereik die de tekstwaarden bevat die u als een vulreeks wilt gebruiken.
2) Ga naar Extra > Opties > LibreOffice Calc > Sorteerlijsten om het dialoogvenster
Sorteerlijsten te openen (Afbeelding 27)
3) Het geselecteerde bereik staat in het vak Kopieer de lijst van. Klik op Kopiëren om het
bereik aan de sorteerlijst toe te voegen.
Gegevensinvoer versnellen | 37
Keuzelijsten gebruiken
Keuzelijsten zijn alleen beschikbaar voor tekst en maken alleen gebruik van tekst die al in dezelfde
kolom is ingevoerd.
1) Selecteer een lege cel in een kolom die cellen met tekstinhoud bevat.
2) Klik met rechts en kies Keuzelijst in het contextmenu. Er verschijnt een lijst waarin de
waarde van elke cel in dezelfde kolom staat, die tenminste één karakter heeft of waarvan
de opmaak als tekst is gedefinieerd.
3) Klik op het gewenste tekst en het wordt in de geselecteerde cel ingevoerd.
Inhoud tussen bladen delen
U wilt misschien dezelfde informatie in dezelfde cel op meerdere bladen delen, zoals
standaardlijsten voor een groep personen of organisaties. In plaats van de lijst afzonderlijk op elk
blad in te voeren, kunt u die in één keer in verschillende bladen invoeren.
1) Ga naar Blad > Bladen selecteren op de Menubalk om het dialoogvenster Bladen
selecteren te openen.
2) Selecteer de bladen waarop u de informatie herhaald wilt hebben. Gebruik de toetsen Shift
en Ctrl (Options op de Mac) om meerdere bladen te selecteren.
3) Klik op OK om de bladen te selecteren en de kleur van de bladtabs wijzigt.
4) Voer de informatie in de cellen, van het eerste blad waar u de informatie hebben wilt, in en
het zal op alle geselecteerde bladen worden herhaald.
Opmerking
Deze techniek overschrijft, zonder enige waarschuwing, alle informatie die al in de
cellen op de andere bladen staat. Verzeker uzelf ervan dat, als u gereed bent, u niet
alle bladtabs meer geselecteerd hebt, voordat u verder gaat met gegevens in uw
werkblad invoeren.
38 | Kennismaken met Calc
Afbeelding 28: Dialoogvenster Bladen
selecteren
Celinhoud valideren (Geldigheid)
Als u een werkblad maakt dat ook door anderen gebruikt wordt, zal het valideren van de celinhoud
ervoor zorgen dat zij gegevens invoeren die geldig of van toepassing zijn voor de cel. U kunt
Geldigheid ook in uw eigen werk inbrengen, als een hulpmiddel voor gegevensinvoer die complex
is of slechts zelden voorkomt.
Vulreeksen en keuzelijsten kunnen sommige gegevenssoorten afhandelen, maar zij zijn beperkt
door vooraf gedefinieerde informatie. Voor het valideren van nieuwe ingevoerde gegevens,
selecteert u een cel en gaat u naar Gegevens > Geldigheid op de Menubalk om het type
celinhoud te definiëren dat in die cel ingevoerd kan worden. Een cel zou bijvoorbeeld een datum of
een getal vereisen, waarbij geen alfabetische tekens of decimale plaatsen mogen worden gebruikt;
of een cel mag niet leeg zijn.
Afhankelijk van hoe de geldigheid is ingesteld, kan het gereedschap ook het bereik van de inhoud
die kan worden ingevoerd definiëren en hulpberichten geven die de regels voor de inhoud van die
cel uitleggen en wat gebruikers moeten doen als zij geen geldige gegevens proberen in te voeren.
U kunt ook de cel zo instellen dat hij ongeldige invoer weigert, accepteert met een waarschuwing
of een macro start. Zie Hoofdstuk 2, Gegevens invoeren, bewerken en opmaken in de Handleiding
voor Calc voor meer informatie.
Gegevens bewerken
Gegevens verwijderen
Alleen gegevens verwijderen
Uit een cel kunnen alleen de gegevens worden verwijderd, zonder enige opmaak van de cel te
verwijderen. Klik in de cel om die te selecteren en druk dan op de toets Delete.
Gegevens en opmaak verwijderen
De gegevens en de opmaak kunnen tegelijkertijd uit een cel worden verwijderd.
1) Klik in de cel om deze te selecteren.
2) Druk op de toets Backspace, klik met rechts en kies Inhoud wissen in het contextmenu of
gebruik Blad > Cellen leegmaken op de Menubalk om het dialoogvenster Inhoud
verwijderen te openen (Afbeelding 29). Hier kunt u de verschillende aspecten van de
gegevens in de cel verwijderen of alles van de cel verwijderen.
Afbeelding 29: Dialoogvenster Inhoud
verwijderen
Gegevens bewerken | 39
Gegevens vervangen
Om gegevens in een cel te vervangen en nieuwe gegevens in te voeren, selecteer de cel en typ de
