EL-509W/531W(G/H)_DUTCH
INLEIDING
Hartelijk dank voor de aanschaf van de SHARP wetenschappelijke calculator
EL-509W/531W/531WG/531WH.
Zie de achterkant van de Engelstalige handleiding voor de rekenvoorbeelden
(inclusief enkele formules en tabellen). De nummers rechts naast de
titels verwijzen naar de voorbeelden.
Lees de gebruiksaanwijzing zorgvuldig door en bewaar deze op een handige
plaats voor eventuele naslag in de toekomst.
Opmerking: Het is mogelijk dat niet alle modellen die in deze
gebruiksaanwijzing zijn beschreven in uw land verkrijgbaar zijn.
Opmerkingen betreffende de bediening
• Steek de calculator niet in de achterzak van uw broek, want de calculator
kan breken wanneer u erop gaat zitten. Het display is gemaakt van glas en
is zeer kwetsbaar.
• Houd de calculator uit de buurt van hoge temperaturen zoals op het
dashboard van de auto of in de buurt van een verwarmingsradiator en
stel het apparaat ook niet aan hoge vochtigheid of veel stof bloot.
• Omdat dit product niet waterbestendig is mag het niet gebruikt of bewaard
worden waar vloeistoffen, bijv. water, erop kunnen spatten.
Regendruppels, waternevel, sap, koffie, stoom, zweet, enz. zullen storingen
veroorzaken.
• De calculator kan met een zachte, droge doek worden schoongemaakt.
Gebruik geen oplosmiddelen of een natte doek.
• Laat de calculator niet vallen en druk er ook niet met geweld op.
• Gooi lege batterijen nooit in vuur.
• Houd de batterijen buiten het bereik van kinderen.
• Dit product, evenals de accessoires, kan gewijzigd worden als gevolg van
doorgevoerde verbeteringen, zonder voorafgaande kennisgeving.
ATTENTIE
• SHARP beveelt u ten zeerste aan om een schriftelijke notitie te maken
van al uw belangrijke gegevens. In bijna alle apparaten met een
elektronisch geheugen is het onder bepaalde omstandigheden mogelijk
dat de gegevens gewist worden of gewijzigd. SHARP kan niet
aansprakelijk worden gesteld indien gegevens verloren gaan of
onbruikbaar worden als gevolg van een foutief gebruik van het apparaat,
reparaties, defecten, vervangen van de batterijen of gebruik van het
apparaat nadat de batterijen leeg zijn, of om welke andere reden dan
ook.
• SHARP kan niet aansprakelijk worden gesteld voor directe of indirecte
financiële verliezen of beschadigingen veroorzaakt door een verkeerd
gebruik en/of defect van dit product en de bijbehorende randapparatuur,
tenzij deze aansprakelijkheid wettelijk erkend is.
♦ Druk alleen in de volgende gevallen met het puntje van een balpen of iets
dergelijks op de RESET schakelaar (aan de achterkant van het apparaat).
Gebruik geen voorwerp met een breekbare of erg scherpe punt. Bij
indrukken van de RESET schakelaar worden alle gegevens uit het geheugen
gewist.
• Wanneer u de calculator de eerste maal gebruikt.
• Na het vervangen van de batterijen.
• Om het geheugen volledig te wissen.
• Als zich een abnormale situatie voordoet en geen van de toetsen meer
werkt.
Als de calculator defect is, dient u deze uitsluitend door een SHARP dealer,
een erkend SHARP servicecentrum of een SHARP reparatiecentrum te laten
repareren.
Opbergtasje
DISPLAY
• Tijdens het gebruik worden niet alle symbolen op het display aangegeven.
• Bepaalde inactieve symbolen kunnen zichtbaar zijn wanneer onder een
schuine hoek naar het apparaat wordt gekeken.
• Alleen de symbolen die verband houden met de beschreven functies
worden op het display en in de rekenvoorbeelden van deze
gebruiksaanwijzing getoond.
WETENSCHAPPELIJKE CALCULA
GEBRUIKSAANWIJZING
MODEL
EL-509W
EL-531W
EL-531WG
EL-531WH
: Verschijnt als de vergelijking niet volledig op het display kan worden
aangegeven. Druk op </ > om de rest (verborgen gedeelte)
te zien.
: Geeft aan dat er boven/onder de weergegeven gegevens nog andere
gegevens zijn die zichtbaar gemaakt kunnen worden. Deze
aanduidingen kunnen bij menu’s, meerregelige playback en
statistiek-gegevens verschijnen. Druk op [/ ] om naar
boven/onder te gaan.
2ndF : Verschijnt wanneer op @ wordt gedrukt, wat betekent dat de
functies die in oranje zijn aangegeven beschikbaar zijn.
HYP : Geeft aan dat h is ingedrukt en dat de hyperbool-functies
gebruikt kunnen worden. Als @H wordt ingedrukt,
verschijnen de symbolen “2ndF HYP” , waarmee wordt aangegeven
dat de omgekeerde hyperbool-functies gebruikt kunnen worden.
ALPHA : Geeft aan dat K O R is ingedrukt en
invoeren (oproepen) van geheugen-gegevens en statistiek-gegevens
mogelijk is.
FIX/SCI/ENG: Geeft de notatie aan die gebruikt wordt om een waarde weer te
geven; wordt gewijzigd via het SET UP menu.
DEG/RAD/GRAD: Geeft de hoekmaten aan en verandert telkens wanneer
G wordt ingedrukt.
: Verschijnt wanneer de statistiek-functie gekozen is.
M : Geeft aan dat een numerieke waarde in het onafhankelijke geheugen
is vastgelegd.
ALVORENS DE CALCULATOR IN GEBRUIK
TE NEMEN
Benaming van de toetsen in deze gebruiksaanwijzing
De toetsen worden als volgt aangegeven:
Voor aangeven van e
x
: @e
Voor aangeven van ln : I
Voor aangeven van F : Kü
Voor de functies die in oranje opschrift boven de toetsen staan, dient u eerst
op @ te drukken voordat u op de toets drukt. Voor het opgeven van het
geheugen drukt u eerst op K . De nummers voor de invoerwaarde worden
niet aangegeven als toetsen, maar als normale getallen.
In- en uitschakelen
Druk op ª om de calculator in te schakelen en op @F om de
calculator uit te schakelen.
Wissen van de invoer en de geheugens
De wismethoden worden als volgt in de tabel beschreven:
Bediening Invoer M*
1
A-F, X,Y*
2
STAT*
4
voor wissen (Display) ANS*
3
STAT VAR*
5
ª ×× ×
@c
×
@∏00*
6
@∏10*
7
RESET schakelaar
: Wissen × : Behouden
*
1
Onafhankelijk geheugen M.
*
2
Tijdelijk geheugens A-F, X en Y.
*
3
Geheugen voor laatste uitkomst.
*
4
Statistiek-gegevens (ingevoerde gegevens).
*
5
¯, sx,
σ
x, n,
Σ
x,
Σ
x
2
, ¯, sy,
σ
y,
Σ
y,
Σ
y
2
,
Σ
xy, r, a, b, c.
*
6
Alle variabelen zijn gewist. Zie “Betreffende de geheugenwistoets” voor
nadere bijzonderheden.
*
7
Deze toetscombinatie werkt hetzelfde als de RESET schakelaar. Zie
“Betreffende de geheugenwistoets” voor nadere bijzonderheden.
[Betreffende de geheugenwistoets]
Druk op @∏ om het menu te laten
verschijnen.
• Om alle variabelen (M, A-F, X, Y, ANS, STAT VAR) te wissen, drukt u op
00 of 0®.
• Om de calculator terug te stellen, drukt u op 10 of 1® .
Bij het terugstellen van de calculator worden alle gegevens die in het
geheugen zijn vastgelegd gewist en worden alle instellingen teruggezet op
de standaardinstellingen.
Invoeren en corrigeren van de vergelijking
[Cursortoetsen]
•Dk op < > om de cursor te verplaatsen. U kunt ook terugkeren
naar de vergelijking nadat u de uitkomst hebt gekregen door indrukken van
> ( <). Zie de volgende paragraaf voor het gebruik van de [
en ] toetsen.
• In het SET UP menu en op andere plaatsen gebruikt u de < >
toets om de knipperende cursor te verplaatsen en dan drukt u op ®
(= toets). Als u verder naar boven of beneden wilt gaan, gebruikt u de
[ of ] toets.
[Invoegmodus en overschrijfmodus op het vergelijkingdisplay]
• Deze calculator heeft twee bewerkingsmodi: de invoegmodus
(standaardinstelling) en de overschrijfmodus. Gebruik @‘ om
tussen beide instellingen om te schakelen. Een driehoekje geeft aan dat het
cijfer op de plaats van de cursor wordt ingevoegd, terwijl een rechthoekje
aangeeft dat de bestaande gegevens worden overschreven wanneer u nieuwe
gegevens invoert.
• Om een cijfer in de invoegmodus in te voegen, brengt u de cursor naar de
plaats meteen achter het punt waar het cijfer moet worden ingevoegd en
dan voert u het cijfer in. In de overschrijfmodus worden de gegevens onder
de cursor overschreven door het cijfer dat u invoert.
• De modus-instelling blijft gehandhaafd totdat het apparaat wordt
teruggesteld (RESET).
[Verwijdertoets]
• Om een cijfer/functie te verwijderen, brengt u de cursor naar het cijfer/
functie die u wilt verwijderen en dan drukt u op d . Als de cursor aan de
rechterkant van een vergelijking staat, werkt de d toets als een
backspace-toets.