nieuwe gegevens in. De nieuwe gegevens zullen de bestaande gegevens in de cel vervangen,
maar de originele opmaak van de cel zal behouden blijven.
U kunt ook in de invoerregel van de Formulebalk klikken (Afbeelding 2 op pagina 9), dan
dubbelklikken op de gegevens om het geheel te markeren en daarna de nieuwe gegevens intypen.
Gegevens bewerken
Soms is het nodig om de inhoud van de cel te bewerken zonde het uit de cel te verwijderen.
Bijvoorbeeld, het aanpassen van “Omzet in kwartaal 2” in “Omzetstijging in kwartaal” kan op de
volgende manieren worden gedaan.
Met het toetsenbord
1) Klik in de cel om het te selecteren.
2) Druk op F2 en de cursor wordt aan het eind van de cel geplaatst.
3) Gebruik de pijltoetsen op het toetsenbord om de cursor op de plaatst in de tekst te zetten
waar u de nieuwe gegevens in de cel wilt invoeren.
4) Als u klaar bent drukt u op Enter en de wijzigingen zijn doorgevoerd.
Met de muis
1) Dubbelklik in een cel om het te selecteren en de cursor voor bewerking in de cel te
plaatsen.
2) Ofwel:
• Verplaats de cursor in de cel naar waar u met invoeren van de nieuwe gegevens wilt
beginnen.
• Klik éénmaal om de cel te selecteren.
3) Verplaats de cursor naar de invoerregel op de Formulebalk (Afbeelding 2 op pagina 9) en
klik op de plek waar u met de invoer van nieuwe gegevens in de cel wilt beginnen.
4) Als u klaar bent, klik buiten de cel om de markering op te heffen en de wijzigingen zijn
doorgevoerd.
Gegevens opmaken
Opmerking
Alle in dit gedeelte besproken instellingen kunnen ook worden ingesteld als deel van
het celopmaakprofiel. Voor meer informatie zie Hoofdstuk 4, Gebruik van
opmaakprofielen en sjablonen in Calc, in de Handleiding voor Calc.
Meerdere regels tekst
Meerdere regels tekst kunnen in een cel worden ingevoerd met behulp van automatische
tekstomloop of handmatige regeleinden. Elke methode is handig voor verschillende situaties.
40 | Kennismaken met Calc
Automatisch tekstomloop
Als u meerdere regels tekst automatisch in een cel wilt laten teruglopen, gebruik dan één van de
volgende methoden.
Methode 1
1) Klik met rechts op de cel en kies Cellen opmaken in het contextmenu, kies Opmaak >
Cellen op de Menubalk of druk op de toetsencombinatie Ctrl+1 om het dialoogvenster
Cellen opmaken te openen.
2) Klik op het tabblad Uitlijning (Afbeelding 30)
3) Klik, onder Eigenschappen op Automatische tekstomloop en klik op OK.
Afbeelding 30: Cellen opmaken > tabblad Uitlijning
Methode 2
1) Selecteer de cel.
2) Open de Zijbalk (Beeld > Zijbalk) en klik op het plusteken (+) naast Uitlijning om dit
gedeelte te openen.
3) Selecteer de optie Tekstomloop om die opmaak direct toe te passen.
Afbeelding 31: Opmaak Tekstomloop
Gegevens opmaken | 41
Handmatige regeleinden
Druk op de toetsencombinatie Ctrl+Enter om tijdens het typen een handmatig regeleinde in een cel
in te voegen. Deze methode werkt niet als de cursor in de invoerregel staat. Dubbelklik eerst in de
cel en klik dan éénmaal op de positie waar u het regeleinde in wilt voegen, als u tekst aan het
bewerken bent.
De breedte van de cel wijzigt niet als een handmatig regeleinde is ingevoegd en uw tekst kan nog
steeds het einde van de cel overlappen. U moet uw celbreedte handmatig aanpassen of de
regeleinde zo plaatsen dat uw tekst het einde van de cel niet overlapt.
Tekst verkleinen om in de cel te passen
De lettergrootte van de gegevens in een cel kan automatisch worden aangepast om de tekst in de
cel te laten passen. Selecteer, om dit te doen, de optie Verkleinen naar celgrootte op het tabblad
Uitlijning van het dialoogvenster Cellen opmaken (Afbeelding 30). Dit dialoogvenster is ook
beschikbaar door op Meer opties te klikken in de titelbalk van het gedeelte Teken in het paneel
Eigenschappen van de geopende Zijbalk.
Getallen opmaken
Diverse opmaak voor getallen kan op cellen worden toegepast met behulp van de pictogrammen
op de werkbalk Opmaak (in Afbeelding 32 gemarkeerd). Selecteer de cel en klik dan op het
relevante pictogram om de getalnotatie aan te passen.
Afbeelding 32: Pictogrammen voor het opmaken van getallen.
Gebruik het tabblad Getallen van het dialoogvenster Cellen opmaken (Afbeelding 21 op pagina
31) voor meer controle of om andere getalnotatie te selecteren.
• Pas één van de gegevenstypen in de lijst Categorie toe op de gegevens.
• Beheer het aantal decimale plaatsen en voorloopnullen onder Opties.
• Voer een gebruikergedefinieerde Opmaakcode in.
• De instelling Taal beheert de lokale instellingen voor de verschillende notaties zoals de
datumnotatie en het valutasymbool.
Sommige getalnotaties zijn beschikbaar in het gedeelte Getalnotatie van het paneel
Eigenschappen van de Zijbalk. Klik op het pictogram Meer Opties om het dialoogvenster Cellen
opmaken te openen zoals bovenstaand is besproken.
Het lettertype opmaken
Om snel een lettertype te kiezen en het voor gebruik in een cel op te maken:
1) Selecteer de cel.
42 | Kennismaken met Calc
Afbeelding 33: Pictogrammen voor
getalnotatie in het gedeelte Getalnotatie
van de Zijbalk
2) Klik op het pijltje naast het vak Lettertype op de werkbalk Opmaak (in Afbeelding 34
gemarkeerd) en kies een lettertype in de keuzelijst.
3) Klik op het pijltje naast het vak Lettergrootte op de werkbalk Opmaak en kies de grootte in
de keuzelijst.
4) Voor andere opmaak kunt u de pictogrammen Vet, Cursief of Onderstrepen gebruiken.
5) Klik op één van de vier pictogrammen voor uitlijning. (links, horizontaal gecentreerd, rechts
of uitgevuld), om de uitlijning van de alinea te wijzigen,
6) Klik op het pijltje naast het pictogram Tekstkleur om een kleurenpalet weer te geven.
Klik op de gewenste kleur.
Het paneel Eigenschappen van de Zijbalk heeft vijf gedeeltes, Opmaakprofielen, Teken,
Getalnotatie, Uitlijning en Vormgeving cel, welke samen alle bedieningselementen voor opmaak
van de werkbalk Opmaak bevatten en meer.
Gebruik het tabblad Lettertype van het dialoogvenster Cellen opmaken om de taal voor de cel te
specificeren. U kunt ook het pictogram Meer opties in elk van deze gedeelten van de Zijbalk
gebruiken om het dialoogvenster Cellen opmaken te openen. Het wijzigen van de taal van de cel
maakt het mogelijk om meerdere talen in hetzelfde document te gebruiken.
Celranden opmaken
Klik op het pictogram Randen op de werkbalk Opmaak om celranden voor een cel of een
groep cellen op te maken. Kies dan één van de opties voor randen die in het paneel worden
weergegeven.
Klik op het kleine pijltje naast de pictogrammen Randstijl en Randkleur op de
werkbalk Opmaak. Respectievelijk wordt een palet voor lijnstijlen en randkleuren weergegeven.
Het gedeelte Vormgeving cel van het paneel Eigenschappen van de Zijbalk bevat elementen voor
Celranden, Lijnstijlen en Lijnkleur.
Gebruik het tabblad Randen van het dialoogvenster Cellen opmaken van het dialoogvenster
Cellen opmaken (Afbeelding 21 op pagina 31) voor meer controle, zoals de afstand tussen de
celranden en de tekst. Daar kunt u ook een schaduw definiëren.
Zie Hoofdstuk 4, Opmaakprofielen en Sjablonen gebruiken in Calc, van de Handleiding voor Calc
voor meer informatie.
Opmerking
De eigenschappen van de celranden zijn alleen van toepassing op de geselecteerde
cel(len) en kunnen alleen gewijzigd worden als u die cel(len) bewerkt. Als, bijvoorbeeld,
cel C3 een bovenrand heeft, kan die rand alleen worden verwijderd door C3 te
selecteren. Hij kan niet worden verwijderd in C2, al lijkt het de onderrand van cel C2 te
zijn.
Achtergrond van de cel opmaken
Klik op het kleine pijltje naast het pictogram Achtergrondkleur op de werkbalk Opmaak om
een achtergrondkleur voor een cel of een groep cellen te kiezen. Een kleurenpalet, gelijk aan het
Gegevens opmaken | 43
Afbeelding 34: Naam en grootte van het lettertype op de werkbalk Opmaak
Kleurenpalet voor lettertypes, wordt weergegeven. U kunt ook het tabblad Achtergrond van het
dialoogvenster Cellen opmaken gebruiken (Afbeelding 21 op pagina 31). Het gedeelte
Vormgeving cel van het paneel Eigenschappen van de Zijbalk bevat een besturingselement voor
achtergrondkleur met een kleurenpalet. Zie hoofdstuk 4, Opmaakprofielen en Sjablonen of de
Handleiding voor Calc voor meer informatie.
Cellen automatisch opmaken
AutoOpmaak gebruiken
U kunt de mogelijkheid AutoOpmaak gebruiken om snel en eenvoudig een groep cellen op te
maken. Hiermee kunt u ook zeer eenvoudig verschillende delen van het blad opmaken met
hetzelfde uiterlijk.