Meerregelige playback-functie
Deze calculator is voorzien van een functie voor het oproepen van vorige
vergelijkingen in de normale gebruiksstand. Hieronder vallen tevens de
eindinstructies van de vergelijkingen zoals “=”; maximaal kunnen er 142
tekens in het geheugen worden vastgelegd. Wanneer het geheugen vol is,
worden de oudste gegevens het eerst gewist. Druk op [ om de vorige
vergelijking en de uitkomst op het display weer te geven. Druk nogmaals op
[ om vergelijkingen ervoor op te roepen (wanneer u bij een vroegere
vergelijking bent, drukt u op ] om de vergelijkingen weer in de normale
volgorde te zien). Door op @[ te drukken gaat u rechtstreeks terug
naar de oudste vergelijking die in het geheugen is vastgelegd.
• Om een vergelijking te bewerken nadat deze is opgeroepen, drukt u op
> ( <).
• Om de getoonde vergelijking te bewerken, drukt u meteen op > ( < )
nadat u de uitkomst hebt verkregen.
• Het meerregelig geheugen wordt gewist wanneer u een van de volgende
bedieningen uitvoert: @c , @F (inclusief de automatische
uitschakelfunctie), omschakelen van de gebruiksstand, geheugen wissen
(@∏ ), RESET, @` , K ( R) ?, berekening met
constante, kettingberekening, omrekenen van hoekmaat, omrekenen van
coördinaten, N-grondtal omrekening, opslag van numerieke waarden in de
tijdelijke geheugens en het onafhankelijke geheugen, en invoeren/wissen
van statistiek-gegevens.
Prioriteitsvolgorde bij het uitvoeren van berekeningen
De berekeningen worden in de volgende volgorde uitgevoerd:
Q Breuken (1
l
4 enz.) W Functies met voorafgaand argument (x
-1
, x
2
, n!,
enz.) E Y
x
,
x
¿
R Ingesloten vermenigvuldiging van een geheugenwaarde
(2Y, enz.) T Functies die gevolgd worden door hun argument (sin, cos, enz.)
Y Ingesloten vermenigvuldiging van een functie (2sin30, enz.) U
nC r, nP r I
×, ÷ O +, – P AND { OR, XOR, XNOR } =, M+, M–, ⇒M, | DEG, | RAD,
|GRAD, DATA, CD, →r θ, →xy en andere instructies die eindigen met een
berekening
• Indien haakjes gebruikt worden, hebben de berekeningen tussen haakjes
voorrang boven alle andere berekeningen.
INSTELLINGEN VOORAF
Kiezen van de gebruiksstand
Normale gebruiksstand (NORMAL): m0
Voor het uitvoeren van basisrekenkundige bewerkingen.
Statistiek-functie (STAT): m1
Voor het uitvoeren van statistiek-berekeningen.
Bij het omschakelen van de gebruiksstand worden de tijdelijke geheugens, de
statistiek-variabelen, de statistiek-gegevens en het laatste-uitkomst geheugen
gewist, ook wanneer u naderhand weer naar dezelfde gebruiksstand zou
terugkeren.
SET UP menu
Druk op ” om het SET UP menu weer te
geven.
•U kunt een menu-onderdeel selecteren door:
• de knipperende cursor te verplaatsen met >< en dan op ®
(= toets) te drukken, of
• op de cijfertoets te drukken die overeenkomt met het gewenste menu-
onderdeel.
• Als
op het scherm wordt aangegeven, drukt u op [ ]
om het vorige/volgende menuscherm te zien.
• Druk op ª om het SET UP menu te verlaten.
[Kiezen van de notatie op het display en het aantal decimaalplaatsen]
Deze calculator heeft verschillende notatiesystemen voor het aangeven van de
berekening-uitkomsten (drijvend decimaalteken, vast decimaalteken,
wetenschappelijke notatie en technische notatie).
• Wanneer het FIX, SCI of ENG symbool wordt getoond, kan het aantal
decimaalplaatsen (TAB) op een willekeurige plaats tussen 0 en 9 worden
ingesteld. De waarde op het display wordt overeenkomstig de instelling
afgerond en weergegeven.
• Als een getal met drijvend decimaalteken niet in het voorgeschreven bereik
valt, wordt de wetenschappelijke notatie aangehouden (exponentiële notatie).
Zie “Instellen van het drijvend-decimaalteken getallensysteem in de
wetenschappelijke notatie” voor nadere bijzonderheden.
• Druk op ” en dan op 0 om het volgende submenu te laten
verschijnen:
[Instellen van het drijvend-decimaalteken getallensysteem in de
wetenschappelijke notatie]
Deze calculator heeft twee instellingen voor een getal met drijvend
decimaalteken: NORM1 (standaardinstelling) en NORM2. Bij beide instellingen
wordt een getal buiten een vooraf ingesteld bereik automatisch in de
wetenschappelijke notatie weergegeven:
• NORM1: 0.000000001 ≤
x ≤ 9999999999
• NORM2: 0.01 ≤
x ≤ 9999999999
→
]
100000÷3=
[Drijvend decimaalteken (NORM1)]
ª100000 /3 = 33’333.33333
→[Vast decimaalteken (FIX)] ”00 33’333.33333
[TAB ingesteld op 2] ”1 2 33’333.33
→
[Wetenschappelijke notatie (SCI)]
”01 3.33× 10
04
→[
Technische notatie (ENG)
] ”02 33.33× 10
03
→
[Drijvend decimaalteken (NORM1)]
”03 33’333.33333
3÷1000=
[Drijvend decimaalteken (NORM1)]
ª3 /1000 = 0.003
→
[Drijvend decimaalteken (NORM2)]
”04 3. × 10
–03
→
[Drijvend decimaalteken (NORM1)]
”03 0.003
Instellen van de hoekmaat
Bij deze calculator kan gekozen worden uit de volgende drie hoekmaten
(graden, radialen en gradiënten):
WETENSCHAPPELIJKE BEREKENINGEN
• Druk op m0 om over te schakelen naar de normale gebruiksstand.