1) Selecteer de cellen, inclusief de kolom- en rijkoppen, van tenminste drie kolommen en rijen
die u wilt opmaken.
2) Kies Opmaak > AutoOpmaak opmaakprofielen op de Menubalk om het dialoogvenster
AutoOpmaak te openen (Afbeelding 35).
3) Kies een type opmaak uit de lijst.
4) Klik indien nodig op Meer om het gedeelte Opmaak te openen, als dit nog niet zichtbaar is.
5) Kies de opmaak-eigenschappen die in een AutoOpmaak opgenomen moeten worden.
6) Klik op OK.
Afbeelding 35: Dialoogvenster AutoOpmaak
Een nieuwe AutoOpmaak definiëren
U kunt een nieuwe AutoOpmaak definiëren die beschikbaar is voor alle werkbladen.
1) Bepaal het gegevenstype, lettertype, lettergrootte, celranden, celachtergrond enzovoort,
voor een groep cellen.
2) Kies Bewerken > Alles selecteren op de Menubalk om het gehele werkblad te selecteren.
3) Kies Opmaak > AutoOpmaak opmaakprofielen om het dialoogvenster AutoOpmaak te
openen. De knop Toevoegen is nu actief.
4) Klik op Toevoegen.
44 | Kennismaken met Calc
5) Typ, in het vak Naam van het dialoogvenster AutoOpmaak toevoegen, een betekenisvolle
naam voor de nieuwe opmaak.
6) Klik op OK om op te slaan. De nieuwe opmaak is nu beschikbaar in de lijst Opmaak in het
dialoogvenster AutoOpmaak.
Thema’s gebruiken
Calc bevat een vooraf gedefinieerde verzameling opgemaakte thema's die u op uw werkbladen
kunt toepassen. Het is echter niet mogelijk om de opmaak ervan aan te passen, nadat u ze op het
werkblad hebt toegepast. En de aangepaste stijlen komen alleen beschikbaar voor dat werkblad
nadat u het werkblad heeft opgeslagen.
Een onderwerp op een werkblad toepassen:
1) Klik op het pictogram Onderwerpen kiezen op de werkbalk Extra. Als deze werkbalk
niet zichtbaar is, kunt u die weergeven met behulp van Beeld > Werkbalken > Extra. Het
dialoogvenster Themaselectie opent (Afbeelding 36). Dit dialoogvenster geeft een lijst van
de beschikbare thema's voor het gehele werkblad.
2) Kies het thema dat u wilt toepassen. Zodra u een onderwerp kiest, worden de
opmaakprofielen van het thema op het geopende werkblad toegepast en zullen direct
zichtbaar zijn.
3) Klik op OK.
4) Als u wilt, kunt u nu naar het venster Stijlen en Opmaak gaan om de gespecificeerde
opmaakprofielen aan te passen. Deze wijzigingen veranderen het thema niet; zij
veranderen alleen het uiterlijk van het opmaakprofiel in het werkblad dat u aan het maken
bent.
Thema’s gebruiken | 45
Afbeelding 36: Dialoogvenster Thema
selectie
Voorwaardelijke opmaak gebruiken
U kunt de celopmaak zo instellen dat die wijzigt, afhankelijk van de voorwaarden die u opgeeft. In
een tabel met getallen kunt u bijvoorbeeld alle waarden die boven het gemiddelde liggen in groen
weergeven en alle die onder het gemiddelde liggen in rood.
Voorwaardelijke opmaak is afhankelijk van het gebruik van opmaakprofielen en de optie
Automatisch berekenen moet zijn ingeschakeld. Ga naar Extra > Celinhoud > Automatisch
berekenen op de Menubalk om deze optie in te schakelen. Zie Hoofdstuk 2, Gegevens invoeren,
bewerken en opmaken, in de Handleiding voor Calc voor meer informatie.
Gegevens verbergen en weergeven
In Calc kunt u elementen verbergen, zodat zij niet getoond en niet afgedrukt worden. Verborgen
elementen kunnen echter nog steeds geselecteerd worden om te kopiëren, als u de elementen er
omheen selecteert. Als bijvoorbeeld kolom B verborgen is, wordt die gekopieerd als u de
kolommen A en C selecteert.
Voor meer informatie over het verbergen van gegevens, zoals het gebruik van overzichten en
filters, zie Hoofdstuk 2, Gegevens invoeren, bewerken en opmaken, in de Handleiding voor Calc.
Opmerking
Wanneer gegevens in cellen verborgen zijn, blijven de lege cellen zichtbaar in het
werkblad.
Gegevens verbergen en beveiligen
Om bladen, rijen en kolommen te verbergen:
1) Selecteer het blad, de rij of de kolom die u wilt verbergen.
2) Ga naar Opmaak op de Menubalk en kies Blad, Rij of Kolom.
3) Kies Verbergen in het menu en het blad, de rij of de kolom kunnen niet meer gezien of
afgedrukt worden.
4) U kunt ook met rechts klikken op een bladtab, rijkop of kolomkop en Verbergen kiezen in
het Contextmenu.
Om gegevens in geselecteerde cellen te verbergen en te beveiligen:
1) Ga naar Extra > Blad beveiligen Het dialoogvenster Blad beveiligen opent (Afbeelding
37).
2) Kies Beveilig dit werkblad en de inhoud van de beveiligde cellen.
3) Maak een wachtwoord aan en bevestig deze.
4) Zet de gebruikersopties voor cellen aan of uit.
5) Klik op OK.
6) Selecteer de cellen die u wilt verbergen.
7) Ga naar Opmaak > Cellen op de Menubalk, klik met rechts en kies Cellen opmaken in het
contextmenu of gebruik de sneltoets Ctrl+1 om het dialoogvenster Cellen opmaken te
openen.
8) Klik op het tabblad Celbeveiliging (Afbeelding 38) en kies een optie om de cellen te
verbergen.
9) Klik op OK.
46 | Kennismaken met Calc
Gegevens weergeven
Om verborgen bladen, rijen en kolommen weer te geven:
1) Selecteer de bladen, rijen of kolommen aan weerszijde van het verborgen blad, de
verborgen rij of de verborgen kolom.
2) Ga naar Opmaak op de Menubalk en kies Blad, Rij of Kolom.
3) Kies Weergeven in het menu en het blad, de rij of de kolom wordt weer weergegeven en
kan afgedrukt worden.
4) U kunt ook met rechts klikken op een bladtab, rijkop of kolomkop en Weergeven kiezen in
het contextmenu.
Om verborgen gegevens in cellen weer te geven:
1) Ga naar Extra > Blad beveiligen.
2) Voer het wachtwoord in om het blad vrij te geven en klik op OK.
3) Ga naar Opmaak > Cellen op de Menubalk, klik met rechts en kies Cellen opmaken in het
contextmenu of gebruik de toetscombinatie Ctrl+1 om het dialoogvenster Cellen opmaken
te openen.
4) Klik op het tabblad Celbeveiliging (Afbeelding 38) en kies de opties voor de beveiliging van
cellen.
5) Klik op OK.
Gegevens verbergen en weergeven | 47
Afbeelding 37: Dialoogvenster Blad beveiligen
Afbeelding 38: Tabblad Celbeveiliging van het dialoogvenster Cellen opmaken
Gegevens sorteren
Sorteren in Calc schikt de cellen in een blad met de opgegeven sorteringscriteria. Er kunnen
meerdere criteria worden gebruikt, waarbij de criteria na elkaar worden toegepast. Sorteren is
handig als u naar een bepaald item zoekt en wordt nog krachtiger nadat u de gegevens hebt
gefilterd.
Sorteren is ook handig als u nieuwe informatie in uw werkblad toevoegt. Bij een lang werkblad is
het vaak eenvoudiger om nieuwe informatie onderaan het werkblad toe te voegen, in plaats van
rijen op de juiste plaats in te voegen. Nadat u de informatie hebt toegevoegd, kunt u sorteren om
de volgorde op het blad bij te werken.
Voor meer informatie over het sorteren van gegevens en de beschikbare sorteringsopties, zie
Hoofdstuk 2, Gegevens invoeren, bewerken en opmaken, in de Handleiding voor Calc.
Afbeelding 39: Dialoogvenster sorteren
Om cellen in het werkblad te sorteren:
1) Selecteer de te sorteren cellen.
2) Ga naar Gegevens > Sorteren op de Menubalk om het dialoogvenster Sorteren te
openen (Afbeelding 39).
3) Kies de sorteringscriteria in de keuzelijst. De lijsten worden gemaakt vanuit de
geselecteerde cellen.
4) Kies oplopende volgorde (A-Z, 1-9) of aflopende volgorde (Z-A, 9-1).
5) Klik op OK en het sorteren wordt in uw werkblad uitgevoerd.
Formules en functies gebruiken
U zult meer in uw werkblad nodig hebben dan cijfers en tekst. Vaak hangt de inhoud van een cel af
van de inhoud van andere cellen. Formules zijn vergelijkingen die getallen en variabelen gebruiken
om een uitkomst te verkrijgen. Variabelen worden in cellen geplaatst om vergelijkingen die
gegevens nodig hebben te ondersteunen.
Een functie is een voorgedefinieerde berekening die in een cel wordt geplaatst om u te helpen met
het analyseren of manipuleren van gegevens. Het enige wat u moet doen is de argumenten
invoeren en de berekening wordt automatisch voor u uitgevoerd. Functies helpen u formules te
maken die nodig zijn om de resultaten die u zoekt te verkrijgen.
Zie Hoofdstuk 7, Formules en functies, van de Handleiding voor Calc voor meer informatie.
48 | Kennismaken met Calc
Gegevens analyseren
Calc levert verschillende gereedschappen om u te helpen met het analyseren van de informatie in
uw werkblad, variërend van functies voor het kopiëren en hergebruik van gegevens, voor het
automatisch creëren van subtotalen, tot het variëren van de informatie, waarmee u de antwoorden
die u nodig hebt kunt vinden. Deze gereedschappen zijn verdeeld over de menu's Extra en
Gegevens.
Eén van de sterkste gereedschappen is de draaitabel, die wordt gebruikt om een grote