• Druk in elk voorbeeld op ª om het display te wissen. En als de FIX,
SCI of ENG indicator wordt aangegeven, kunt u deze verwijderen door
‘NORM1’ te selecteren in het SET UP menu.
Basisrekenkunde
• Het haakje sluiten ) voor het = teken of ; kan weggelaten
worden.
Berekeningen met constanten
• Bij berekeningen met constanten wordt de opteller een constante. Aftrekken
en delen gebeuren op dezelfde wijze. Bij vermenigvuldigen wordt het
vermenigvuldigtal een constante.
• Bij het uitvoeren van berekeningen met constanten worden de constanten
als K aangegeven.
Functies
• Zie de rekenvoorbeelden voor iedere functie.
• Stel de hoekmaat in voordat u begint met de berekeningen.
Aselect-functie
De aselect-functie heeft vier instellingen voor gebruik in de normale
gebruiksstand en de statistiek-gebruiksstand. (Deze functie kan niet
geselecteerd worden tijdens gebruik van de N-grondtal functie.) Druk op
ª om de functie te verlaten.
• De opgeroepen pseudo-aselecte getallenserie wordt in geheugen Y
opgeslagen. Elk aselect getal is gebaseerd op een getallenserie.
[Aselecte getallen]
Een pseudo-aselect getal bestaande uit drie significante cijfers van 0 tot
0.999 kan worden opgeroepen door op @`0®
Om het volgende aselecte getal te laten verschijnen, drukt u opnieuw op
®.
[Dobbelsteen-aselectfunctie]
Om het gooien met een dobbelsteen na te bootsen voor een aselecte integer
tussen 1 en 6, drukt u op @`1® . Om het volgende aselecte
dobbelsteengetal op te roepen, drukt u op ®.
[Muntstuk-aselectfunctie]
Om het opgooien van een muntstuk na te bootsen voor een aselecte 0 (kop)
of 1 (munt), drukt u op @`2® . Om het volgende aselecte
muntstukgetal op te roepen, drukt u op ® .
[Integer-aselectfunctie]
Om een aselecte integer tussen 0 en 99 op te roepen, drukt u op @`
3®. Om de volgende aselecte integer op te roepen, drukt u op
®.
Omrekenen van hoekmaten
Telkens wanneer @g worden ingedrukt, verandert de hoekmaat in
de vastgestelde volgorde.
Geheugen-berekeningen
Deze calculator heeft zes tijdelijke geheugens (A-F, X en Y), een onafhankelijk
geheugen (M) en een laatste-uitkomst geheugen (ANS). De tijdelijke
geheugens en het onafhankelijke geheugen zijn alleen beschikbaar in de
normale gebruiksstand.
[Tijdelijke geheugens (A-F, X en Y)]
Druk op O en de corresponderende variabele-toets om een waarde in
het geheugen op te slaan.
Druk op R en de corresponderende variabele-toets om een waarde uit
het geheugen op te roepen.
Om een variabele in een vergelijking te zetten, drukt u op K en dan op
de gewenste variabele-toets.
[Onafhankelijk geheugen (M)]
Dit geheugen heeft alle mogelijkheden van de tijdelijke geheugens, maar
kan tevens een waarde optellen bij of aftrekken van een bestaande
geheugenwaarde.
Druk op ªOM om het onafhankelijke geheugen (M) te wissen.
[Laatste-uitkomst geheugen (ANS)]
Het resultaat van een berekening dat verkregen wordt door indrukken van
= of het resultaat van iedere andere instructie die eindigt met een
berekening, wordt automatisch vastgelegd in het laatste-uitkomst geheugen.
Opmerking:
• De resultaten van de onderstaande functie-berekeningen worden
automatisch in geheugen X of Y vastgelegd. Wees daarom bij het maken
van deze berekeningen voorzichtig met het gebruik van geheugen X en Y.
Druk op G
(rad)
Om een andere subfunctie te kiezen, dient de vereiste cijfertoets te worden
ingedrukt nadat de statistiek-stand opnieuw gekozen is (door indrukken van
m1).