hoeveelheid gegevens eenvoudig samen te voegen, te vergelijken en te analyseren. Met de
draaitabel kunt u verschillende samenvattingen van de brongegevens bekijken, de details van
gebieden die van belang zijn weergeven en rapporten maken, of u nu een beginner, een
gemiddelde of een gevorderde gebruiker bent.
Calc bevat ook veel gereedschappen om statistische analyse van gegevens te maken, waaruit u
belangrijke numeriek informatie kunt verkrijgen van fysieke metingen, polls en zelfs zakelijke
transacties, zoals verkopen voorraad offertes enzovoort. Deze statistische gegevensanalyses zijn
beschikbaar in het menu Gegevens > Statistieken.
Zie Hoofdstuk 8, Draaitabellen gebruiken en Hoofdstuk 9, Analyseren van gegevens, van de
Handleiding voor Calc voor meer informatie over draaitabellen en andere gereedschappen van
Calc om uw gegevens te analyseren.
Afdrukken
Afdrukken vanuit Calc is hetzelfde als afdrukken vanuit andere onderdelen van LibreOffice (zie
Hoofdstuk 10, Afdrukken, exporteren en emaillen in dit boek) Sommige details verschillen echter,
vooral met betrekking tot de voorbereiding van het afdrukken.
Afdrukbereiken
Afdrukbereiken hebben verschillende gebruiksdoelen, zoals het alleen afdrukken van een bepaald
gedeelte van de gegevens of geselecteerde rijen of kolommen op elke pagina afdrukken. Zie
hoofdstuk 6, Afdrukken, exporteren en e-mailen, in de Handleiding voor Calc voor meer over het
gebruiken van afdrukbereiken.
Een afdrukbereik definiëren
Een nieuw afdrukbereik definiëren of een bestaand afdrukbereik aanpassen:
1) Selecteer het celbereik dat het afdrukbereik vormt.
2) Kies Opmaak > Afdrukbereiken > Definiëren op de Menubalk. Op het scherm worden
lijnen voor pagina-einden weergegeven.
3) Ga naar Bestand > Afdrukvoorbeeld op de Menubalk of klik op het pictogram
Afdrukvoorbeeld om het afdrukbereik te controleren. LibreOffice zal de cellen in het
afdrukbereik weergeven.
Aan een afdrukbereik toevoegen
Nadat een afdrukbereik gedefinieerd is, kunt u er meer cellen aan toevoegen door een ander
afdrukbereik te maken. Dit maakt het mogelijk om meerdere, gescheiden bereiken van hetzelfde
werkblad af te drukken in plaats van het gehele werkblad.
1) Selecteer, ná het definiëren van een afdrukbereik, een extra reeks cellen dat aan het
afdrukbereik moet worden toegevoegd.
Afdrukken | 49
2) Ga naar Opmaak > Afdrukbereiken > Toevoegen op de Menubalk om de extra cellen aan
het afdrukbereik toe te voegen. Op het scherm worden de lijnen voor de pagina-einden niet
meer weergegeven.
3) Ga naar Bestand > Afdrukvoorbeeld op de Menubalk of klik op het pictogram
Afdrukvoorbeeld om het afdrukbereik te controleren. LibreOffice zal de
afdrukbereiken als aparte pagina's weergeven.
Opmerking
Het extra afdrukbereik zal op een aparte pagina worden afgedrukt, zelfs als beide
bereiken op hetzelfde blad aanwezig zijn.
Een afdrukbereik verwijderen
Het zou nodig kunnen zijn om een gedefinieerd afdrukbereik te verwijderen, bijvoorbeeld als later
het gehele blad moet worden afgedrukt.
Kies Opmaak > Afdrukbereiken > Verwijderen op de Menubalk om alle afdrukbereiken te
verwijderen. Nadat de afdrukbereiken verwijderd zijn, zullen de standaardlijnen voor de pagina-
einden op het scherm verschijnen.
Een afdrukbereik bewerken
U kunt op elk moment het afdrukbereik bewerken, bijvoorbeeld om een deel van het afdrukbereik
te verwijderen of aan te passen. Ga naar Opmaak > Afdrukbereiken > Bewerken op de
Menubalk om het dialoogvenster Afdrukgebieden aanpassen te openen waar u het afdrukbereik
kunt aanpassen.
Afdrukopties
Om de afdrukopties voor de pagina-volgorde, de afdrukdetails en het op schaal brengen, die voor
het afdrukken van een werkblad moeten worden gebruikt, te selecteren:
1) Ga naar Opmaak > Pagina op de Menubalk om het dialoogvenster Pagina-opmaak te
openen (Afbeelding 40).
2) Ga naar het tabblad Pagina en maak uw keuzes uit de beschikbare opties.
3) Klik op OK.
Voor meer informatie over de afdrukopties, zie Hoofdstuk 6, Afdrukken, exporteren en emaillen,
van de Handleiding voor Calc.
Rijen of kolommen op elke pagina afdrukken
Als een werkblad op meerdere pagina’s wordt afgedrukt, kunt u instellen dat bepaalde rijen of