0 (SD) : Statistiek-berekeningen met één variabele
1 (LINE) : Berekening van lineaire regressie
2 (QUAD) : Berekening van kwadratische regressie
3 (EXP) : Berekening van exponentiële regressie
4 (LOG) : Berekening van logaritmische regressie
5 : Berekening van potentie-regressie
6 (INV) : Berekening van inverse regressie
Bij iedere statistiekfunctie kunnen de volgende berekeningen worden gemaakt
(zie de hiernavolgende tabel):
Statistiek-berekening met één variabele
Waarden voor Q
Berekening van lineaire regressie
Statistiek-berekeningen aangegeven in Q en W, en schatting voor y bij een
gegeven x y´ ) en schatting voor x bij een gegeven y (schatting
x´).
Berekening van exponentiële regressie, logaritmische
regressie, potentie-regressie en inverse regressie
Waarden voor Q W . Schatting voor y bij een gegeven x en schatting
voor x bij een gegeven y . (Aangezien de calculator iedere formule in een
lineaire regressieformule omzet alvorens met de berekening wordt
begonnen, worden alle statistieken, behalve de coëfficiënten a en b,
verkregen op basis van de omgezette gegevens en niet de ingevoerde
gegevens.)
Berekening van kwadratische regressie
Waarden voor Q en W en coëfficiënt a , b , c in de kwadratische
regressieformule (y a bx cx
2
). (Bij kwadratische regressie berekeningen
kunnen geen correlatiecoëfficiënten (r ) worden berekend.) Wanneer er
twee x´ waarden zijn, drukt u op @≠ .
Bij het uitvoeren van berekeningen met a, b c kan slechts één numerieke
waarde vastgehouden worden.
¯
x Gemiddelde van steekproeven ( x gegevens)
sx Standaard-afwijking van steekproeven ( x gegevens)
Q
σ
x Standaard-afwijking van populatie ( x gegevens)
n Aantal steekproeven
Σ
x Som van steekproeven ( x gegevens)
Σ
x
2
Som van kwadraten van steekproeven (x gegevens)
¯
y Gemiddelde van steekproeven ( y gegevens)
sy Standaard-afwijking van steekproeven ( y gegevens)
σ
y Standaard-afwijking van populatie ( y gegevens)
Σ
y Som van steekproeven ( y gegevens)
W
Σ
y
2
Som van kwadraten van steekproeven (y gegevens)
Σ
xy Som van producten van steekproeven (x, y)
r Correlatiecoëfficiënt
a Coëfficiënt van regressievergelijking
b Coëfficiënt van regressievergelijking
c Coëfficiënt van kwadratische regressievergelijking
• Gebruik K en R om een STAT variabele-berekening uit te voeren.
Invoeren en corrigeren van gegevens
De ingevoerde gegevens blijven in het geheugen totdat @c wordt
ingedrukt of de gebruiksstand wordt omgeschakeld. Zorg dat het geheugen
gewist is voordat u nieuwe gegevens invoert.
[Invoeren van gegevens]
Gegevens met één variabele
Gegeven
k
Gegeven
&
frequentie
k (Voor meervoudige invoer van dezelfde
gegevens)
Gegevens met twee variabelen
Gegeven
x &
Gegeven
y k
Gegeven
x &
Gegeven
y &
frequentie
k (Voor meervoudige
invoer van dezelfde gegevens x en y .)
• Maximaal kunnen er 100 gegevensitems worden ingevoerd. Bij gegevens
met één variabele wordt een gegevensitem zonder frequentietoewijzing als
één gegevensitem geteld, terwijl een item waaraan een frequentie is
toegewezen als een set van twee gegevensitems wordt opgeslagen. Bij
gegevens met twee variabelen wordt een set gegevensitems zonder
frequentietoewijzing als twee gegevensitems geteld, terwijl een set items
met frequentietoewijzing als een set van drie gegevensitems wordt
opgeslagen.
[Corrigeren van gegevens]
Corrigeren voordat op k
Wis de verkeerde gegevens met ª en voer dan de juiste gegevens in.
Corrigeren nadat op k is gedrukt:
Gebruik [] om de voorheen ingevoerde gegevens te laten
verschijnen.
Druk op ] om de gegevens in oplopende volgorde weer te geven
(eerst de oudste). Om de gegevens in aflopende volgorde weer te geven
(eerst de laatste), moet u op de [ toets drukken.
Elk item wordt aangegeven met ‘Xn= ’, ‘Yn= ’ of ‘Nn= ’ (n is het sequentiële
getal van de gegevensset).
Geef het gegevensitem weer dat gewijzigd moet worden, voer de juiste
waarde in en druk dan op k . Met & kunt u de waarden van de
gegevensset in een keer corrigeren.
• Wanneer
of verschijnt, kunnen er nog meer gegevensitems
opgehaald worden door op [ of ] te drukken.
• Om een gegevensset te verwijderen, geeft u een item weer van de
gegevensset die u wilt verwijderen en drukt dan op @J . De
gegevensset zal verwijderd worden.
• Om een nieuwe gegevensset toe te voegen, drukt u op ª , voert dan de
waarden in en drukt daarna op k .