kolommen op alle af te drukken pagina’s worden weergegeven. Doe het volgende, als bijvoorbeeld
zowel de bovenste twee rijen van een blad als kolom A op alle pagina’s afgedrukt moeten worden:
1) Ga naar Opmaak > Afdrukbereiken > Bewerken op de Menubalk om het dialoogvenster
Afdrukgebieden aanpassen te openen (Afbeelding 41).
2) Typ de rij-aanduidingen in het invoervak naast Te herhalen rijen. Bijvoorbeeld, Typ $1:$2
om rij 1 en 2 te herhalen. Dit wijzigt automatisch Te herhalen rijen van - geen - naar -
gebruikergedefinieerd -.
50 | Kennismaken met Calc
Afbeelding 40: Dialoogvenster Pagina-opmaak
3) Typ de kolom-aanduidingen in het invoervak naast Te herhalen kolommen.
Bijvoorbeeld,Typ $A om kolom A te herhalen. Dit wijzigt automatisch Te herhalen
kolommen van - geen - naar - gebruikergedefinieerd -.
4) Klik op OK.
Voor meer informatie over het aanpassen van afdrukbereiken, zie Hoofdstuk 6, Afdrukken,
exporteren en emaillen, van de Handleiding voor Calc.
Afbeelding 41: Dialoogvenster Afdrukgebieden aanpassen
Pagina-einden
Terwijl het definiëren van een afdrukbereik een krachtig hulpmiddel is, kan het soms noodzakelijk
zijn om de afdruk van Calc handmatig aan te passen door een handmatige Pagina-einde te
gebruiken. Een handmatige Pagina-einde verzekert u ervan dat uw gegevens juist worden
Afdrukken | 51
afgedrukt op basis van uw papierformaat en afdrukrichting. U kunt een horizontale pagina-einde
boven of een verticale pagina-einde links van de actieve cel invoegen.
Voor meer informatie over het handmatige Pagina-einden, zie Hoofdstuk 6, Afdrukken, exporteren
en emaillen, van de Handleiding voor Calc.
Een pagina-einde invoegen
Om een pagina-einde in te voegen.
1) Selecteer de cel waar het pagina-einde moet beginnen.
2) Ga naar Invoegen > Pagina-einde op de Menubalk.
3) Kies Rijeinde om een pagina-einde boven de geselecteerde cel in te voegen.
4) Kies Kolomeinde om een pagina-einde links van de geselecteerde cel in te voegen.
Een pagina-einde verwijderen
Om een pagina-einde te verwijderen:
1) Selecteer een cel naast de pagina-einde die u wilt verwijderen.
2) Ga naar Bewerken > Pagina-einde verwijderen op de Menubalk.
3) Kies afhankelijk van uw behoefte Rijeinde of Kolomeinde en het pagina-einde is
verwijderd.
Opmerking
Op dezelfde pagina kunnen meerdere handmatige rij- en kolomeinden voorkomen. Als
u deze wil verwijderen, moet u ieder pagina-einde apart verwijderen.
Kop- en voetteksten
Kop- en voetteksten zijn vooraf gedefinieerde stukken tekst die aan de boven- of onderzijde van
een blad worden afgedrukt. Kopteksten en voetteksten worden op dezelfde wijze ingesteld. Voor
meer informatie over het instellen van kop- en voetteksten, zie Hoofdstuk 6, Afdrukken, exporteren
en emaillen, van de Handleiding voor Calc.
Kop- en voetteksten zijn ook toegewezen aan een pagina-opmaakprofiel. U kunt meer dan één
pagina-opmaakprofiel voor een werkblad instellen en verschillende pagina-opmaakprofielen aan
verschillende bladen toewijzen. Voor meer informatie over paginaopmaakprofielen, zie Hoofdstuk
4, Opmaakprofielen en sjablonen gebruiken, in de Handleiding voor Calc.
Een kop- of voettekst instellen:
Om een kop- of voettekst in te stellen:
1) Ga naar het blad waarop u de kop- of voettekst wilt instellen.
2) Ga naar Opmaak > Pagina op de Menubalk om het dialoogvenster Pagina-opmaak te
openen (Afbeelding 42).
3) Ga in het dialoogvenster Paginaopmaakprofiel naar het tabblad Koptekst of Voettekst.
4) Kies de optie Koptekst activeren of Voettekst activeren.
5) Kies Links/rechts dezelfde inhoud als u dezelfde kop- of voettekst op alle afgedrukte
pagina's wilt laten verschijnen.
6) Stel de marges, spatiëring en hoogte voor de kop- of voettekst in. U kunt ook Hoogte
dynamisch aanpassen kiezen om de hoogte van de kop- of voettekst automatisch aan te
passen.
52 | Kennismaken met Calc
7) Om de weergave van de kop- of voettekst aan te passen, klik op Meer om het
dialoogvenster Rand / Achtergrond te openen.
8) Om de inhoud in te stellen, zoals paginanummer, datum enzovoort, dat in de kop- of
voettekst verschijnt, klik op Bewerken om het dialoogvenster Voettekst of Koptekst te
openen.
Afbeelding 42: Tabblad Koptekst van het dialoogvenster Pagina-opmaak
Afdrukken | 53
… 50 …

Hulp nodig? Stel uw vraag in het forum

Spelregels

Misbruik melden

Gebruikershandleiding.com neemt misbruik van zijn services uitermate serieus. U kunt hieronder aangeven waarom deze vraag ongepast is. Wij controleren de vraag en zonodig wordt deze verwijderd.

Product:

Bijvoorbeeld antisemitische inhoud, racistische inhoud, of materiaal dat gewelddadige fysieke handelingen tot gevolg kan hebben.

Bijvoorbeeld een creditcardnummer, een persoonlijk identificatienummer, of een geheim adres. E-mailadressen en volledige namen worden niet als privégegevens beschouwd.

Spelregels forum

Om tot zinvolle vragen te komen hanteren wij de volgende spelregels:

Belangrijk! Als er een antwoord wordt gegeven op uw vraag, dan is het voor de gever van het antwoord nuttig om te weten als u er wel (of niet) mee geholpen bent! Wij vragen u dus ook te reageren op een antwoord.

Belangrijk! Antwoorden worden ook per e-mail naar abonnees gestuurd. Laat uw emailadres achter op deze site, zodat u op de hoogte blijft. U krijgt dan ook andere vragen en antwoorden te zien.

Abonneren

Abonneer u voor het ontvangen van emails voor uw LibreOffice Calc 5.1 bij:


U ontvangt een email met instructies om u voor één of beide opties in te schrijven.


Ontvang uw handleiding per email

Vul uw emailadres in en ontvang de handleiding van LibreOffice Calc 5.1 in de taal/talen: Nederlands als bijlage per email.

De handleiding is 1,18 mb groot.

 

U ontvangt de handleiding per email binnen enkele minuten. Als u geen email heeft ontvangen, dan heeft u waarschijnlijk een verkeerd emailadres ingevuld of is uw mailbox te vol. Daarnaast kan het zijn dat uw internetprovider een maximum heeft aan de grootte per email. Omdat hier een handleiding wordt meegestuurd, kan het voorkomen dat de email groter is dan toegestaan bij uw provider.

Stel vragen via chat aan uw handleiding

Stel uw vraag over deze PDF

Uw handleiding is per email verstuurd. Controleer uw email

Als u niet binnen een kwartier uw email met handleiding ontvangen heeft, kan het zijn dat u een verkeerd emailadres heeft ingevuld of dat uw emailprovider een maximum grootte per email heeft ingesteld die kleiner is dan de grootte van de handleiding.

Er is een email naar u verstuurd om uw inschrijving definitief te maken.

Controleer uw email en volg de aanwijzingen op om uw inschrijving definitief te maken

U heeft geen emailadres opgegeven

Als u de handleiding per email wilt ontvangen, vul dan een geldig emailadres in.

Uw vraag is op deze pagina toegevoegd

Wilt u een email ontvangen bij een antwoord en/of nieuwe vragen? Vul dan hier uw emailadres in.



Info