Statistiek-formules
Type Regressieformule
Lineair y = a + bx
Exponentieel y = a • e
bx
Logaritmisch y = a + b • ln x
Potentie y = a • x
b
Invers y = a + b —
Kwadratisch y = a + bx + cx
2
In de volgende gevallen treedt een fout op in de statistiek-formules:
• als de absolute waarde van het tussenresultaat of het eindresultaat gelijk is
aan of groter is dan 1 × 10
100
.
• als de noemer nul is.
• als geprobeerd wordt de vierkantswortel van een negatief getal te berekenen.
• als er geen oplossing bestaat in de kwadratische regressie-berekening.
FOUTEN EN REKENBEREIKEN
Fouten
Een fout treedt op als een bewerking de rekenbereiken overschrijdt of als u
probeert een niet toegestane berekening uit te voeren. Indien een fout optreedt,
drukt u op < > ) zodat de cursor automatisch terugkeert naar de
plaats in de vergelijking waar de fout optrad. Bewerk de vergelijking of druk
op ª om de vergelijking te wissen.
Foutcodes en typen fouten
Syntaxis-fout (Error 1):
• Er werd geprobeerd een ongeldige bewerking uit te voeren.
Vb. 2 @{
Rekenfout (Error 2):
• De absolute waarde van het tussen- of eindresultaat is gelijk aan of groter dan
10
100
.
• Er werd geprobeerd door nul te delen (of de uitkomst van een tussenberekening
was nul).
• De rekenbereiken werden overschreden tijdens het uitvoeren van de berekening.
Capaciteitsfout (Error 3):
• Het aantal beschikbare buffers werd overschreden (er zijn 10 buffers* voor
numerieke waarden en 24 buffers voor rekeninstructies).
* 5 buffers in de statistiek-stand.
• Het aantal gegevensitems heeft 100 overschreden in de statistiek-gebruiksstand.
Vergelijking is te lang (Error 4):
• De vergelijking heeft de maximum invoerbuffer (142 tekens) overschreden.
Een vergelijking moet minder dan 142 tekens bevatten.
Rekenbereiken
• Binnen de onderstaande bereiken is deze calculator tot op ±1 nauwkeurig
in het minst significante cijfer van de mantisse. Bij het uitvoeren van
continue berekeningen accumuleren de fouten waardoor de
nauwkeurigheid afneemt. (Dit geldt ook voor y
x
,
x
¿
,
n!
,
e
x
,
ln
, enz.
waar continue berekeningen intern worden uitgevoerd.)
Tevens zal de rekenfout accumuleren en groter worden in de buurt van
inflectiepunten en enkelvoudige punten van functies.
• Rekenbereiken
±10
–99
~ ±9.999999999× 10
99
en 0.
Als de absolute waarde van een invoergegeven of het tussen- of eindresultaat
van een berekening minder dan 10
–99
is, wordt de waarde als 0 beschouwd in
de berekeningen en op het display.
VERVANGEN VAN DE BATTERIJEN
Opmerkingen betreffende het vervangen van de
batterijen
Wanneer u de batterijen niet op de juiste wijze behandelt, kan dit lekkage of
ontploffing van de batterijen tot gevolg hebben. Neem de volgende punten in
acht:
• Vervang beide batterijen altijd tegelijk.
• Gebruik geen oude en nieuwe batterij naast elkaar.
• Gebruik altijd het juiste type batterij.
• Plaats de batterijen in de juiste richting, zoals aangegeven in de calculator.
•
Aangezien de batterijen reeds in de fabriek in de calculator zijn aangebracht, is
het mogelijk dat deze een kortere levensduur hebben dan aangegeven in de
technische gegevens.
Opmerkingen betreffende het wissen van het geheugen
Wanneer de batterij wordt vervangen, zal de inhoud van het geheugen
worden gewist. Het geheugen kan ook gewist worden wanneer de calculator
defect is of als deze gerepareerd wordt. Maak altijd een notitie van belangrijke
informatie die in het geheugen is opgeslagen, zodat deze informatie niet
verloren gaat wanneer het geheugen per ongeluk gewist zou worden.
Wanneer moeten de batterijen vervangen worden
[EL-509W/531W/531WH] Vervang de batterijen wanneer de aanduidingen op het
display als gevolg van een slecht contrast niet meer goed afleesbaar zijn.
[EL-531WG] Vervang de batterijen als het display zelfs bij geringe lichtsterkte
een slecht contrast heeft of als er niets op het display verschijnt bij indrukken
van de ª toets.
Let op
• Wanneer de vloeistof van een lekkende batterij per ongeluk in uw ogen
terechtkomt, kan dit ernstig letsel veroorzaken. Mocht dit gebeuren, spoel
uw ogen dan met schoon water en roep meteen de hulp van een arts in.
• Wanneer de vloeistof van een lekkende batterij op uw huid of kleren
terechtkomt, moet u de betreffende plaats meteen met schoon water afspoelen.
• Als u het apparaat langere tijd niet denkt te gebruiken, neemt u de batterijen
uit het apparaat en bergt deze op een veilige plaats op, om beschadigingen
veroorzaakt door lekkende batterijen te voorkomen.
• Laat uitgeputte batterijen niet in het apparaat zitten.
Exponent
Vergelijking-
display
Mantisse
←Symbool
→
• Aselect-functie ........................... Geheugen Y
• →r θ , →xy .................................. Geheugen X ( r of x ),
Geheugen Y (θ of y)
• De tijdelijke geheugens en het laatste-uitkomst geheugen worden gewist
wanneer u op een andere gebruiksstand overschakelt.
• Gebruik R K om de waarde die in het geheugen is vastgelegd,
tot 14 cijfers, op te roepen.
Ketenberekeningen
•Ukunt de uitkomst verkregen in een bepaalde berekening weer in een
volgende berekening gebruiken.
• De uitkomst verkregen in een vorige berekening kan niet opgeroepen
worden wanneer meerdere instructies zijn ingevoerd.
• Wanneer de postfix-functies (
¿
, sin, enz.) worden gebruikt, kunt u een
ketenberekening uitvoeren, zelfs wanneer de vorige uitkomst is gewist
door gebruik van de ª toets.
Breukberekeningen
Deze calculator kan basisberekeningen en geheugen-berekeningen met
breuken uitvoeren, en omrekeningen tussen een decimaal getal en een breuk.
• Wanneer er meer dan 10 cijfers moeten worden weergegeven, wordt het
getal in een decimaal getal omgezet en weergegeven.
Binaire, pentale, octale, decimale en hexadecimale
berekeningen (N-grondtal)
Deze calculator kan getallen omrekenen die zijn uitgedrukt in het binaire,
pentale, octale, decimale en hexadecimale getallenstelsel. Ook zijn de vier
basisrekenfuncties, berekeningen met haakjes en geheugen-berekeningen
mogelijk met binaire, pentale, octale, decimale en hexadecimale getallen,
alsmede de logische bewerkingen AND, OR, NOT, NEG, XOR en XNOR met
binaire, pentale, octale en hexadecimale getallen.
Het omrekenen naar de getallenstelsels gebeurt als volgt:
@ê: Omrekenen naar het binaire stelsel. “
” verschijnt.
@û: Omrekenen naar het pentale stelsel. “
” verschijnt.
@î: Omrekenen naar het octale stelsel. “
” verschijnt.
@ì: Omrekenen naar het hexadecimale stelsel. “
” verschijnt.
@í: Omrekenen naar het decimale stelsel. “
”, “ ”, “ ” en “ ”
verdwijnen van het display.
Bij het indrukken van deze toetsen wordt de op het display aangegeven
waarde omgerekend.
Opmerking: De hexadecimale getallen A – F worden ingevoerd door
indrukken van de toetsen ™
A
, ⁄
B
, L
C
, ÷
D
, l
E
,
en I
F
. De getallen verschijnen als volgt op het display:
A → ï , B → ∫ , C → ó , D → ò , E → ô , F → ö
In het binaire, pentale, octale en hexadecimale getallenstelsel kunnen
uitsluitend gehele getallen worden ingevoerd. Wanneer een decimaal getal
met een gebroken gedeelte in een binair, pentaal, octaal of hexadecimaal
getal wordt omgerekend, wordt het gebroken gedeelte afgerond. Als het
resultaat van een binaire, pentale, octale of hexadecimale berekening een
gebroken gedeelte bevat, wordt dit eveneens afgerond. In het binaire, pentale,
octale en hexadecimale stelsel worden negatieve getallen aangegeven als
een complement.
Tijdberekeningen, decimale en sexagesimale
berekeningen
Omrekenen tussen het decimale en sexagesimale stelsel is mogelijk.
Bovendien kunnen de vier basisrekenfuncties en geheugen-berekeningen
worden uitgevoerd in het sexagesimale stelsel.
De notatie voor sexagesimaal is als volgt:
graden seconden
minuten
Omrekenen van coördinaten
• Kies de gewenste hoekmaat alvorens met de berekening te beginnen.
• Het resultaat van de berekening wordt automatisch in geheugen X en Y
vastgelegd.
Waarde voor r of x : Geheugen X
Waarde voor θ of y : Geheugen Y
Modificatiefunctie
Bij deze calculator worden de resultaten intern in de wetenschappelijke
notatie verkregen met maximaal 14 cijfers voor de mantisse. Op het display
worden de resultaten echter aangegeven in het formaat dat gekozen is voor
de display-uitlezing en met het ingestelde aantal decimaalplaatsen. Dit
betekent dat het interne resultaat kan verschillen van het resultaat dat op het
display wordt aangegeven. Met behulp van de modificatiefunctie kan de
interne waarde worden veranderd in de waarde die op het display wordt
aangegeven, zodat de aangegeven waarde ongewijzigd in verdere
bewerkingen gebruikt kan worden.
STATISTIEK-BEREKENINGEN
Het uitvoeren van statistiek-berekeningen geschiedt in de statistiek-stand.
Druk op m1 om de statistiek-stand te kiezen. De onderstaande
zeven statistische berekeningen kunnen worden uitgevoerd. Voor het kiezen
van de gewenste subfunctie dient de corresponderende cijfertoets te worden
ingedrukt.
↔
P (x ,y )
X
Y
0
y
x
P (r,
θ
)
X
Y
0
r
θ
Rechthoekige
coördinaten
Poolcoördinaten
1
x
• Steek geen gedeeltelijk opgebruikte batterijen in het apparaat en gebruik
ook niet verschillende typen batterijen door elkaar.
• Houd de batterijen uit de buurt van kinderen.
• Laat de batterijen niet in de calculator zitten wanneer deze uitgeput zijn.
De batterijen kunnen gaan lekken en beschadiging veroorzaken.
• Bij verkeerde behandeling kunnen de batterijen ontploffen.
•
Gooi de batterijen niet in vuur, daar deze kunnen ontploffen.
Procedure voor het vervangen van de batterijen
1. Druk op @F om de calculator uit te schakelen.
2. Verwijder de twee schroeven. (Afb. 1)
3. Schuif het dekseltje van de batterijhouder een stukje weg en til het dan
omhoog om te verwijderen.
4. [EL-509W/531W/531WG] Verwijder de oude batterijen door deze met
een balpen of een ander spits voorwerp naar buiten te werken. (Afb. 2)
[EL-531WH] Verwijder de oude batterij.
5. [EL-509W/531W/531WG] Plaats twee nieuwe batterijen. Plaats de
batterijen met de “+” kant naar boven.
[EL-531WH] Plaats een nieuwe batterij. Plaats eerst de “
–”kant tegen
de veer. (Afb. 3)
6. Breng het dekseltje van de batterijhouder en de schroeven weer aan.
7. Druk op de RESET schakelaar (aan de achterzijde).
• Controleer of de onderstaande indicatie op het display verschijnt. Is dit
niet het geval, dan moeten de batterijen verwijderd en dan opnieuw
aangebracht worden. Controleer vervolgens nogmaals of de indicatie op
het display verschijnt.
(Afb. 1) (Afb. 2) (Afb. 3)
Automatische uitschakelfunctie
De calculator wordt automatisch uitgeschakeld als gedurende 10 minuten
geen toets wordt ingedrukt. Dit om verspilling van batterij-energie te
voorkomen.
TECHNISCHE GEGEVENS
Rekenfuncties: Wetenschappelijke berekeningen, statistiek-
berekeningen enz.
Interne berekeningen: Mantisse max. 14 cijfers
Tijdelijk uitgestelde berekeningen:
24 berekeningen 10 numerieke waarden
(5 numerieke waarden in de statistiek-stand)
Voeding: [EL-509W/531W]
3 V ¶ (gelijkstroom)
Alkalibatterijen (LR44 of gelijkwaardig) × 2
[EL-531WG]
Zonnecellen (ingebouwd)
3V
¶ (gelijkstroom)
Backup-batterijen
(
Alkalibatterijen (LR44 of gelijkwaardig) × 2)
[EL-531WH]
1,5 V ¶ (gelijkstroom)
Heavy-duty mangaanbatterij
(formaat AA of R6) × 1
Stroomverbruik: [EL-509W/531W]
0,0002 W
[EL-531WH]
0,0001 W
Levensduur batterijen: [EL-509W/531W]
Ca. 5000 uren
[EL-531WH]
Ca. 17000 uren
wanneer continu 55555. op het display wordt
aangegeven, bij 25°C.
Varieert afhankelijk van het gebruik en andere
factoren.
Bedrijfstemperatuur: 0°C – 40°C
Buitenafmetingen: [EL-509W/531W/531WG]
79,6 mm (× 154,5 mm× 13,2 m
[EL-531WH]
79,6 mm (× 154,5 mm× 18,2 m
Gewicht: [EL-509W/531W]
Ca. 95 gram (inclusief batterijen)
[EL-531WG]
Ca. 97 gram (inclusief batterijen)
[EL-531WH]
Ca. 110 gram (inclusief batterij)
Toebehoren: [EL-509W/531W/531WG]
Batterijen × 2 (in calculator), gebruiksaanwijzing,
blad beknopte bedieningsinstructies en opbergtasje
[EL-531WH]
Batterij × 1 (in calculator), gebruiksaanwijzing, blad
beknopte bedieningsinstructies en opbergtasje
VOOR VERDERE INFORMATIE BETREFFENDE DE
WETENSCHAPPELIJKE CALCULATOR
Breng een bezoek aan onze website.
http://sharp-world.com/calculator/
1234567890.,
1234567890.,
1234567890.,
1234567890.,
1234567890.,
1234567890.,
PRINTED IN CHINA / GEDRUKT IN CHINA
04LGK (TINSZ0714EH02)
